مقایسه تصویرهای شعری ادبیات با شگردهای خلقِ معنا در سینما، یکی از حوزه‏های مورد مطالعه در تحقیقات بین رشته‏ای یا بین رسانه‏ای سینما و ادبیات است. در این زمینه، کلمه تصویر با تعریف اصطلاحی آن مورد نظر قرار می‏گیرد که به‏معنای ایجاد حالتی ذهنی و نتیجه فاصله گرفتن دال از مدلول است. به‏عبارتی هرگاه خلق دلالت‏های ضمنی در متن ادبی و سینمایی با عناصر غیر روایی، یعنی عناصر سبکی و بلاغی سنجیده شود، می‏تو...

از مواردی که سبب زیبایی هرچه بیشتر کلام می‌شود، کاربرد شگردهای مختلف ادبی است. از جملة این شگردها می‌توان به مبحث تمثیل و ارسال‌المثل اشاره کرد. تمثیل و ارسال‌المثل به ‌عنوان یک رکن اساسی در سبک هندی کاربرد دارند و این دو صنعت ادبی به‌ سبب استفادة زیاد به‌صورت ویژگی سبکی در آمده‌اند. حزین لاهیجی، شاعر متأخّر سبک هندی در اشعار خویش کوشیده است تا با استفاده از عناصر بیانی و بویژه ارسال‌المثل و تمث...

مکتب‌ها در شرایط اجتماعی و سیاسی خاصی ظهور کرده، به کمال می‌رسند. اغلب نویسندگان نیز در بیان اندیشه-های خود، خواه‌ناخواه تحت تأثیر مکتب حاکم قرار می‌گیرند. نویسندگانی که دارای نبوغ بیشتری بوده، برای تحلیل مسائل اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و... سبکی خاص در درون آن مکتب بر می‌گزینند؛ از این رو، شناخت مکاتب فکری و سبک‌های شخصی نویسندگان، در آشنایی با اهداف آن‌ها سهم درخور توجهی دارد. هم‌چنین نگاهی نقاد...

در این مقاله داستان رستم و اسفندیار که از داستان های محوری شاهنامه است، بر اساس نظریه کلود برمون بررسی می شود. این دیدگاه با توجه به اینکه شکست و عدم توفیق قهرمان را نیز در نظر می گیرد، با داستان مورد بحث مطابقت بیشتری دارد. این داستان بر اساس نظر برمون سه کارکرد امکان یا استعداد، فرایند و پیامد را در خود دارد و همچنین در آن، سه توالی زنجیره ای، انضمامی و پیوندی را می توان بررسی و تحلیل کرد. اس...

یکی از روش‌های فهم معنا و درک شگردهای زیبایی‌شناختی اثر، کشف تقابل‌هایی است که در متن پنهان است و راه یافتن به شیوه پنهان‌سازی آن‌ها فرایند عمل نقد را کامل می‌کند. تقابل‌ها در سطوح مختلف اثر قابل بررسی هستند و دو گونة آشکار و نهان را شامل می‌شوند. تقابل‌های آشکار در متن همنشین می‌شوند، اما تقابل‌های پنهان فقط یک‌سویه را آشکار می‌کنند و به این طریق نشان می‌دهند سوگیری خالق اثر به سمت و  سوی غایب...

چکیده: طنز وسیله ای ا ست که اشتباهات و جنبه های نامطلوب رفتار بشری، فسادهای اجتماعی و سیاسی یا حتی تفکرات فلسفی را به شیوه ای خنده دار به چالش می کشد. فریدون توللی در وادی طنز نویسنده ای موفق است. دو کتاب التفاصیل و کاروان که اساس کار این پایان نامه است، دریچه ایی است بر اندیشه توللی. او با طرح انتقادات سازنده و صادقانه، با زبانی کهن و آمیخته با اصطلاحات متداول در زبان محاوره ای بر زیبایی ...

تلمیح یکی از شگردهای بلاغی پرکاربرد در ادب فارسی، به‌ویژه شعر فارسی، است. این جستار قصد دارد این آرایه را در منابع بلاغی فارسی به روشی مقایسه‌ای نقد و بررسی کند. پرسش­های پژوهش پیش رو عبارت است از: 1ـ تلمیح چیست. 2ـ تلمیح در منابع بلاغی فارسی چه جایگاهی دارد. 3ـ چرا و چگونه تلمیح با دیگر صناعات ادبی آمیخته شده است. 4ـ نقش زیبایی‌شناختی تلمیح در شعر چگونه آشکار می­شود. برای پاسخ به این پرسش­ها، ...

فرایند قاعده افزایی چیزی نیست جز توازن در وسیعترین مفهوم خود و این توازن از طریق "تکرار کلامی" حاصل می آید. در این شگرد، قواعدی بر قواعد زبان معیار افزوده می شود که موجب برجسته سازی در متن ادبی می گردد. قاعده افزایی موجب ایجاد موسیقی در زبان شعر می گردد و استفاده از آن بر توانایی شاعر در بهره گیری از ظرفیت های زبانی به منظورناآشنا ساختن و برجستگی زبان دلالت می کند. از این رو صورتگرایان روس، آن ...

سبک و بلاغت در مجموع به چگونگی و نحوۀ بیان و شگردهای ادبی گفته می­شود و تأملّ در آن واقعیت و جوهرة وجودی نویسنده را باز می­نمایاند. بررسی سبک در حیطه علم نوپدید سبک شناسی است؛ درسبک شناسی جدید به سبب تنوّع و گونه گونی آثار یا به سخن بهتر به سبب نویسندگان و شاعران بی­شمار، در هر اثری ویژگی‌های فردی و تأثیر و تأثّر این ویژگی‌ها را ملاک قرار می‌دهند و سرانجام به نتیجه­گیری دقیقی می­رسند. نیما بیشتر ب...

در آزمایش لوشر، رنگ به هشت گروه تقسیم می­شود و آن­چه در این آزمایش اهمیت می­یابد، اولویت در انتخاب یا طرد رنگ­هاست، زیرا لوشر این ویژگی را منبعث از شخصیت و اندیشۀ فرد می­داند. در نگرش­های ادبی نیز ترکیبات رنگی یکی از ارکان تصویرسازی هستند که شاعر با استفاده از آن­ها آثار خویش را خلق می­کند. طیف رنگی اشعار رهی نیز متأثر از این شگرد تصویرسازی است، چرا که رنگ در اشعار معیری، گاه در توصیفات عاشقانه...