در این مقاله مفهوم عشق از دیدگاه سقراط، افلاطون، ابن عربی و مولوی تعریف شده صفات و ویژگی‌های آن مورد بررسی قرار گرفته است. کوشش اصلی نگارنده بر این بوده است که دیدگاه مولوی در این زمینه کاویده شود و مشخص گردد که مولوی عشق را تجاذب ارواح می‌داند و هدف نهایی وی در نگارش داستان شاه و کنیزک این بوده است که روشن بدارد که: هر عشقی که در عالم زیرین حاصل گردد اگر بر مبنای شناخت و معرفت این جهانی باشد ا...

اثر پیش­روی به تحلیل تطبیقی مقامه­نویسی در ادبیّات عربی و فارسی و تأثیرپذیری مقامه­نویسی فارسی از نوعِ عربی آن اختصاص دارد، به همین منظور، پژوهش حاضر بر آن است میزان کمّی عنصر مکان و نقش کیفی آن را همراه با شخصیّت قهرمان در مقامات همدانی و حمیدی بررسی کند تا: 1. شناختی کامل از محلّ حکایت هر مقامه در دو سطح مکانی کلان و خرد به دست آورد. 2. عملکرد شخصیّت قهرمان و تغییر چهره او را در پیوند با مکان­های ر...

مقامات بدیع الزمان همدانی(متوفی 398هـ) از جمله شاهکارهای داستانی ادبیات عربی قدیم است. قهرمان داستان مقامات همدانی ادیب دوره گردی است که با روش های گوناگون و با بهره گیری از هوش عاطفی خود، گفتمانش را محقق می کند. عملکرد قهرمان مقامات را می توان برای تحقق گفتمان خود و اثرگذاری بر گفته خوانان، از زاویه های گوناگون مورد تحلیل قرار داد. بهره گیری از هوش عاطفی، یکی از ویژگی های روان شناختی در تحقق و...

تاریخ نگارش رسائل اخوان‌الصفا به هیچ روی مشخص نیست.نام نویسندگان آن نیز به همگان پوشیده است که این امر نیز سبب نظرورزی‌های متعددی در این موارد شده است.به نظر می‌رسد موضوع تاریخ‌ نگارش رسائل با مقاله‌ی انتقادی پل کازانووا – که حاوی مطالعات تاریخی و ستاره‌شناسی پیچیده و نوینی بود- مرحله‌ی جدیدی شده است.نظریه‌های دیگری نیز در این زمینه به وجود آمد که روش استنادی آن‌ها با روش کازانووا متفاوت بود.نظ...

این رساله در پی آن است تا با روش تحلیل گفتمان انتقادی به بررسی رابطه بین زبان در مکاتبات رشیدالدین فضل الله همدانی و ساختارهای اجتماعی زمان او بپردازد. در این تحقیق ابزارهای زبانیِ مختلفی چون نام دهی، ساختارهای موازی، واژه گزینی ، استعاره های مفهومی و بررسی نوع افعال به کار گرفته شده است تا تلاش رشیدالدین برای ساختن هوّیت های اجتماعی، ارتباطات اجتماعی و نظام های فکری و اعتقادی مورد بررسی قرار گیر...

میرسیدعلی همدانی یکی از عرفای بزرگ جهان اسلام است که در آثارش به اندیشه های اولیاء الله و نمایندگان تصوف اشاره داشته و در تبیین و تفسیر مسائل گوناگون، به آثار و افکار این بزرگان توجه بسیار کرده است. در این مقاله کوشیده ایم با مبنا قرار دادن برخی از آثار میرسیدعلی، ازجمله رسالۀ «فتوتیه» و «عقلیه»، ذخیره الملوک، مثنوی هفت وادی و... نمونه هایی از این اثرپذیری را ذکر کنیم. این اشارات در موارد گوناگ...

در این مقاله براساس آثار تاکنون شناخته‌شدۀ سیدعلی همدانی، دست‌خط‌های آثارخانۀ میراث‌ ادبی و آثار خطی به نام میرسیدعلی همدانی مورد بررسی قرار گرفته و دربارۀ مسائل نظری و عملی ترتیب دادن «کلیات» میرسیدعلی همدانی به حروف سیریلیک نکاتی ذکر شده است. طبق تحقیقات انجام‌شده، بعضی اثرهای میرسیدعلی در میان اهل سواد جمهوری تاجیکستان موجود بوده؛ اما بسیاری از دست‌خط‌ها در سال‌های سلطۀ حکومت شوروی نابود، پن...

میرسیدعلی همدانی، عارف، صوفی، عالم و شاعر ایرانی قرن هشتم هجری قمری و از مبلغان عمده دین مبین اسلام در آسیای مرکزی است که در ترویج تصوف در این ناحیه نقشی برجسته داشته است. در این مقاله که با هدف تبیین نقش سیدعلی همدانی در ترویج تصوف در آسیای مرکزی به نگارش درآمده، ابتدا تاریخچۀ پیدایش تصوف به اختصار بازگو شده است. گرایش به تصوف در ماوراء النهر و شکل گیری سلسله های صوفیانه در این منطقه بررسی و م...

این نوشتار با بررسی نظرات و آراء صاحب نظران در صدد بیان مباحث مطرح شده در خصوص ملکیت منافع است. از جمله اینکه آیا ید بر منافع حجت است یا خیر که در صورت حجیت ید بر منافع همانگونه که بر ملکیت معتبر است آثار حقوقی و فقهی آن با عدم حجیت ید در این مبحث متفاوت است ، بنابراین پس از مطرح نمودن مفاهیم و تعاریف لغوی و اصطلاحی و عرفی موضوع و بیان اهمیت و ادله آن در کتاب و سنت و اجتماع و بناء عقلاء دیدگاه ...

از سده های نخستین تاریخ اسلام، صوفیان به گرایشهای شیعی منتسب و متهم بوده اند، چنان که ارتباط عین القضات و مقتولان دیگر تصوف با روافض، یک دستاویز عمده قتل آنان را پدید آورده است و بیشینه طرائق صوفی، سلسله خود را به علی(ع) می رسانیده اند. هرچند دو جریان عرفان اسلامی و فرقه های شیعی در مبانی معرفت شناسی، توحید، وحی، نبوت و غیره اختلافاتی دارند، بحث ولایت و تداوم رهبری کاریزماتیک و آسمانی جامعه، مه...