تدوین فرهنگ تاریخی عروض شعر فارسی به نحوی که بتوان زمان آغاز به کار رفتن یک وزن و سپس میزان کاربرد آن در ادوار بعدی و تعیین بسامد و ترسیم فراز و نشیب موجود در تداول هر یک از اوزان عروضی را به دقت تمام تعیین کرد، امروزه خصوصاً با توجه به وجود چاپ‌های منقّح از دواوین و منظومه‌های شعر فارسی، امری بسیار ضروری و مفید به نظر می‌رسد، خاصه از آن جهت که جای چنین فرهنگی‌ـ البته با ویژگی‌های مذکور فوق‌ـ در ...

توجه به موارد مختلف موسیقی شعر (وزن، قافیه و ردیف) در دریافت معانی و حس گوینده در بیان عواطف خود بسیار مؤثر است، به-ویژه وقتی شاعر این موضوع را با قافیه در شعر مطرح می‌کند؛ قافیه را می‌توان مهم‌ترین جلوه‌گاه موسیقی کناری و اوج هنرنمایی شاعر در آن دانست. محمدعلی بهمنی شاعری غزل‌سرا شناخته شده است و با توجه به ویژگی غزل‏هایش در جایگاه غزل نو، مبتکر قافیه‏هایی است که از واژه‌های متداول امروزی و در...

در فایل اصل مقاله موجوداست

الفتی بن حسین حسینی ساوجی، شاعر شیعه مذهب دربار عبدالله قطب شاه، هفتمین پادشاه سلسلۀ قطب شاهیان، است که که در فاصلۀ سال‌های 924ق تا 1098ق بر نواحی دکن، گلکنده و حیدرآباد فرمان روایی کرده اند. از زندگی الفتی ساوجی، اطلاع چندانی در دست نیست. اطلاعات اندک درباره زندگی الفتی و وجود شاعران بسیاری از شاعران که در دربارهای هند، الفتی تخلّص می کرده اند، باعث شده که برخی تذکره ها به اشتباه از او با عنوان...

پژوهش حاضر به بررسی آماری اوزان شعر فارسی در دیوان های کلیات شمس تبریزی (فروزانفر، 1378)، رودکی (نفیسی، 1388)، خاقانی (سجادی، 1338) و بیدل دهلوی (سرورمولایی، 2007)می پردازد. اینکه چه اوزانی در چه زمانی و توسط کدام شاعر وارد فهرست اوزان شعر فارسی شده است اطلاعات ما را دربار? تحولات تاریخی زبان و ادبیات فارسی زیاد می کند. فاید? دیگر چنین تحقیقی این است که تحول اختیارات شاعری را در طول تاریخ آشکار...

چکیده: انوری و ظهیر فاریابی دو تن از نامدارترین و بزرگ ترین سخن وران تاریخ شعر فارسی هستند. این دو، تأثیری مهم و ارزشمند در اعتلای غزل فارسی داشته اند. بنابراین شناخت هر چه بیشتر اشعار این دو تن، می تواند ما را به اهمیت کار آن ها در شعر فارسی، به خصوص غزل، نزدیک تر کند. بنابراین آن چه این اهمیت را روشن تر می کند، بررسی موسیقی شعر هر دو شاعر است. با توجه به اهمیت ویژه ی موسیقی شعر درغزل و توجه ...

عوامل اجتماعی، محیط طبیعی و عوامل فیزیولوژیک (جسمانی) بر موسیقی بیرونی و کناری اشعار مؤثرند. در این مقاله، تأثیر این عوامل بر موسیقی بیرونی و کناری اشعار خاقانی شروانی و مسیح کاشانی بررسی و تجزیه و تحلیل شده است. ابتدا اوزان اشعار این دو شاعر که از دو دوره کاملاً متفاوت انتخاب شده‌اند؛ استخراج و براساس نظر علمای عروض و قافیه، طبقه بندی و بر پایه نظرات جامعه شناسان ادبیات، اوزان و بحور اشعار دو ش...

از جمله مباحث مربوط به قافیه مبحث عیوب قافیه است. عیوب قافیه تنها مخصوص شاعران گمنام و یا شاعران غیر معروف نیست بلکه در بین شاعران طراز اول ادبیات فارسی نیز این عیوب مشاهده می شود. البته ذکر این مطلب به هیچ وجه به این معنی نیست که شاعران بزرگ و توانایی ادب فارسی از آوردن قوافی سالم عاجز بوده اند و در تنگنای قافیه قرار گرفته اند بلکه بعضی از آنها از جمله مولانا جلال الدین بلخی نوعی تجاهر به بی ت...

موسیقیِ شعر، پدیده است جهت تخیل و تأثیر بیشتر کلام؛وقتی این موسیقی در شعر پر رنگ تر می شود باید به تأثیرات و زمینه هایی که ایجاد می کند توجه بیشتر شود به ویژه وقتی در تداعی معنی و انتقال حسی که به گفت در نمی آید، این پدیده (موسیقی) همراهی جدی دارد. و در برخی از اشعار می بینیم این موسیقی است که بیشتر به شعر جلوه معنایی می بخشد و اگر آن را حذف کنیم شعر رنگ خود را از دست می دهد. پس توجه به زوایای م...

موسیقی شعر مجموعه ای از وزن عروضی،هماهنگی های صوتی و آوایی، و ردیف و قافیه را شامل می شود که با عنوان موسیقی بیرونی،موسیقی درونی و موسیقی کناری شناخته شده اند .هر کدام از این موسیقیهای چندگانه شعر ، علاوه بر غنای موسیقیایی شعر و آهنگین ساختن آن کارکردهای دیگری نیز برعهده دارند،که یکی از اساسی ترین این کارکردها کمک به انتقال مفاهیم و القاء معانی و اندیشه مورد نظر شاعر است.به این معنی که شاعر با ...