پرسش­های فلسفی از دیرباز و از روزگار رودکی و فردوسی تا دوره­ی معاصر در شعر فارسی دیده می­شود. با این حال، بارزترین جلوه­ی آن را در رباعیّات فیلسوف شاعر، خیّام نیشابوری می­توان دید. این پرسش­ها که همواره برای بشر مطرح بوده، غالباً درباره­ی فلسفه­ی آفرینش، حیات و مرگ است و این که انسان از کجا و برای چه آمده و به کجا خواهد رفت. در میان شاعران معاصر، تأمّلات خیّامی از جمله پرسش­های فلسفی، در شعر مهدی اخ...

قو یکی از پرندگانی است که در بسیاری از فرهنگ­ها جلوه و معانی نمادین خاصی دارد. در شعر معاصر فارسی، دکتر حمیدی شیرازی با نگاهی شاعرانه به نحوة مرگ قو، این موضوع جدید برای شعر فارسی را در شعر مشهور «مرگ قو» تجلی داده است. در شعر دورة مشروطه، پشتوانة فرهنگی شاعران از طریق ترجمه­ها گسترش می­یابد و علاوه بر فرهنگ سنتی ایران، شامل آثار اروپایی و به طور کلی فرهنگ اروپایی نیز می­شود. در سیر این انتقال ...

در شعر و ادبیات همیشه شاعران و نویسندگانی بوده‏اند که اندیشه و کلامشان متأثر از متون گذشته بوده‏است. این رابطه، یکی از شاخه‏های بینامتنیت شمرده می‏شود و در میان روابط بینامتنی که یک اثر ادبی می‏تواند با آثار پیش از خود داشته باشد، نقیضه‏سازی جایگاه ویژه‏ای دارد. این تمهید موجد رابطه پیچیده‏تری میان متون گشته و شاعر به واسطه آن چیزی بیش از یک تقلید یا وابستگی صرف را به مخاطب ارائه می‏دهد. در ادب...

مکتب ایماژیسم، یکی از مکاتب ادبی است که در ادب فارسی هم ظهور قابل­توجهی دارد. تاکنون پژوهشگران علاوه بر ادب معاصر فارسی، در شعر سبک هندی نیز نمودهایی از ایماژیسم فارسی ارائه کرده­اند. ما در این پژوهش به همانندی­های موجود میان شعر خاقانی و مکتب ایماژیسم اشاره می­کنیم؛ یعنی مجموعه­ مؤلفه­هایی که باعث می­شود شعر خاقانی به­عنوان یک شاعر ایماژیست موردتوجه قرارگیرد و باتوجه­به بنیادی­ترین اصل شعر ایم...

میرال الطّحاوی یکی از چهره­های مطرح داستان نویسی معاصر مصری است که به خاطر نگارش رمان­هایی در حوزه مشکلات زنان و اوضاع جامعه، توانسته است در مدّت کوتاهی، میان رمان­نویسان، آوازه و شهرتی کسب کند. رمان بروکلین هایتس یکی از مهم­ترین و برجسته­ترین آثار این نویسنده می­باشد که محتوا و درون­مایه آن را بر پایه مفاهیم اشعار و زندگی شاعر ایرانی، «فروغ فرّخزاد» نگاشته است. الطّحاوی در این رمان، از دو جهان متض...

پژوهش حاضر بر آن است تا با روش توصیفی - تحلیلی و با تکیه بر نظریۀ ادبیّات تطبیقی اسلامی به بررسی نمادهای همسان و مشترک در شعر مقاومت فدوی طوقان و قیصر امین­پور به عنوان دو نماینده از ادبیّات پایداری ایران و فلسطین بپردازد تا گوشه­ای از زوایای ناشناختۀ میراث ادبی دو کشور مقاوم را به ادبیّات جهانی بشناساند. اطّلاعات لازم برای سنجش نمونه­ها به شیوۀ کتابخانه­ای و بررسی مستقیم متون، حاصل شده است. یافته­...

این پژوهش در حوزه¬ی ادبیات تطبیقی است و اساس کار آن بر مکتب فرانسه استوار است یعنی تطبیق و بررسی و مطالعه¬ی روابط ادبی و تأثیرات براساس رابطه¬ی تاریخی و برپایه¬ی علت و معلولی در شعر تأملی دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی شاعر و نویسنده¬ی معاصر ایرانی و ایلیاء ابوماضی شاعر معاصر لبنانی. هدف از این پژوهش، بررسی و مقایسه¬ی شعر تأمّلی دو شاعر در ادبیات قومی و ملی خود، می¬باشد تا از این رهگذر وضعیت شعر تأ...

لازمه درک یک اثر هنری توسط مخاطب، شکل گیری مکالمه میان طرفین است. شرط وقوع این رویداد، زمینه¬ای مشترک برای شروع مکالمه است. چه بسا بتوان دلیل مقبولیت بناهای سنتی در نزد مخاطبانش و سیل نظرات منتقدانه و حاکی از عدم رضایت درباره بناهای معاصر را با توضیحات ارائه شده تبیین کرد. به طور کلیمی¬توان چنین بیان کرد که سیر غالب معماری کشور ما در سال¬های اخیر یا به سمت طراحی بر پایه مسائل عملکردی صرف و توجه...

جستار پیش رو، کوششی است تطبیقی و سبک­شناسانه دو سروده «طریق واحد» از نزار قبانی (1998-1923) و «سمند صاعقه» از نصرالله مردانی (1383-1326). دو ادیب یادشده که با هجوم ملّت­های بیگانه به کشورهای فلسطین و ایران روبه­رو هستند، در سروده خویش، ضمن دعوت به حضور سریع در میدان نبرد، مخاطب را به ایستادگی و پایداری در برابر اشغالگران فرامی­خوانند. این مقاله درصدد بررسی سبک­شناسانه همسانی­ها و ناهمسانی های مو...

در منابع مختلف و متعدّد سبک شناسی شعرفارسی، ویژگی های سبک شناختی شعر پیشامشروطه، به صورت های دقیق و موشکافانه بررسی شده است. امّا چیزی که در این حیطه مورد توجه نشده و قطعاً مغفول و مسکوت رها مانده، تزها و نظریّه های بنیادین آن سبک هاست. به نظر می رسد تحوّلات سبک شناختی گذشته شعر فارسی براساس قاعده ای اساسی صورت گرفته و با دگر گونی آن قاعده ها یا تزهای سبک شناختی، ویژگی های هر کدام از سبک ها با سبک ه...