مطالعه تاریخ اسلام، نشانگر دوگونگی‌ رفتار علمای اهل‌‌سنت و امامیه با خلافت اسلامی است. علما به دلیل تسلّط بر مبانی فقه و کلام اسلامی، می‌‌توانستند نقش مهمی در صورت‌‌بندی مبانی مشروعیت قدرت خلافت اسلامی، ایفا کرده و به عنوان، نظریه‌‌پردازان قدرت، در خدمت خلافت قرار گیرند، چنان‌‌که در خلافت بنی‌‌امیه، برخی از علمای اهل‌‌سنت چنین نقشی را بر عهده گرفته و به حمایت از امویان پرداختند. در مقابل عده دیگ...

در عصر مشروطیت در سایه یک گذار ابرگفتمانی، رابطه انتساب دال‌ها و مدلول‌ها و مصادیق در سامانه مفصل‌بندی گفتمان علمای مشروطه‌خواه متحول و دستخوش بازاندیشی گردید. علمای مشروطه‌خواه، به ظرفیت‌سازی و تئوریزه کردن مفاهیم نوین در پوشش آموزه‌های برآمده از نصوص دینی و آموزه‌های اسلامی پرداخته و راهی را برای طرح موضوعات عرفی (مبتنی بر عقل و تجربه بشری) در کنار مبادی شرعی (استوار بر نقل و نص) گشودند...

بیان فضایل و مناقب حضرت علی (ع) منحصر به پیروان و شیعیان ایشان نیست و علمای مذاهب چهارگانۀ اهل سنت نیز به‌دلیل جایگاه والای این شخصیت بی‌نظیر جهان اسلام و محبت به خاندان رسول خدا (ص)، به‌صورت گسترده به نقل مناقب و فضایل حضرت پرداخته‌اند و در این زمینه تألیفات فراوانی از خود به یادگار گذاشته‌اند. ولی با نگاهی اجمالی به این آثار می‌توان گفت که بیشترین و باارزش‌ترین تألیفات در این عرصه مربوط به بز...

 مسحور شدن پیامبر اسلام، حضرت محمد (ص) ــ طبق بعضی از روایات ــ به جادوی لبید بن‌اعصم یهودی از موضوعات اختلافی میان علمای مسلمان است. از آنجا که اعتقاد به نزاهت پیامبر از هرگونه نقص، از جمله سحر، شاکله ایمان هر مسلمان است، باید دید که علمای مذاهب اسلامی از منظر کلامی چه پاسخی به مسحور شدن پیامبر داده‌اند. موافقان سحر پیامبر (ص) با استناد به برخی روایات، تأثیر سحر بر جسم حضرت را منافی شأن نبوت ن...

شبیه‌­سازی حیوانات از شگفت‌­­آورترین دستاوردهای عصر جدید است. از زمان تولید اولین حیوان به این روش، محافل دینی در کشورها و مذاهب مختلف، به بررسی ابعاد مختلف تولید احتمالی انسان به این روش پرداخته­‌اند. از جمله ادله­‌ای که مخالفان شبیه­‌سازی انسان مطرح کرده­‌اند آثار مخرب اجتماعی آن است. مقاله حاضر پژوهشی است توصیفی ـ تحلیلی برای بررسی آراء فقهی علمای اهل­‌سنت و شیعه در مورد مهمترین مسائل و پیام...

ردیه نویسی متکلمان مسلمان بر مسیحیت، تاریخی به درازای اولین مواجهات این دو دین دارد. در قرون اخیر همسویی مبلغان مسیحی با استعمار و تشدید فعالیت های ایشان، به واکنش جدی مسلمانان انجامید. این وضعیت در شبه قاره هند و ایران در 150 سال اخیر نمود خاصی پیدا می کند. در شبه قاره، واکنش شیخ رحمت الله هندی به فعالیت کارل گوتلیب فاندر مبلغ مسیحی صاحب میزان الحق و مناظره با او و تألیف اظهار الحق نقط? عطفی د...

ما در این پایان نامه به مطالب زیر پرداخته ایم: در فصل اول راجع به معنای لغوی و اصطلاحی و همچنین اقسام و حدود متعه بحث و بررسی صورت گرفت. روشن شد، متعه هر چند در لغت معنای خاص دارد، ولی در نکاح موقت معنای اصطلاحی آن منظور است. و برای توضیح بیشتر این مسئله به اقسام و حدود متعه نیز اشاره کرده ایم. در فصل دوم برای توضیح این مطلب و اثبات حلیت نکاح متعه به آیه 24سوره نساء و سنت اهل بیت? نیز استدلال ...

انقلاب مشروطه به عنوان یکی از بزرگترین و مهم ترین وقایع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ایران به شمار می آید. در شکل گیری و پیروزی انقلاب مشروطه، اقشار مختلف جامعه نقش ایفا کردند که در این میان، علما به عنوان یکی از اقشار مهم جامعه نقش اساسی داشتند. علمای مقیم مشهد نیز به موازات علمای سایر نقاط کشور در این رویداد مهم نقش به سزایی داشتند. نقش و مواضع علمای مشهد در انقلاب مشروطه چگونه بوده است؟ در انقلاب...

با روی کار آمدن رضاشاه، مدرنیزاسیون در کلی? ارکان و ابعاد دولت در دستور کار قرار گرفت و سعی بر آن شد تا نظام قضایی نیز از دایر? شمول مدنیزاسیون برکنار نماند. تحولات قضایی در دوران رضا شاه، ادامه تحولاتی بود که پس از نهضت مشروطیت در حوزه های مختلف از جمله قضا و داوری رخ داد. تأکید بر سکولاریزه کردن جامعه ایرانی و جدایی دین از سیاست و قضاوت و تمامی شئون زندگی اجتماعی و سیاسی کشور، مسئولین امور قض...

احکام تکلیفی قرآن کریم به صورت خطاب¬های کلّی بیان شده است که معمولاً با ادوات ندا همراه است. خطاب نیز به مخاطب حاضر نیاز دارد. از سوی دیگر، احکام اسلامی برای تمام مردم و در همه ی زمان¬ها وضع شده است. بر این اساس، این بحث بین علمای اصول مطرح شده که حکم این نداها چگونه متوجّه غایبان نیز می¬شود ـ به خصوص در مواردی که شبهه ی اختصاصِ حکم به حاضران وجود دارد ـ بعضی علمای اصول از طریق قاعده ی اشتراکِ احکام...