قرن ها است که ادبیات کهن فارسی بر ادبیات غرب تأثیر نهاده است و نویسندگان و ادیبان اروپایی و امریکایی با افتخار به این موضوع اشاره کرده اند. کافی است در این زمینه نگاهی کنیم به ترجمه های فیتزجرالد از رباعیات خیام) 1( و یا غزلیات مولانا با ترجمه ) کالمن بارکس که امروزه پرفرو ش ترین اثر درقلمرو کشورهای انگلیسی زبان است.) 2 بدیهی است که این رابطه فرهنگی یکسویه نبوده و در این داد و ستد و تأثیر و تأث...

«هنر» واژه ای است که علاوه بر معنای تخصصی و اصطلاحی که امروزه برای آن بر می شماریم؛ در طول ادوار زبان و ادبیات فارسی، معانی مختلفی را در بر داشته است و دارای معانی و مفاهیم کلی و عامّی چون برتری، فضیلت، انواع کمالات، مزیت، حسن های دنیایی و معنوی و ... بوده است و با توجه به کاربرد آن در ادبیات حماسی، تعلیمی و عرفانی، معانی کلی و عامّ مرتبطی را به خود گرفته است و شاعران هر نوع ادبی، برای هنرمند، با...

رمان کیمیا خاتون، نوشته خانم سعیده قدس از جمله رمان‌هایی است که درباره زندگی شمس نوشته شده و در مدت کوتاهی- پنج سال یعنی از 1383 که چاپ اول آن پخش شده­تا 1388ش. - بیست چاپ از آن در جامعه کتاب‌خوان کشور پخش گردیده و این از یک‌سو موجب خوشحالی‌ است و از سوی دیگر باعث نگرانی؛ نگرانی از اینکه مبادا خواندن آن باعث بیزاری خوانندگان از شمس- و طبیعتا مولانا که مرید او بود و آن‌همه غزل برای او سرود-و عرف...

دو ادبیات متمدّن فارسی و عربی به دلیل ارتباط نزدیک و قرابت فرهنگی همواره ارتباط متقابلی به صورت پنهان و آشکار با یکدیگر داشته اند و همین موضوع موجب ایجاد تشابهات زیادی در آثار ادبی در شکل و محتوا و درون مایه گردیده است. بررسی و مقایسه ی تشابهات و اختلافات در حیطه ی موضوعات مختلف را امروزه به نام ادبیات تطبیقی عنوان می کنند. ادبیات تطبیقی یکی از شاخه های ارزشمند و مهمّ علوم ادبی معاصر است که ما را...

نوستالژی، به عنوان اصطلاحی مشترک بین روانشناسی و ادبیات در شعر و ادب فارسی از دوره ابتدا تاکنون وجود داشته و با رشد افکار رمانتیک افزایش یافته است. این مقاله به بررسی این بحث در غزلیات شهریار پرداخته است. و درصدد دست یافتن به پاسخ این سوال است که کدام نوع نوستالژی در غزلیات این شاعر بیشتر نمود پیدا کرده؟ برای این منظور با استفاده از روش کیفی از نوع توصیفی – تحلیلی نخست داده ها از بین تمامی غزلی...

میرزا عبدالوهاب نشاط اصفهانی یکی از شاعران بنام دوره دوم بازگشت ادبی است که در اصفهان متولّد شد.وی در زمان پادشاهی آقا محمّد خان قاجار، به حاکمیّت اصفهان منصوب گردید و در همان زمان، انجمن ادبی نشاط را که در واقع،ادامه انجمن ادبی همشهری وی، مشتاق اصفهانی، بود تشکیل داد.نشاط در زمان حکومت فتحعلی شاه قاجار، به دربار احضار شد و سمت سرپرستی دیوان رسایل را بر عهده گرفت و در دربار مراسلات، عقدنامه ها، قب...

اخلاق مهم ترین نیاز جوامع بشری است و حلق? گمشده ای است که به کمک آن می توان در عصر ارتباطات و فناوری اطلاعات تعادل برقرار کرد و از مفاسد روز افزون افراد جلوگیری کرد. انتقال مفاهیم اخلاق در قالب نصایح مستقیم گاهی علاوه بر موثر نبودن بر رفتار افراد، آنها را وادار به مقابله و انجام رفتارهای خلاف انتظار نیز می کند. نویسندگان ایرانی از دیر باز انتقادات خود را در قالب حکایاتی زیبا بیان داشته اند که ع...

نماز عالی ترین نمود تحقق هدف خلقت است که ادای آن در قرآن و روایات به عنوان بزرگترین رکن دینداری مورد تاکید قرار گرفته است اما عرفا ضمن اعتقاد به ظاهر نماز بیشتر به روح و باطن آن توجه دارند و نماز را راز و نیازی عاشقانه بین عاشق و معشوق می بینند. ما در این رساله کوشیده ایم تا با شیوه تحلیل محتوا دیدگاه بزرگترین عارف جهان یعنی مولانا جلال الدین بلخی را درباره ی نماز در آثار او مورد برسی و تحلیل ق...

در این مقاله ابتدا غزل اجتماعی تعریف گردیده و سپس سبک غزلیات اجتماعی دورة مشروطه، پهلوی اول و دوم بررسی و مقایسه شده است. بیشتر غزلیات اجتماعی دورة مشروطه، پهلوی اول و دوم در سطح زبانی با اوزان متوسط خفیف و متوسط ثقیل -که اوزانی جویباری و حزن‌آور است- سروده شده است. بیشترِ غزلیات مردّف و ردیف‌ها بیشتر پویاست(فعلی). همچنین آرایه‌های لفظی مانند جناس، سجع، تکرار واژه و واج در این غزلیات به کار رفته ...

یکی از ابزارهای مهم و دقیق در شناخت ویژگی­های برجسته و شاخصه­های زبانی، ادبی و فکری یک اثر، بررسی و تحلیل سبکی آن اثر است که اگر این تحلیل با آمار و داده­های آماری همراه شود، ارزش و اهمیت اثر  بیشتر روشن می­گردد. این مقاله با بررسی سبک­شناسانة غزلیات اجتماعی دورة مشروطه بر آن است تـا ویژگی­های برجستة سبک­ساز و پربسامد را در لایة ایدئولوژیک در این غزلیات نشان دهد. بر اساس آمارهای ارائه شده، تعدا...