شبرنگ نامه یکی از منظومه های حماسی دربارۀ شبرنگ فرزند دیو سپید است. شبرنگ پس از آن که به کشته شدن پدر خود به دست رستم پی می برد تصمیم می گیرد تا کین پدر را از ایرانیان بگیرد، امّا با همۀ تلاشی که در این راه می کند کاری از پیش نمی برد و سرانجام به سوی توران گریزان می شود. دربارۀ گوینده و سدۀ سرایش شبرنگ نامه هیچ آگاهی نداریم امّا برخی ویژگی های سبکی این منظومه نشان دهندۀ آن است که احتمالاً پیش از ح...

حکایات موسیقایی در آثار عطار، حکایاتی است که بافت و ساختاری موسیقایی دارند و برای طرح و درک مبانی و مفاهیم عرفانی، امکانی مهم به شمار می روند. بررسی تعامل عرفان و موسیقی از منظر منظومه های عطار و نیز تذکرة الاولیاء، فضا و دیدگاه های موسیقایی عطار را نیز مشخص می کند. در منظومه ها و تذکرة الاولیاء عطار، 19 حکایت موسیقایی ذکر شده که در این میان، الهی نامه با 9 حکایت موسیقایی بیشترین بسامد را به خو...

در این رساله موضوع زن و بررسی شخصیت و جایگاه او در ابعاد مختلف بخصوص در حیطه منظومه های غنایی، تعلیمی و عرفانی مد نظر قرار گرفته است، زیرا در این نوع خاص از انواع ادبی عموما برخوردهای فکری و عاطفی انسانها و نیز عملکردها و رفتارهایشان در تعامل با یکدیگر و حوادث مختلف در گسترده وسیعی به تصویر کشیده می شود و لذا خصوصیات ظاهری و ویژگیهای اخلاقی زنان در خلال واکنشها و رفتارهایشان در مقابل دیگران و ح...

چکیده ندارد.

حاتم بن عبدالله از مشهورترین سخاوتمندان و جوانمردان و دلاوران عرب در زمان جاهلیت، پدرش سعد طائی است. حاتم از قبیله «طیء» بود و قبل از اسلام زندگی می کرد. او بسیار بخشنده و باسخاوت بود، اعراب هر وقت می خواستند کسی را به سخاوتمندی مثل بزنند، او را به حاتم طائی متصف میکردند؛ او در ادبیات عرب، به عنوان شخصیتی محبوب نشان داده شده است. گویند که جوانمردی و بخشش در زمان جاهلیت (قبل از اسلام) به سه نفر...

چکیده: حماسه های تاریخی از قرن ششم و حماسه های دینی از قرن نهم، به تدریج جای خود را در میان شاعران فارسی زبان باز می کنند. یکی از دوره هایی که سرودن منظومه های حماسی تاریخی و دینی از رواج قابل ملاحظه ای برخوردار است، بعد از انقراض دولت صفوی و در دوره حکومت افشاریه، زندیه و قاجار می باشد. در این دوره، در گستره نفوذ زبان و ادبیّات فارسی، منظومه های متعدّدی در قالب مثنوی و در زمینه داستان های دینی ...

سالهاست که محققان رشته ی زبان و ادبیات فارس ی به تصحیح و معرفی متون و نسخه های خطی پرداخته اند. ام?ا، هنور هم، علی رغم تلاشهای فراوان آنان، بسیاری از متون هستند که کاری درباره ی آنها انجام نشده است . مثنوی شیخ صنعان و دختر ترسا که به احتمال قوی سروده ی شیخ محم?د وحدت هندوستانی یا کلکته ای بوده است . نیز یکی از همین هزاران م تن خطی به شمار می آید که تاکنون کار مهمی درباره ی آن انجام نگرفته ا...

ساختارگرایی با طرح ایده نظام، به بسط چشم اندازی فراگیر در تحلیل متون می پردازد که در طی آن همه اجزای درونی متن به یکدیگر مرتبط و کارکرد هر جزء، وابسته به نظام تلقی می شود. روایت به سبب بنیان علّی و معلولی، انسجام و ظرفیت بالایی که در تحلیل ساختاری دارد، توجّه بسیاری از روایت شناسان را به خود جلب کرده است. در این مقاله تلاش شده است تا با استفاده از آرای روایت شناسان ساختگرا، ساختار روایی سه منظومه...

چکیده: این مثنوی ها با توجه به نوع اثر، شامل وصف های متنوعی-اند که از سویی به طبیعت و عناصر گوناگون طبیعی مربوط می-شوند و از سویی دیگر وصف شخصیّت های داستانی و محافل بزم و رزم و جز آن را در برمی گیرند. شاعر این توصیفات را چنان زیبا و طبیعی در شعر مجسّم کرده است که گویی خود شاعر آنان را در عالم واقع مشاهده کرده است. توصیف و تحلیل صحنه ها و شخصیّت های داستانی این افسانه ها، راه گشایی برای فهم و ...