حاکمان اسلامی بلافاصله پس از گستراندن مرزهای جغرافیایی،خود را در جوار دو تمدن بزرگ آن زمان یعنی ایران و بیزانس یافتند. طبیعی بود که رویارویی های ابتدایی به صورت منازعات نظامی ظاهر شوند ولیکن بعدها مسلمانان شروع به اخذ معارف و علوم از آنان نمودند. بدین ترتیب سیستم حکومتی ایرانیان به عنوان الگوی اداری مسلمانان و میراث یونانی بیزانس به عنوان مرجعی برای کاوش های فلسفی مورد استفاده قرار گرفتند. در م...

هجوم مغولان به سرزمین های اسلامی، نتایج سیاسی، اجتماعی، اقنصادی و فرهنگی گسترده ای در پی داشت. در نخستین مرحله ی هجوم که در سال 616 ه .ق. آغاز شد، در گستره ی فلات ایران، حکومت قدرتمند خوارزمشاهی در معرض تهدیدی اساسی قرار گرفت و در تداوم همین یورش ها، یکسره از میان رفت. دستگاه خلافت عباسی که گرفتار مجادله با خوارزمشاهیان بود از ظهور دشمن جدید و خطرناکی در مرز دولت خوارزمشاهی ناخرسند نبود. اسماعی...

برمکیان و آل سهل هر دو از برجسته ترین خاندان های وزارت و دیوان سالاری عصر خلافت عباسی بودند که در صحنه تاریخ سیاسی اسلام ظاهر شدند و جلال خاصی به این خلافت بخشیدند .یکی از موضوعاتی که پژوهشگران تاریخی با آن رو به رو هستند عملکردهای این دو خاندان ایرانی و نقششان در خلافت عباسی و زوال و نابودیشان است در این رساله که به روش پژوهش تاریخی و توصیفی است و با توجه به منابع کتابخانه ای انجام می پذیرد به...

چکیده این نوشتار با عنوان «رویکرد به رخداد عاشورا در دوره آل بویه» در پاسخ به این سئوال که رویکرد به رخداد عاشورا در دوره آل بویه چه بوده است؟چرا؟این فرضیه رامطرح می کند که آل بویه در رویکرد به رخداد عاشورا نه به شیوه تاریخی که منتج به الگوگیری ازآن شود بلکه به شیوه کلامی به آن توجه نمودند که نگاه خاصی به مقولات فراتاریخی وغیرقابل الگوگیری داشت. برای اثبات این فرضیه ابتدا نگاهی به شرایط سیاسی...

مقدمه در پژوهش پیش رو روند شکل گیری و توسعه ی قیام صاحب الزنج در مناطق ساحلی و جزیره ای خلیج فارس، علل و پیامدهای این قیام در منطقه، مورد بررسی قرار می گیرد. این قیام که در قرن سوم هجری رخ داد، یکی از گسترده ترین قیام های مردمی علیه خلافت عباسی، ازحیث دوام، استمرار، کثرت تلفات، وسعت قلمرو و نتایج سیاسی حاصل از آن به شمار می رود. رهبر این قیام، علی بن محمد معروف به صاحب الزنج، توانست با تبلیغات...

سلاطین دهلی مانند اکثر سلاطین مسلمان، برای کسب­ مشروعیت، خود را وفادار به خلافت عباسی نشان می دادند. انجام اعمال نمادین چون ضرب نام خلیفه بر سکه و آوردن  نام خلیفه در خطبه، به توسط اکثر سلاطین دهلی، که مذهب رسمی حکومتشان حنفی بود، این واقعیت را آشکار می سازد که این سلاطین از لحاظ نظری، خود را وفادار به دستگاه خلافت می دانسته اند و برخی از ایشان با توجه به شرایط سیاسی روزگار خود، برای برتری بر ر...

منبع اصلی فهم رخدادهای مهم تاریخ اسلام قرآن کریم است.بررسی رخدادهای تاریخ اسلام بی مدد قرآن کریم امری بی پایه است.با اندکی تأمل در منابع تاریخی بدرستی مشهود است بسیاری از دولت مردان ورجال سیاسی در مواجه با مسائل عصر خود از آیات الهی برای طرد طرف مقابل و یا اثبات حقانیت خود بهره برده اند .بر این اساس پژوهش حاضر تلاش دارد.کاربردهای سیاسی آیات قرآن کریم را در تایید و یا نفی رخدادهای سیاسی تاریخ اس...

اسماعیلیان به عنوان یک جماعت مسلمان شیعی پس از شیعیان دوازده امامی بودند ،که برانتظار ظهور قریب الوقوع مهدی که با آمدن خود حکومت عدل را در جهان گسترش خواهد داد تمرکز یافته بود. بر اساس این عقیده در نیمه ی قرن سوم/نهم اسماعیلیان جنبش انقلابی بر ضد خلافت عباسی، به راه انداختند و داعیان این جنبش اسماعیلی از مغرب در شمال آفریقا تا ما وراءالنهر در آسیای مرکزی به فعالیت مشغول بودند.دراین زمان تحولات ...

دولت دیرپای عباسیان(132-656هـق)به دلیل گستردگی جغرافیایی و موقعیت خطیرسیاسی و بافت ناهمگون جمعیتی, همواره با بحران ها ی مختلفی مواجه بوده است. بخشی از این بحران ها منشاء اقتصادی و پاره ای, زمینه های سیاسی و اجتماعی داشته اند. آنچه مقرر است در این بررسی بدان پرداخته شود؛ یافت زمینه های بحران های اقتصادی عصر اول عباسیان و شناسایی اصلی ترین آنها است, که شامل رخدادهای متنوع و بحران هایی است که در ف...

به علت نقش سازندﮤ اندیشمندان و تنوع کارکردهای آنان در جوامع، بررسی راﺑﻄﮥ بین نهادهای دولتی و طبقات علمی از اهم مطالعات تاریخی محسوب می‌شود. به طور مسلم، بدون آگاهی از نیازمندی‌های سیاسی حکومت‌ها، تبیین این مسئله ممکن نخواهد بود؛ چون گرچه استقبال از علم و عالِم و دستیابی به اندیشمندان، زاییدﮤ مجموعه علت‌ها و عوامل است؛ ولی مواجهه دولتمردان با فرازوفرودهای عصر خویش، در جهت‌دهی تاریخیِ آن نقش اساسی ...