عناصر اسطوره ای در شعر هر دوره از جایگاه خاصی برخورداراست. اگر در دوره ی سامانی و غزنوی گرایش به اسطوره از اهمیت خاصی برخوردار است و به عکس آن در عهد سلجوقی با توجه به شرایط موجود، عدم اقبال به باورهای ملی یک ویژگی سبکی در شعر محسوب می شود؛ در دوره ی مشروطه نیز با توجه به احوالات سیاسی اجتماعی این عصر بیشتر شاعران جریان ساز این عهد برای تحریک و برانگیختن عاطفه و حس مخاطبین خود، از این الگوهای ن...

مجموعه ی حاضر نقد روان شناختی غزلیات عارفانه ی سنایی غزنوی، شاعر و حکیم قرن ششم هجری، بر اساس نظریات روان شناسی یونگ که داده های روان شناسی وی افق های تازه ای از متن را پیش چشم محققان گشوده است. می باشد. علت انتخاب غزلیات عارفانه سنایی در این پژوهش ، یکی از اهمیت آن از حیث جوهره ی شعر فارسی است؛ و دیگر اینکه سنایی آغازگر شعر و غزل عرفانی در ادبیات فارسی است و عرفان و مفاهیم عرفانی را به حوزه ی ...

ابوالحسن علی بن عثمان بن ابی علی جلابی هجویری غزنوی (متوفی 465 هجری قمری) در خانواده ای از حنفیان متعصب غزنین به دنیا آمد. از زندگی خصوصی وی اطلاع دقیقی در دست نیست و تنها در برخی تذکره ها مطالب مبهمی از سالهای اخیر زندگی وی در هندوستان آمده است . هجویری چندی از ابوالعباس شقانی کسب طریقت کرد. و این شقانی از مشایخ نامدار خراسان بود که با منصور حلاج همدلی داشت ، سپس هجویری حلقه مریدان ابوالفضل مح...

کتاب ارزشمند تاریخ بیهقی به این دلیل که بر نکات و اشارات فرهنگی و اجتماعی پراکنده در خلال روایاتش اشتمال دارد، از نظر مطالعات فرهنگی و جامعه شناسی اهمیت بسیار دارد. زیرا این نکات، بازتاب دهندۀ جزئیّات زندگی اجتماعی در ایران قرن پنجم هجری است. یکی از وجوه ارزشمند تاریخ بیهقی، تبیین و توصیف شیوۀ مدیریت و مملکت داری سلاطین غزنوی، خصوصاً سلطان مسعود، با نگرشی تحلیلی و نقّادانه است. این ویژگی از نظر مط...

حکومت محمود موجب رفاه و آسایش توده مردم نشد، جز علما و شیوخ و درباریان و متعلقانی که آلت بی اراده سیاست بودند و نظامیانی که در اثر غارتگریها و کشتار در هندوستان، ثروت هنگفتی بدست آوردند. اخذ مالیاتهای گزاف که به قول عتبی مردم را "همچون گوسفند پوست می کندند" موجب شد که اقتصاد مملکت سقوط کند و کشاورزان تقریبا از زراعت و تلاش دست بکشند و نبودن تامین اجتماعی و آسایش فکری باعث شد که کمترین تن به کار...

با وجود آنکه در کارنامه­ دوران فرمانروایی سلطان محمود غزنوی (389 – 421 ه.ق.) افتخارات سیاسی و نظامی چشمگیری وجود دارد؛ اما او بیشتر به دلیل فتوحات خویش در هندوستان از شهرتی ویژه برخوردار است. پیروزی­های پی در پی سلطان محمود در لشکرکشی­های گوناگون، ولع او را برای تصرف سرزمین های جدید، بیشتر بر می انگیخت. سلطان محمود که با لشکرکشی های مکرر، بر سرزمینی بسیار گسترده سلطه یافته بود، در سال 420 ه.ق. ...

لزوم پرداختن به جنبه های نمایشی آثار ادبیِ غنی فارسی برای استفاده در تولید فیلم های اقتباسی جذاب و پُرمحتوا، با عنایت به پیش رفت تکنیکی سینما از یک سو، و کمبود سوژه های جذاب و بکر از سوی دیگر، بر کسی پوشیده نیست. در این مقاله سعی شده است با تکیه بر جایگاه و اهمّیّت اقتباس از آثار ادبی در سینمای جهان و سابقۀ آن در ایران، سیرالعباد الی المعاد سنایی غزنوی به عنوان اثری واجد شرایط اقتباس بررسی و با توج...

غزل یکی از قالبهای روان شعر فارسی است وکمتر شاعری را می توان در تاریخ ادبیات یافت که غزل نسروده باشد قالب غزل  بعد از استقلال و جدا شدن از پیکره قصیده و تحول شگرفی که در قرن ششم توسط  شاعران این دوره در آن ایجاد شد، در طریق تکامل خود سه شیوه و مسیر مبرز  داشته ١ _ شیو: غزل سنایی غزنوی به توسط غزلیات عرفانی و شورانگیز مولوی به کمال رسیده است . ٢ .طرز غزل  انوری که مبشر غزلیات دلنشین و زیبای سعدی...

غزل دوره های نخستین ادب فارسی با مضمون عاشقانه و به زبان ساده و روان سروده می شد و این غزلیات ساده همراه با تجربیات ناب و اصیل از زمان رودکی آغاز شد و در دوره های بعد شاعران با تقلید از همدیگر و مطالعه دیوان، شعر می سرودند. سنایی در غزلیاتش روش های نوین را ابداع کرد و اصل تجربه مداری در غزل را احیا نمود. موضوع تحقیق، بررسی انواع تجربه در غزلیات سنایی است که شامل غزلیات عاشقانه، عارفانه، زاهدانه...