از نظر قرآن امام اولی الامر و واجب الاطاعه است. و پیروی از امام جاهل قبیح است و انجام کار قبیح از مبدأ حکیم محال است. بنابراین امام باید در تمام زمینه ها اعم از امور دین و دنیا کلی و جزئی و بالاخره نسبت به همه آن چه مردم به آن نیازمنداند علم داشته باشد. آیات و روایات بیان های گوناگونی دارند از آنجا که ظاهر بعضی از آیات و روایات علم به غیب را منحصر در ذات اقدس الهی می دانند در بین علماء و دانشمن...

اجتهاد، ملکه نفسانیه ای است که به کمک آن انسان می تواند حکم شرعی فرعی را از منابع و مدارک استنباط کند. در زمان شیخ طوسی، اجتهاد شیعه به کمال خود رسید، و او اجتهاد را به گونه عملی در اصول احکام و قوانین کلی آن به کار گرفت. کسب قوه اجتهاد منوط به آشنایی انسان با ادبیات عرب، منطق، علم اصول، علم به آیات و روایات احکام، علم رجال، اجماع، و ملکه استنباط می باشد. اگر انسان با دست یابی به این ملکه بتوان...

قرآن کریم اقیانوسی بیکران و سرشار از علوم و معارف ناب بی حد و حصری است که همانند آن را نمی-توان یافت. از جمله مباحثی که این کتاب الهی در لابلای آیات خود به صراحت از آن سخن گفته ¬بحث از انسان، عوالم وجودی و موت و حیات اوست، در این رابطه آیات بسیاری وجود¬ دارد که ویژگی¬ها و حالات وجوی انسان را از آغاز تا انجام مورد بررسی قرار داده¬ است. قرآن کریم چهار دوره¬ی وجودی را برای انسان در دو حالت «موت» و...

فلاسفه انسان را از جهت جامعیت خاص، عالم صغیر و جهان را ار جهت ارتباط میان موجودات و نظم و قاعده معیّنش، انسان کبیر نامیده اند و معتقدند، نمونه ای از آن چه در عالم وجود هست، در انسان نیز هست. خاستگاه نظریه عالم کبیر(macrocosm) و عالم صغیر(microcosm) و نظریه اندامواری اجتماع را عمدهً در نظریات افلاطون دانسته اند؛ امّا ردپای آن را می توان در اندیشه های فلاسفه پیش از او و سایر ملل جست و جو کرد. حکیم ا...

این تحقیقی است دربارة عرف که تأثیر فراوان در استنباط احکام فقهی دارد و راهگشای بسیاری از مسائل مستحدثه است. نقش عرف در فقه و حقوق نباید مورد غفلت فقیه قرار گیرد چرا که بسیاری از مسائل فقهی و اصول فقه به وسیلة عرف ثابت می‌شود همة سیستم‌های حقوقی جهان به عرف عقلاء توجه داشته‌اند. در زمان‌های گذشته در میان قبایل، عرف، پایه، و مایة همة پدیده‌های اجتماعی بوده و خود به تنهایی مصدر دین و اخلاق و معامل...

شیخ اشراق و صدرالمتألهین، از یک سو به عالم مثال منفصل قائل بوده؛ و از سوی دیگر، به اثبات نظریة مثل افلاطونی و ارباب انواع پرداخته، و آن­ها را علّت عالم ماده و افراد مادی هر نوع دانسته­اند. پژوهش حاضر ضمن بررسی و نقد براهین شیخ اشراق و ملاصدرا در باب اثبات علّیت ارباب انواع نسبت به افراد مادی، از طریق سنخیّت علّت و معلول؛ نظریة ملاصدرا در علوم حسّی و خیالی (نظریة ابصار) و نیز امتناع طفره در نظام آفری...

شیخ اشراق و صدرالمتألهین، از یک سو به عالم مثال منفصل قائل بوده؛ و از سوی دیگر، به اثبات نظریه مثل افلاطونی و ارباب انواع پرداخته، و آن­ها را علّت عالم ماده و افراد مادی هر نوع دانسته­اند. پژوهش حاضر ضمن بررسی و نقد براهین شیخ اشراق و ملاصدرا در باب اثبات علّیت ارباب انواع نسبت به افراد مادی، از طریق سنخیّت علّت و معلول؛ نظریه ملاصدرا در علوم حسّی و خیالی (نظریه ابصار) و نیز امتناع طفره در نظام آفری...