اینکه آیا از نظر کانت متافیزیک، معنادار است یا نه، مسأله اصلی این نوشتار است. در اینجا برآنیم تا در راستای این مسأله کلی، نظر کانت را در ذیل دو سوال زیر مورد بررسی قرار دهیم: 1-اساساً معناداری و‌ بی‌معنایی متافیزیک آنگونه که در فلسفه معاصر محوریت دارد، برای کانت نیز موضوعیت داشت؟ آیا معنی­داری و بی­معنایی متافیزیک مسأله اصلی و بنیادی کانت است یا تنها زمینه­ها و دلالت‌‌هایی کلی در میان است؟ 2-...

انقلاب اسلامی ایران، نهضتی بیدارگرانه است که بی‌شک در بیدارگری بسیاری از نهضت‌های اسلامی و جنبش‌های دینی، اصلی‌ترین و اصیل‌ترین نقش را در دهه‌های اخیر ایفا کرده است. تنها انقلاب حقیقی دینی که بر اساس اندیشه‌ها و آموزه‌های اسلام ناب محمدی پیدایی گرفت. ازاین‌رو، انقلاب اسلامی ایران را نمی‌توان با انقلاب‌های مدرن سنجید، زیرا از لِحاظ مبادی و غایات نظری و نیز ماهیت عملی خود بی‌بدیل است. این نوشتار ب...

طریقیت یا موضوعیت داشتن ادله اثباتی جرم در قانون مجازات اسلامی* مصوب1392 با رویکردی بر فقه داود حق وردیان[1]،بابک پورقهرمان[2]   چکیده موضوعیت و طریقیت ادلة اثبات جرم در فقه اسلامی از دیرباز محل اختلاف بوده است. بعضی از صاحبنظران با استناد به آیات و ‏احادیث و آثار سلف و قاعدة تدرء الحدود بالشبهات، طرق اثبات جرم را محدود به موارد منصوص در شرع دانسته‌اند و توسعة ادلة ‏اثبات را ناروا شمرده‌‌اند. د...

چکیده مقوله اخلاق یکی از بدیهی‌ترین و مهم‌ترین و کاربردی‌ترین مقولات، در مباحث مرتبط باعلوم‌انسانی به شمار می‌رود. دین اسلام به مقوله اخلاق نگاه بنیادی و سیستمی دارد و ارزش‌های اخلاقی پیوندی ناگسستنی با دین دارند. در نظام اخلاقی اسلام، آموزه‌های وحیانی غایتمند و مبتنی برعمل‌گرایی و واقع‌نگری هستند؛ چون نقش سازنده‌ای در تزکیه و تربیت انسانی دارند. همچنین این آموزه‌ها مدعی یک نظام وارده معرفتی ...

در جهان امروز، فنّاوری‌ها از سویی موجب رفاه بشریت شده و از سوی دیگر، نگرانی‌های فراوانی را نسبت به آینده برانگیخته‌اند. در این میان، فلاسفه و حکما در یافتن مسیر یا مسیرهایی که جامعه انسانی را ضمن کمترین مواجهه با عوامل نامطلوب و چالش‌زا به بیشینه‌ بهره‌برداریِ مشروع برساند، نقش تعیین‌کننده‌ای دارند. جهت دادن به علوم و فنّاوری در سایه تعلیمات اسلام، هدفی است که در صورت تحقق می‌تواند به رفع نگرانی م...

نظریة «اعتباریات»، یک ابداع نظری و ابتکاری معرفت‌شناسانه است که با رویکرد روانشناسی - معرفت‌شناختی تدوین شده‌است. علامه‌طباطبائی اعتباریات را افکار عملی و اجتماعی انسان بر می‌شمارد که آدمی به کمک عوامل احساسی می‌کوشد تا میان دو جهان حقیقی، وساطت بر قرار سازد. علامه‌طباطبائی به‌مثابه طرحی بدیع، نظریة اعتبارات را تدوین کرد. ادراکات اعتباری در افتراقی از ادراکات حقیقی، بخشی از نظام معرفتی است که ...

سیل عظیم صادرات نظریات علوم انسانی غرب به حوزه های علمی و فرهنگی دیگر مناطق دنیا از جمله ممالک شرقی و اسلامی باعث شده است که نوعی واکنش منفعلانه در پذیرش و به کارگیری علوم انسانی را شاهد باشیم. به طوری که در حال حاضر اکثر این نظریات خاصه در حوزه ی علوم اجتماعی و بویژه در مدیریت و سازمان، مرزها و چهارچوب های علمی قضاوت و تصمیم سازی را مشخص و تبیین می نماید. این در حالیست که در مقام ثبوت و وقوع، ...

مجازات های اسلامی به دو دسته حدود و تعزیرات تقسیم می شوند، که حدود دارای مقدار مشخص بوده و انواع آن نیز محدود است، اما تعزیرات دارای مصادیق متعددی بوده و مقدار آن نیز منوط به نظر حاکم شرع می باشد. برای مصداق تعزیر اگرچه در کتب فقهی، تنها به ضرب تازیانه اشاره شده، اما حق آن است که اطلاق روایت و ادله شرعی باب تعزیرات، هیچ الزامی را در خصوص انحصار تعزیر در ضرب با تازیانه ایجاد نمی کند. برخی از روا...

تمدن سازی منوط به تولید در سه عرصه دانش، ثروت و قدرت است. مثلث فرهنگ، اقتصاد و سیاست مبتنی بر الگوهای اسلامی و بومی می تواند مولّد و موجد تمدّن سازی باشد. جامعه ایران امروز بیش از هر زمان دیگری دغدغه تولید الگوهای مختلف در عرصه های مختلف تمدن سازی و جامعه سازی را دارد. یکی از الگوهایی که اهتمام بیشتری نسبت به تولید آن در جریان است، الگوی اسلامی پیشرفت است. در پژوهش حاضر نیز تلاش شده است در همین س...

آنچه این رساله در پی آن است بررسی مبانی و شیوه های تربیت اخلاقی در قرآن کریم؛ با تأکید بر نظرات مفسّر بزرگ قرآن؛ علامه محمدحسین طباطبایی است. مبانی تربیت اخلاقی عهده دار معرفی اصول ارزشی، موقعیت، امکانات و محدودیتهای انسان در راستای تربیت اخلاقی و شکوفا ساختن استعدادهای بالقوه آن و بارور کردن صفات و ملکات فاضله از دیدگاه یک مکتب است و نوع روش تربیت اخلاقی آن مکتب را مشخص می سازد. تربیت اخلاقی در...