غزل های حافظ و ترانه نامۀ پترارکا (1304-1374 م)، دست کم در سه ویژگی، زمینه ای مشترک دارند: (الف) از دیدگاه چونی، هر دو اثر اوج شعر غنایی عاشقانۀ قرون وسطی هستند: یکی در ادب پارسی، دیگری در ادب اروپایی؛ (ب) از دیدگاه ترتیب زمانی، هر دو دیوان در سدۀ هشتم هجری (چهاردهم میلادی) سروده شده اند، و (ج) از دیدگاه چندی، غزل های حافظ به تصحیح دکتر خانلری 4092 بیت (یعنی، نزدیک 8184 مصرع) دارد، و ترانه نامۀ...

عضد یزدی، شاعر و دولتمرد سدۀ هشتم هجری است. از اوایل جوانی به کارهای دیوانی پرداخت و به مقامات عالیۀ حکومتی دست یافت. علاوه بر شاعری، در علوم رایج روزگار خود نیز، مهارت داشت. حافظ، در برخی از غزلیات خود، از شعر او تأثیر پذیرفته است. نسخه‌ای ناقص از دیوان او که در کتابخانۀ نورعثمانیۀ استانبول نگهداری می‌شود، شامل قصاید، غزلیات، ترجیع‌بند و قطعات است. از آثار منثور او تنها تقریظ وی بر مجموعه رسائ...

در این تز غزلیات شمس مورد مطالعه قرار گرفته است و به این سئوال اصلی پاسخ داده شده است . تصاویر طبیعت در شعر شاعران قبل از مولانا جنبه آفاقی دارد. ولی در اندیشه مولانا جنبه انفسی پیدا کرده است . مولانا طبیعت را سمبلی برای بیان حقایق معنوی قرار داده است . مولانا یک شاعر درونگرا است . و از طبیعت و اجزای آن در بیان تعلقات ذهنی و عوالم درونی خود استفاده میکند برای شناختن این منظور درک نسبی از...

عقیده به تجلّی ربوبیّت در مظهر بشری، یا مطالعۀ جمال معنی در آینۀ طلعت شاهدان، شیوه برخی از صوفیّه در جمال پرستی بوده است. به عقیدۀ این گروه، نظر کردن به نکورویان، به شرط آنکه از روی شهوت نباشد بلکه به قصد اعتبار باشد و ناظر از مشاهدۀ شاهد، به غایب عنایت کند و جمال صانع را در صنع بیند، جایز است. سعدی نیز مانند عارفان منسوب به این مکتب، پرستش جمال صوری و عشق مجازی را راه وصول به جمال مطلق می دانست. ...

یکی از کارآمدترین ابزار برای توضیح مفاهیم عرفانی، «تصویر» است. تجربیات وصف ناپذیر روحانی و امور ناشناختۀ عارفانه، به وسیلۀ تصاویر ادبی قابلیت تجسّم و انتقال می­یابند. نقش طبیعت و عناصرش در انواع تصویرپردازی به خصوص تصویرسازی عرفانی، همواره قابل توجّه بوده است. پدیده­های متعدّد و متنوّع طبیعی، کارکردی بی­­نظیر در ملموس ساختن امور ماورایی دارند؛ کاربرد طبیعت در تصویر، یکی از بارزترین شگردهای عرفانی­-...

با توجه به شروع رسمی ادبیات مغانه از سنایی و تداوم آن در شعر عطار و تکاملش در شعر حافظ، علاوه بر ترکیبات این واژه، مضامین و اندیشه های مطرح شده در مورد این واژه و مشتقات و ترکیباتش در آثار این سه شاعر مورد تطبیق، بررسی و تحلیل قرار گرفته است.اینکه آیا نگاه سنایی، عطار و حافظ به واژه ی مغ، مثبت بوده یا منفی؟ و پاسخ به این پرسش که چرا و با چه اهدافی این واژه که در نظر عوام و نیز به لحاظ لغوی نه ت...

عنوان پایان نامه حاضر «باورهای عامیانه در غزلیات شمس» می باشد. با توجه به اینکه باورهای عامیانه و فرهنگ عامه از اساسی ترین جلوه های فرهنگ هر ملت است، پرداختن به این شاخه از فرهنگ ملی، از اهمیت خاصی برخوردار است؛ همچنین تحقیقات بسیار اندک در این زمینه، انجام پژوهش های جدید در حوزه باورهای عامیانه را ضروری می سازد. جلال الدین محمد مولوی به عنوان یک شاعر مشهور مردمی که دغدغه های خاص مردم را نیز...

چکیده «آشنایی زدایی» از مهم ترین مباحث ِ«مکتب فرمالیسم» روسیه است. اصطلاحی است که نخستین بار «ویکتور شکلوفسکی» روسی در سال 1917 م. در مقاله «هنر چونان شگرد/ هنر به مثابه تمهید» مطرح کرده است. از نظر او هنر با آفریدن ِشگردهایی، شکل ِخودکار و خوگرفته دریافت انسان را از بین می برد و دریافتی نو، پدید می آورد. بعد از او «رومن یاکوبسون»، «یوری تین یانوف» و «ژان پل سارتر» از آن با نام «بیگانه سازی» ی...

هرچند بسیاری از متون ادبی ما به کوشش استادان و محققان و به شیوۀ علمی و انتقادی تصحیح شده اند، امّا هنوز مجموعهای از آثار قدما را می شناسیم که به طبع انتقادی نرسیده اند و صورت کاملاً قابل اعتمادی از آنها عرضه نشده است. از جملۀ این متون، دیوان کمال الدّین محمودبن علی مشهور به خواجوی کرمانی (م: 750) است که علاوه بر داشتن ارزشهای فراوان مستقل فرهنگی و ادبی، واسطۀ پیوند غزل سعدی و حافظ هم هست و بنابرای...