«تسبیح» به معنای تنزیهی است که توأم با علم و آگاهی باشد و از روی قصد صورت گیرد و تسبیح خداوند به معنای منزّه دانستن او از عیوب و نقایص امکانی است. «حمد» نیز به معنای ستایش فعل جمیل اختیاری است. وجه تقارن «حمد» و «تسبیح» در آیات مورد نظر این است که موجودات، با صفاتی خدا را حمد می گویند که محدود به حدود خود آنان است، ولی ذات خداوند منزّه از هر محدودیّت است. بنابراین، آمدن «حمد» و «تسبیح» در کنار هم،...

چکیده رابطه عقل و ایمان یکی از مهمترین مسائل در حوزه فلسفه دین است که در این پژوهش در صدد بررسی آن از منظر قرآن هستیم. سوال این است که آیا ایمان و باور دینی باید الزاماً مبتنی بر عقل و استدلال یقینی باشد؟ دیدگاه های مختلفی در این باب وجود دارد: عقل گرایی حداکثری، ایمان گرایی افراطی، ایمان گرایی معتدل، معرفت شناسی اصلاح شده، دیدگاه مصلحت اندیشانه یا اراده گرا، عقل گرایی انتقادی و عقل گرایی اعتدا...

محمدعابد جابری برای یافتن راه کاری به منظور برون رفت از فضای فکری مسدود عربی ـ اسلامی به تحلیل «سنت» و «گذشته» آن روی آورد و با نگرشی تاریخی و ساختارمند و در چهارچوب عقلانیت انتقادی سه نظام فکری بیانی، عرفانی، و برهانی را در ساختار آن تشخیص داد. روش شناسی تاریخ گرایانه و ساختارگرایانه به فکر وی سمت و سویی داده است که ضمن ساختارشکنی در تحلیل فضای فکری عربی ـ اسلامی، ساختارهایی را نیز بر آن تحمیل...

مسأله رابطه عقل و دین از کهن ترین موضوعات فلسفی و کلامی بوده که تاریخ بر سابقه دیرینه آن گواهی می دهد. عقل و دین به عنوان دو منبع اصلی معرفت و دو عامل اساسی رشد و ارتقای حیات انسانی همواره مورد توجه متفکرین بوده است. بررسی آراء کلامی شیخ مفید که سهم عمده ای در شکل گیری و گسترش کلام شیعه ایفا نموده است، بیانگر آن است که شیخ مفید قائل به سازگاری میان عقل و دین است. به عقیده ی وی عقل از سمع جدایی ...

میزان تاثیر عقل در اخلاق در میان فلاسفه اخلاق از جمله دیوید هیوم (1711-1776) فیلسوف تاثیرگذار انگلیسی. محل اعتنای فراوان بوده است. هیوم دامنه نفوذ عقل را در اخلاق سخت محدود کرده و جز سهمی فرعی و اعدادی برای آن قائل نشده زیرا سهم اصلی را از آن احساسات و عواطف دانسته است اما تا آخر به این موضع وفادار نمانده و در مواردی آرای ناسازگار با آن برگزیده و در واقع عملا نشان داده است که برای عقل باید سهمی...

مقاله حاضر درباره زندگی حضرت علی (ع) و نگرش او به دنیا و آخرت است . از نظر او دنیا بسان آب دهان سگ آلوده و پست است اما میبینیم که چگونه رهبری همین دنیای ناپاک را به اجبار برای چهار سال و اندی به دست میگیرد و چنان حکم میراند که خود ترازویی برای قسط و عدل می شود . اما در عین حال که سرگرم رتق و فتق امور مردم است ‘ لحظه ای از یاد خدا غافل نمی شود و همان امور وکارها را به همراه نیایش و عبادت برای پر...