شاید کمتر عرصه ای را بتوان فارغ از تاثیرات و تموجات دنیای اقتصاد یافت. فرهنگ و به طریق اولی ادبیات نیز از این قاعده مستثنی نبوده و نیست. این پژوهش برای پایش اثرگذاری فرضی ادبیات و اقتصاد بر یکدیگر، به واکاوی اصطلاحات اقتصادی مستتر در متون برجسته ی قرن پنجم و ششم می پردازد. حاصل این بررسی استخراج شمار قابل توجهی اصطلاح اقتصادی شامل کالاها، مشاغل و سایر مولفه های اقتصادی آن دوره است که با نگاهی...

یکی از مولفه های مهم ادبیات در هر زبان، امثال و حکم می باشد که بسیاری از شاعران و نویسندگان نیز گفتار خود را با آن آراسته اند. تمثیل ها نیز از شگردهای دیگری است که شاعران با بهره گیری از آن، می توانند مفاهیم فکری خود را در کوتاه ترین کلام ثبت و ملموس نمایند. در این رساله نیز سعی شده است نمونه های امثال و حکم و تمثیل را در غزل های بیدل دهلوی که از شاعران طراز اول سبک هندی می باشد، مورد بررسی قرا...

هویت جمعی انسان درارتباط با وطن شکل می گیرد و معنا و مفهوم می یابد. هم زمان با انقلاب مشروطه، یکی از مهم ترین اندیشه های غربی که به ایران وارد شد، «ناسیونالیسم» نام دارد که بر متفکران و شاعران این دوره تأثیر گذاشته است. در شعر شاعران مشروطه، تلقی های جدیدی از مفهوم وطن دیده می شود. برخی از شاعران این دوره هم چون بهار، ادیب الممالک فراهانی و نسیم شمال، وطن را ایران به علاوه ی اسلام می دانند؛ اما...

این پژوهش، فرهنگ‏ نامه‏ای است درباره‏ ی مشاغل رایج در دوره‏ ی قاجاریه، پژوهشگر تاریخ اجتماعی ایران به خوبی می‏ تواند از طریق بررسی کمّ و کیف شغل‏ های آن روزگار، به جامعه‏ شناسی این دوره از تاریخ کشور پی ببرد. آن چه ضرورت انجام چنین پژوهشی را بیشتر می‏سازد این است که تاکنون کتاب مرجع مناسبی در این باره به نگارش در نیامده است. هدف در انجام چنین کاری تهیه فرهنگی‏ست، که قابل استفاده‏ ی همه‏ ی ادب د...

نگاه، موضوع، فکر، نحوه بیان، ساختار، لحن و بسیاری از عناصر جمال شناختی این اشعار مربوط به تأثیرپذیری آنها از منابع خارجی است. شعر «یاد آر ز شمع مرده» دهخدا از نظر تاریخی و ادبی جایگاه ویژه ای در تاریخ ادبیات و شعر عصر جدید فارسی دارد و اولین شعر مهم و تأثیرگذار فارسی است که به صورت مستقیم از شعر غربی تأثیر پذیرفته است. تصاویر مشترکی میان این شعر و شعر «به یاد آر» آلفرد دو موسه و هم چنین شعر «یا...

سید حبیب الله زیتونی متخلّص به جدّی متولّد سال 1292ه.ش. از شاعران توانا در سرودن شعر سنتی با موضوع دینی ومذهبی است. ازاین شاعر معاصرعلاوه بر دیوان جدّی یا شبنم گل ها آثاری چون نسیم احساسات یا مسابقه ی نیّر با سعدی وحافظ، گردآوری اشعار لغت نامه دهخدا،گردآوری اشعار نوشته شده روی سنگ های حرم امام رضا(ع) وجلّد دوم دیوان به یادگارمانده که به چاپ نرسیده است. نگارنده در این پژوهش به نقد و تحلیل اشعار دیو...

روش‌های پژوهش در زبان‌شناسی. ویراستار: لیا لیتوزلیتی، لندن، انتشارات کانتینیوم، 2010 .227 صفحه واژۀ تحقیق در لغت به‌معنای رسیدگی‌کردن، بررسی، بازجویی (فرهنگ قریب)، وارسی واقعیت (فرهنگ نفیسی)، راست و درست‌کردن، به حقیقت امری رسیدگی‌کردن و بازجویی‌کردن (فرهنگ عمید و لغت‌نامۀ دهخدا) است. تعریف تحقیق، به‌عنوان یک فرایند پژوهشی، شکل خاصی از دانش آکادمیک است (به‌نقل از دلاور، 1374: 23). دست‌یابی به ...

انقلاب مشروطه بر همه ساختارهای اجتماعی – سیاسی جامعه ایران تأثیرات شگرفی بر جای گذاشت. شعر و ادب نیز از این تحولات بی تأثیر نبود. در این دوره، اگر چه قوالب شعری گذشته تا حدود زیادی حفظ شد، اما محتوا و درون مایه ادبیّات منظوم به مدد شعرایی چون فرخی یزدی، علی اکبر دهخدا، ملک الشّعرای بهار، میرزاده عشقی و دیگران کاملا دگرگون گردید و مضامین جدیدی مانند آزادی، وطن، انقلاب و کارگر در شعر این دوره جاری ...

در این نوشته، «تاریخ تحولات فرهنگ‌نویسی فارسی» در قلمروی زبان فارسی بررسی می‌شود. با مقایسۀ قدیمی‌ترین فرهنگ‌های فارسی با فرهنگ‌هایی که در سدۀ بیستم نوشته شده‌اند، می‌توان کل تاریخ فرهنگ‌نویسی فارسی را به دو دورۀ «سنتی» و «علمی» تقسیم کرد. منظور از فرهنگ‌نویسی سنتی دوره‌ای از فرهنگ‌نویسی فارسی است که از قرن چهارم و پنجم هجری آغاز شد و تا پایان قرن سیزدهم هجری ادامه یافت. فرهنگ‌های این دوره هم ا...

در این نوشته، «تاریخ تحولات فرهنگ نویسی فارسی» در قلمروی زبان فارسی بررسی می شود. با مقایسۀ قدیمی ترین فرهنگ های فارسی با فرهنگ هایی که در سدۀ بیستم نوشته شده اند، می توان کل تاریخ فرهنگ نویسی فارسی را به دو دورۀ «سنتی» و «علمی» تقسیم کرد. منظور از فرهنگ نویسی سنتی دوره ای از فرهنگ نویسی فارسی است که از قرن چهارم و پنجم هجری آغاز شد و تا پایان قرن سیزدهم هجری ادامه یافت. فرهنگ های این دوره هم ا...