یکی از مباحث مهم در عرفان، بیان نسبت و رابطه میان خدا و هستی است؛ این مطلب که در اشعار عرفانی با عبارت های گوناگون بیان شده است، با ظهور ابن عربی و تثبیت مکتب وحدت وجود، رنگ دیگری به خود می گیرد؛ در نگاه ابن عربی و پیروانش، عالم(ماسوی الله) حق مخلوق و حق متجلی است و این ، نزدیک ترین نسبت میان خالق و مخلوق را ترسیم می کند. یکی از کسانی که به پیروی از ابن عربی، بنیان فکری خود را بر پایه وحدت وجو...

حضرت میرسیدعلی همدانی یا به تعبیر صمیمانه مردم تاجیکستان «حضرت امیرجان»، از عرفای بزرگی است که اصول و مبانی تعلیماتش فراتر از حوزۀ فرهنگی و تمدنی اوست. در این مقاله، پس از ذکر شرح حالی کوتاه از این عارف وارسته، دربارۀ طریقه عرفانی او بحث شده و این سالک صاحب دل خوشه چین خرمن بزرگانی همچون خواجه عبدالله انصاری، شیخ اکبر محی الدین بن عربی، ابوحامد غزالی، شیخ فریدالدین عطار، سنایی غزنوی، مولانا جلا...

چکیده جلال آل احمد (1348-1302) در خانواده ای روحانی و سنتی متولد شد. وی در جوانی به اندیشه-های حزبی گرایش یافت ولی سرانجام پس از کسب تجربه های مختلف در پایان عمر کوتاهش به اندیشه-های ملی و دینی گرایید. این تحولات در آثار آل احمد تاثیر بسزایی داشته و کاملاً نمودار است. از آنجا که آل احمد در دوران زندگی خود در دوگانگی میان سنت و مذهب با تجدد بود این دوگانگی در آثار وی نمود یافته است. وی گاهی ...

روایت‎شناسی یکی از شیوه‎های تحلیل متن است که می‎تواند موجب رسیدن به معناهای نهفته در متن ‎شود. بررسی متون ادبی از این منظر درکی تازه‎تر برای خواننده پدید می‌آورد. ژرار ژنت نظریه‎پرداز فرانسوی با بهره‎گیری از نظریات دیگر روایت‌شناسان، نظریة تحلیل روایت خود را ارائه­کرد که مورد توجّه قرارگرفت. در پژوهش حاضر، داستان بچة مردم از جلال آل احمد از منظر روایت‎شناسی ژنت بررسی و تحلیل­ شده­ است. از مهم‎تر...

رسالۀ اثبات العقل المجرّد خواجه نصیر الدین طوسی و برخی از شروح و حواشی مهمّ آن به تازگی با تصحیح و مقدّمۀ خانم طیّبه عارف نیا به چاپ رسید. علی رغم سعی بسیاری که مُصَحِّح محترم در راه تصحیح این کتاب مبذول داشته است، متن عرضه شده از سوی او همراه با اشکالات و نابسامانی های گوناگونی است که این گفتار به قصد تذکار آن ها سامان یافته است. افتادگی عبارات یا جملات، اشتباه در ضبط کلمات، مقابله نشدن دقیق نسخه ها ب...

نقد اخلاقی یکی از قدیمی ترین شیوه های نقّادی است که در آن، ارزش های اخلاقی معیار ارزیابی آثار ادبی قرار می گیرد. نقّادان در این شیوه، اشعار و سخنان سازگار با اخلاق و حکمت را می ستایند و آن چه را در تضـاد با شئـونات اخلاقی باشــد، نکوهش می نماینـد. کمال الدین (شمس الدین) محمد وحشی بافقی از شاعران بزرگ و نام آور ایران در قرن دهم هجری است که مفاهیم حکمت آمیز و اخلاقی را به زیبایی در اشعار خود گنجاند...

عشق، از مفاهیمی است که در عرفان و اخلاق مورد بررسی قرار گرفته و از موضوعات مهم به شمار می رود. عشق، غیر قابل تعریف منطقی بوده، و اگر تعاریفی از عشق شده، تعریف شرح الاسمی، و همه آثار، لوازم و تجلّیات آن است. عشق دارای مراتب و شئونی مانند عشق الهی، عشق روحانی، عشق کبیر، عشق صغیر، عشق طبیعی است. نگارنده در این تحقیق، با ارائه دیدگاه های احمد غزّالی، عین القضات همدانی و محی الدین ابن عربی...

در این پژوهش ساختار تصاویر نسخه‏ی خطی مربوط به قرن دهم کتاب عجایب المخلوقات و غرایب الموجودات زکریا قزوینی که توسط شمس الدین محمد بن محمود بن احمد سلمانی طوسی در قرن ششم هجری قمری، بازنویسی شده را از منظر توجه به ساختار علمی ـ آموزشی تصاویر بررسی می‏کنیم. هدف اولیه از انجام این پژوهش، تبیین جایگاه تصاویر عجایب المخلوقات و کتاب‏هایی از این دست، در تصویرسازی علمی و آموزشی فرهنگ ماست. همچنین تبیی...

چکیده لایه های مختلف اجتماع، تحت تأثیر تفاوت های سنی، جنسی، شغلی، طبقاتی و تحصیلاتی، نوع سخن گفتن و به عبارتی کارکردهای زبانی ویژه ی خود را دارند. رعایت تناسب میان کارکردهای زبانی قهرمانان داستان با تیپ های شخصیتی متفاوت آن ها، نکته ای است که در ادبیات داستانی گذشته( منظوم و منثور) مغفول مانده است و توجه به آن از امتیازات داستان نویسی معاصر است. رساله ی حاضر آثار داستانی آل احمد را از این منظر...