زمانی که بیت الحکمه در سال 148 هجری قمری به دستور مأمون عباسی ساخته شد بسیاری از کتابها از زبانهای سانسکریت،یونانی،و...به عربی ترجمه شد از جمله این کتابها کلیله ودمنه،سیرالملوک که در زمان ساسانیان نوشته شده بود.بسیاری از متون تاریخی عربی از این سیر الملوک تأثیر پذیرفته اند مانند اخبارالطوال،تاریخ طیبری،غررالسیر.زندگی بساری از شاهان ایرانی در این متون آمده است.یکی از این شاهان که در شاهنامه فردو...

مقالة حاضر تلاشی است در جهت نقد و تحلیل کتاب زنان پرده نشین و نخبگان جوشن‏پوش نوشته فاطمه مرنیسی. نویسندة کتاب با تکیه بر دو منبع تاریخی؛ تاریخ طبری و سیرة ابن هشام تحلیل‏های خود را ارائه کرده است. محدودیت منابع مورد استفاده نویسنده و عدم اتقان علمی آنها، همچنین عدم رعایت شاخصه‏های پژوهش در تحلیل و نقد مطالب، کتاب حاضر را از جهات بی‏شماری قابل تأمل ساخته است. اما لغزش نویسنده در چند جا نمود بی...

نوشته حاضر تحقیقی است در مقایسه کتب فتوح و آنچه مورخین در خصوص فتوح اسلا در سه منطقه شام،مصر و افریقیه بیان داشته اند.برخی از این کتب چون فتوح البلدان بلاذری به طور ویژه در بحث فتوحات اسلامی است و بعضی دیگر چون یعقوبی طبری،ابن اثیر و ابن خلدون در تاریخ عمومی اسلامی است که تنها از مطالب مربو به فتوح اسلامی آن در این تحقیق استفاده گردیده است .

بنیان این رساله براساس تالیف خانم مک اولیف بنا شده است که با توجه به بیان صریح ایشان و استنباط نویسنده می توان هدف او را از اینکار بقرار زیر توصیف کرد: نخست : اینکه مولف با توجه به گستردگی تفاسیر و مفسرین قرآن کریم مجبور بوده است بصورت گزینشی آثار ده مفسر را انتخاب کرده و خود نیز اذعان می دارد که اینکار جامع و مانع نمی باشد و فقط ترتیب تاریخی (کرونولوژیک) عصر زندگی آنها ملاک کار بوده است. دوم: ...

در جوامع روایی و تفسیری، 10 روایت درباره مواجهه حضرت یوسف(ع) با پدر وجود دارد که در آنها از بی احترامی حضرت یوسف(ع) به پدر، سخن به میان آمده است. پنج روایت در منابع امامیه و پنج روایت در منابع اهل سنت نقل شده اند. روایات امامیه با اهل سنت تفاوت ماهوی دارند، هرچند یکی از روایات اهل سنت مشابه روایات شیعه است، اما همگی حکایت از این دارند که حضرت یوسف(ع) به پدرش احترام نکرد. در این نوشتار، اسناد و ...

پژوهش حاضر اولین تلاشی است که از یک سو با اتخاذ رویکردی کمّی-رایانشی، و از سوی دیگر با رویکردی کل گرایانه سعی در بررسی گونه های زبان مازندرانی (طبری) و ترسیم چشم اندازی نسبتا روشن از وضعیت پیوستار گویشی این منطقه در چارچوب مطالعات گویش سنجی دارد. برای تدوین اطلس زبانی 73 سایت در قلمرو گویشی گستردۀ پژوهش - که از شمال به شبه جزیره میانکاله و دریای مازندران، از جنوب به دامنه های رشته کوه البرز، از ...

پیروان رویکرد بینامتنیّت معتقدند که هیچ متنی خودبسنده نیست و هر متن در آنِ واحد، هم بینامتنی از متون پیشین و هم بینامتنی برای متون بعدی است. در این جستار، ابتدا وجوه مختلف متن و بینامتنیّت تشریح شده است و آنگاه بر اساس این رویکرد، داستانی از «مثنوی معنوی» با عنوانِ «آن پادشاه جهود که نصرانیان را می کُشت از بهر تعصّب» مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. با تحلیل این داستان، روشن شد که چنان که پیروان رویک...

رابطة دین و دولت، موضوعی مهم در تحقیقات مربوط به سازوکار شاهنشاهی ساسانی است و رویکرد ساسانیان به دین زرتشتی و ارتباط آنها با روحانیان این دین، اهمیت بسزایی در پژوهش‌های تاریخ ساسانی دارد. در 150 سال اخیر، شماری از محققان با استناد به گزارشی از طبری دربارة ساسان و فعالیت او در آتشکدة اناهید اصطخر، او را صاحبِ منصبی دینی چون موبد، هیربد یا نگاهبان آتشکده تصور کرده و ساسانیان را از تباری روحانی دا...