کتاب فردوس المرشدیه فی اسرار الصمدیه تألیف محمود بن عثمان در سال 728 ه . ق یکی از مهم ترین کتاب های عرفانی در سیره ی عارف مشهور نیمه ی دوم قرن چهارم و اوایل قرن پنجم شیخ ابواسحاق کازرونی معروف به شیخ مرشد است. این کتاب در اصل اقتباس از کتابی در سیره ی شیخ مرشد به زبان عربی، تألیف خطیب امام ابوبکر، سومین جانشین شیخ است. ازآن جایی که کتاب فردوس المرشدیه، تنها منبع در شرح احوال شیخ مرشد و شناخت ط...

این نوشتار طی بحث در دو مورد اثبات می کند نخستین جرقه های حرکت جوهری در آثار شیخ الرئیس وجود دارد و استاد مطهری به کشف بیشتر آنها نائل آمده است مورد اول استحاله و استکمال است استحاله تغیر دفعی و استکمال تغیر تدریج است شیخ الرئیس استکمال را به کون الرجل من الصبی مثال زده و این مستلزم حرکت جوهری است مورد دوم نیاز حرکت به موضوع است شیخ الرئیس از راه نیاز حرکت به موضوع حرکت جوهری را زیر سئوال برده ...

صوفیان در ایران نقش به سزایی در گرایش های مذهبی جامعه داشته اند؛ از جمله خاندان صفوی که نه تنها جامعه ایرانی بلکه خارج از ایران را متأثر از خود نموده بود. شناخت اشخاص برجسته خاندان صفوی قبل از تأسیس دولت صفویه و تحلیل گفتمانی نقش آنان در تحولات سیاسی - مذهبی ایران قبل از شکل گیری این دولت محور اصلی مقاله حاضر است. در بعد مذهبی خاندان صفوی از زمان شیخ صفی به طور فزاینده ای ، مردم خسته شده از جو...

از دیرباز ارتباط بین نگرش هنرمند با زبان او، اعمّ از زبان ادبی و غیرادبی، مورد توجّه سبک شناسان بوده است. برخی توجّه به مشبّه به ها را در متن ادبی از مهم ترین روش های یافتن ارتباط بین محتوا و فرم دانسته اند و از آن روی که وجه شبه از مشبّه به اتّخاذ می شود، برای بررسی نگرش هنرمند مهم قلمداد کرده اند. در این جستار، بر آنیم تا تأثیر مفهوم قدرت و سلطنت معنوی اولیاء را که از بنمایه های متن انس التّائبین اس...

همواره نظرات و آراء ابن سینا و شیخ اشراق بعنوان بزرگان دو مکتب مشاء و اشراق مورد توجه و نقد و بررسی صاحبان نظران قرار گرفته است یکی از مباحث مهمی که می توان مورد توجه قرار گیرد روش تفسیری این دو فیلسوف است شیخ اشراق بر خلاف ابن سینا دارای اثر تفسیری مستقلی که به ما رسیده باشد نیست ولی از لابلای مجموعه مصنفاتش می توان روش تفسیری وی را استخراج و عرضه کرد. گرایش تفسیری ابن سینا یک گرایش کاملا عقلی...

جریان عرفان، جنبة شاخصی از معنویت اسلام است که در عرصه های گوناگون فرهنگی، هنری، ادبی و... فرصت رشد و نمو یافته است. یکی از بارزترین عرصه های رشد این جریان مربوط به بناهای مذهبی به ویژه مقابر است که پس از مساجد بیشترین و مهم ترین حجم بناهای بازمانده از معماری ایران دوران اسلامی را به خود اختصاص داده است. مقابر شیوخ و بزرگان متصوفه گونه ای از مقابر دوران اسلامی است که معمولاً به وسیله مریدان در د...

یکی از صفاتی که برخی مقامات‏نویسان به احمد جام نسبت داده اند «امّی ‏بودن» وی است. آنان، با انتساب چنین صفتی به شیخ جام، همة گفته‏های او را برگرفته از الهام ربّانی و کشف و شهود عارفانه می دانند. اگر، بنا به نوشتة این مقامات‏نویسان، همة آثار و نوشته‏های احمد جام متأثر از «الهامات غیبی» باشد، این همه شباهت میان آثار او با نوشته‏های مشایخ متقدم چه می‏شود؟ و چگونه می‏توان این مشابهت‏ها را توجیه کرد؟ آ...

محمد ابن مرتضی ابن محمود، مشهور به ملامحسن فیض کاشانی از عالمان بزرگ عهد صفوی است که در سال 1007 ه..ق، در کاشان و در یک خانواده اهل دانش و فضل، چشم به جهان گشود.(1) وی تحصیلات اولیه خود را از محضر دایی خود که ممتاز عصر خویش بوده آغاز کرده و پس از آن، متوجه اصفهان شد. و برخی از رشته‏های علمی را در آنجا فرا گرفته و جهت استفاده از محضر فقیه عصر، سید ما جد ابن هاشم صادقی بحرانی به شیراز رفت. و پس ا...

با توجه به رشد فزاینده انگیزه های عرفانی در جوانان، که سبب رشد مسلک ها و دیدگاه های نابخردانه گردیده است، این تحقیق به دنبال بررسی دیدگاه های عرفانی بر آمده است. بدین لحاظ دیدگاه عرفانی سهروری را به لحاظ غنای فلسفی آموزه های عرفانی، مورد بررسی قرار می دهیم، تا از منظر او به بررسی مبانی فلسفی، مراحل و شرایط سلوک عرفانی و شناخت دلالت های تربیتی دیدگاه وی مبادرت نماییم. در این پژوهش از روش توصیفی-...