آلمان نقش بسزایی در جنگ های جهانی اول و دوم داشته است و بیشترین پیامدهای این جنگ نیز دامنگیر این کشور بوده است. از این رو طبیعی است که جنگ و پدیده های مرتبط به آن از مضامین مهم در تاریخ ادبیات این کشور محسوب شود. از جمله نویسندگان بنام که در ادبیات آلمان با آثار فوق العاده ی خود به شرح جنگ پرداختند اریش ماریا رمارک3 و ولفگانگ بورشرت4 بودند. رمارک و بورشرت توانستند با سبک جدید و ویژۀ خود تحولی د...

اراده در انسان همراه با تصور، تصدیق و تغییرات نفسانی، حادث می شود. مسلماً این اراده، سزاوار ذات واجب الوجودی خداوند، نیست. از سوی دیگر، می دانیم ذات باری تعالی از ازل متصف به جمیع صفات کمالی است. اراده نیز از صفات کمال است و بنابراین، عقلا ذات باری تعالی نمی تواند خالی از این کمالِ ازلی باشد. لذا ملاصدرا در همه آثار فلسفی خود، اراده را از صفات ذاتی و همان علم، شوق و ابتهاجِ خداوند به نظام اصلح می ...

دوره­ی مشروطیت، سرآغاز ورود بسیاری از اندیشه­های نو درحوزه ی شعر ونثر فارسی است. اندیشه­هایی که از این دوره، وارد شعر فارسی شده­اند، اگرچه بعضاً در سابقه­ی ادبیات به نوعی یافت می­شوند، اما در ادبیات مشروطه شکل خاص خود را دارند. یکی از مهم­ترین این اندیشه­ها، اندیشه­ی وطن یا شعر وطنی است که به طور خاص در بحبوحه­ی دوران مشروطه و سال­های پس از آن به طور چشمگیری فضای شعر ایران را در بر گرفت و اکثر ش...

تغییر در اوضاع سیاسی و اجتماعی همواره سبب تحول در نوع نگرش و تفکر ادبی می گردد، قرن نوزدهم برای دو کشور ایران و مصر از ادوار مهم تاریخی و سیاسی بود که در آن جامعه ای صنعتی و رخوت زده با شتاب وارد جریان تجدد و مدرنیته گشت؛ نتیجه این خیزش سیاسی و اجتماعی، شکل گیری مفاهیم و مضامین جدیدی در ادبیات بود که تا آن دوره بی سابقه می نمود. مفهوم وطن دوستی و عشق ورزی به میهن یکی از آن مضامین است که هم زمان...

آزادی، وطن و عشق مهم ترین مؤلفه هایی هستند که شاعران و نویسندگان کلاسیک و معاصر، آنها را در آثار و نوشته هایشان به تصویر کشیده اند. جبران خلیل جبران و قیصر امین پور مانند هر شاعر دیگری از محیط و اوضاع سیاسی ـ اجتماعی زمان خویش تأثیر گرفته اند؛ و به خوبی توانسته اند مضامینی مانند وطن، طبیعت، آزادی، عشق، درد و رنج، سیاست و... را به تصویر بکشند. این مقاله کوشش تطبیقی است در بررسی دیدگاه دو شاعر مع...

قرن نوزدهم میلادی، مخصوصاً نیمه دوم آن، هم برای ایران و هم برای سرزمین های عربی، دارای وضع نامطلوب اقتصادی، سیاسی و اجتماعی بود. فساد و ظلم ستم حکام داخلی از یک طرف، تعرض و تهاجم خارجی از طرف دیگر، مردم را به ستوه آورد. غفلت و بی خبری مردم، فقر و بی سوادی جامعه را هم باید به گرفتاریهای آن روزگار اضافه کرد. سرزمین های عربی در نیمه دوم قرن نوزدهم میلادی دچار اوضاع بد اجتماعی، سیاسی و اقتصادی شد...

مقاله‌ی حاضر نقدی است بر کتاب شرح شوق تألیف استاد سعید حمیدیان در پنج مجلّد و 4397 صفحه در تجزیه و تحلیل غزلیّات خواجه شمس‌الدّین محمّد حافظ شیرازی. در این مقاله ابتدا امتیازات و کاستی‌های ساختاری کتاب بررسی شده سپس امتیازات و کاستی‌های محتوایی آن مورد بحث قرار گرفته است. در این رهگذر فصل‌هایی چون: جهش معرفتی، آفاق زبانی ورود به متشابهات سخن و مهندسی فرهنگ فراهم آمده است. در ادامه کاستی‌های محتوا...

سهروردی (549؟- 587ق) یکی از مؤثّرترین شخصیّت‌های عرفانی و فلسفی در تاریخ فرهنگ ایران و جهان اسلام و بنیان‌گذار مکتب اشراق است. در دستگاه‌اندیشگی وی، وقوف بر غربت انسان در جهان و شوق بازگشت به موطن نخستین جایگاهی خاص دارد. این موضوع به‏طور عمده در آثار رمزی وی، به‎ویژه در رسالۀ قصة‌الغربةالغربیهبه‎زیبایی مجال طرح یافته‏است.در این پژوهش سرودة پورنامداریان با نام «ای شوق وصل و شور شهادت» از مجموعۀ ش...

بی شک عشق به وطن و تلاش در راستای بهبود شرایط حاکم بر جامعه، از جمله دغدغه های همیشگی مردم هر سرزمین بوده و گویای وطن خواهی و میهن دوستی آنان است. این مسأله در اشعار برخی از شاعران، به ویژه زمانی که بیم تجاوز بیگانگان می رود، در طول تاریخ نمود بیشتری داشته است. در این راستا، ایلیا ابو ماضی و عارف قزوینی دو شاعر بزرگ عرصه شعر میهنی در لبنان و ایران هستند که ملقب به «شاعر ملی» شده اند.

نوستالژی به عنوان یک رفتار روانی و ناخودآگاه از روانشناسی وارد ادبیات شده و تبدیل به یک مضمون شعری گشته است. ابوفراس از جمله شاعرانی است که این مضمون در شعرش برجسته به نظر می­رسد. پژوهش حاضر بر آن است با روش توصیفی– تحلیلی نمودهای نوستالژی(جمعی و فردی) را در دیوان ابوفراس بررسی نماید. نوستالژی فردی خود دربردارنده مؤلفه­هایی همچون غم و درد پیری، مرگ اندیشی، دوری از وطن و حسرت بر روزگاران گذشته، ...