در این پژوهش، پژوهشگر به بررسی این مطلب می پردازد که کدام آسیبهای وارده بر تربیت دینی منجر به دین گریزی و گرایش افراد به عرفانهای کاذب میشود ؟ با در نظر گرفتن روابط و تعامل دو گانه بین تربیت دینی و دین گریزی و گرایش به عرفانهای کاذب می توان به این سوال هم پاسخ داد که ،دین گریزی و گرایش به عرفانهای کاذب چه آسیبی به تربیت دینی افراد جامعه وارد می نماید؟ با عنایت به این مساله که در هر پژوهشی انتخا...

چیستی نسبت دین و تجدد به ویژه از اواخر سلطنت قاجار، همواره مورد تأمل اندیشمندان بوده و پاسخ به آن، رویکردهای مختلفی را شکل داده است. رویکرد روشنفکری در پی اصالت بخشی به تجدد و گذار از سنت است؛ در مقابل، رویکرد سنتی معتقد به تبعیت از سنت سلف و بی نیازی دین از دنیای مدرن است. رویکرد دیگری نیز در میان روحانیت حوزه با عنوان «نواندیشی حوزوی» وجود دارد که ضمن اعتباربخشی به مبانی سنتی حوزه، بر بازسازی...

سفره های نذری، گونه ای از آیین های اسلامی- ایرانی است که صرفاً در میان زنان و توسط آنها و عموماً در فضاهای خانگی و در برخی موارد خاص نیز در مسجد، حسینیه، و امامزاده ها برگزار می شدند. سفره های نذری، بنا بر یک نذر توسط کسی که بانی نامیده می شود شروع و توسط جماعت آیینی اجرایی می شوند. آنچه اهمیت دارد مسئله محوری نسبت این سفره ها با ساختارهای اجتماعی مسلط و مقوله عاملیت زنانه است. برای پاسخ دادن به ...

صدرا، بسیاری از یافته­ها و نوآوری­های موجود در حکمت متعالیه را مدیون بهره­مندی از دین و شهود دانسته است. او، تأثیر دین بر حکمت و حکما را در دو مرحله بررسی کرده است. در مرحلة اول، دین، حکمت و حکما را از نگاه ماهیت­بین و کثرت­بین می­رهاند و به نگاه وجودی ارتقا می­دهد. بر این اساس، نگاه وجودی این مطلب را برای حکیم میسّر می­کند که به فهم صحیحی از بعضی آموزه­های دین که بدواً با احکام عقلی معارض دیده، ...

رساله حاضر ترجمه و تحقیق کتاب آیا ایمان جایی دارد؟ تالیف فیل زاکرمن، جامعه شناس آمریکایی، است. کتاب درباره ی رویکرد جامعه شناختی به دین است. پیشینه ی مطالعات جامعه شناختی دین نشان می دهد در روزگاران آغازین مباحث جامعه شناختی به بحث پیدایش عقاید دینی بذل و توجه می شد، اما امروزه توجه به آثار و نتایج دین به ویژه پژوهش های میدانی افزایش یافته است. این رساله پژوهشی مبتنی بر مطالعات میدانی، در قالب ...

نیاز روحی انسان­ها به معنادار نگاه کردن به جهان و زندگی و فرار از بی­معنایی، و نگاه به دین به­عنوان عاملی برای معنادار کردن زندگی، افق جدیدی جهت شناخت هرچه بیشتر دین گشوده و رهیافتی جدید به­نام رهیافت معنا به­وجود آورده است. این رهیافت با ارائه تفسیری جدید از انسان و دین و ارتباط آن­دو، معتقد است در شناخت انسان و دین باید به همه ابعاد آن توجه داشت. یکی از ویژگی­های انسان نیاز به معناست که تنها ...

سکولاریزم حذف دین از عرصه های سیاسی ،  اجتماعی ، اقتصادی و علمی است ؛ به عبارت دیگر تهی ساختن حیات اجتماعی انسان از دین و نشانه های آن را سکولاریزم گویند . استفادۀ ابزاری از دین در قرون وسطی ، تفسیر کتاب مقدس بر اساس یافته های علوم تجربی ، اختلافات شدید فرقه ای در مسیحیت که سبب جنگهای طولانی و خونین گردید و نیز اعتماد بیش از حد انسان به خویشتن که بر اثر پیشرفت دانش تجربی پیش آمد زمینه های حذف د...

محمد مسعود سعیدی ، دانشجوی دکتری دانشگاه فردوسی مشهد *   محمد مظلوم خراسانی ، استاد گروه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد   محسن نوغانی ، دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد   علی یوسفی ، دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد       دیدگاه ها و مواضع عالمان دین متناسب با شرایط متغیر اجتماعی- فرهنگی جامعه، برای سازگاری بیشتر با مقتضیات محیط جدید، تغییر می کند. نیمه اول سده بیستم...

پدیدارشناسی دین رویکردی خاص در مطالعات ادیان در عصر جدید است که از بارزترین مشخصه های آن، گرایش به توصیف در مقابل تحلیل و پرهیز از تحویل و فروکاهش و تعلیق باورهای شخصی و درک همدلانه و پرهیز از ارزش داوری است. از سوی دیگر انحصارگرایی، به معنای انحصار حقانیت و نجاتبخشی در یک دین، در کلام و الاهیات یافت می شود که دفاع و ارزش داوری وظیفه اصلی آن است. یک پرسش مهم در اینجا این است که آیا اساساً یک پدی...