بخش عمده‌ای از تحقیقات ادبی دربارة مثنوی لیلی و مجنون نظامی، به شرح ابیات و معنی لغات ـ چه شرح کامل و چه گزیده ـ اختصاص دارد.در این مقاله ابتدا به معرفی و نقد ساختاری و محتوایی شرح‌ها پرداخته شده و سپس ریشه‌های اختلاف نظر شارحان، در سه حوزه زیر، با ذکر مثال‌هایی از ابیات لیلی و مجنون، تبیین و تحلیل شده است:الف) واژگان؛ گاه اختلاف نظر شارحان در معانی حقیقی و استعاری واژه‌ها و یا حقیقی یا استعاری...

قطب‌الدین راوندی از شارحانمتقدّم نهج‌البلاغه است که در تبیین کلمات امیرالمومنین(ع) توجه ویژه‌ای به واژگان غریب نهج‌البلاغه داشتهو شرح خود را با رویکردی ادبی تالیف کرده است.مقاله حاضر کوشیده است تا به روش توصیفی- تحلیلی، روش لغوی قطب‌الدین راوندی در کتاب منهاج‌البراعه فی شرح نهج‌البلاغه را بررسی و نقش واژگان در فهم حدیث را تبیین نماید و چگونگی بهره‌گیری وی از ویژگی‌های این‌دست از متون نهج‌البلاغه...

اگرچه عمدتا داستان های چوبک مهر ناتورالیستی بر پیشانی دارد و اغلب، داستان‌های او را ناتورالیستی می‌دانند ولی تاثیرپذیری برخی از آثار او از دیگر مکاتب ادبی هم قابل تامل و شایسته بررسی است. داستان کوتاه «انتری که لوطیش مرده بود» به زعم ما اثری کاملا اگزیستانسیالیستی است که مطابق با آراء وجودگرایان نوشته شده است و چوبک در آن کوشیده است دیدگاه خود را در مورد وانهادگی، بی هدفی، پوچی و بیچارگی انسان ...

نهج­البلاغه دربردارنده­ی حکایت­های زیادی است و این حکایت­ها بیشتر تاریخی می­باشند. قدر مسلم هدف امام (ع) در نهج­البلاغه حکایت­گویی نیست و حکایت ابزاری است برای بیان مسائلی از قبیل امور عقیدتی، سیاسی و نظامی. بنابراین ایشان در روایت به تطویل سخن نمی­گویند و به­دنبال شرح و تفصیل حوادث رخ داده نیستند.     با تکیه بر مؤلفه­های نقد جدید در ادبیات داستانی، همگونی­ها و مانندگی­های بسیاری بین حکایت­های...

در آغاز سده هفدهم و با توجه به اهمیت ایران در دوره صفوی، نخست گلستان و سپس بوستان سعدی به زبان آلمانی ترجمه شد. این ترجمه ها در عصری انجام پذیرفت که اروپا پس از پایان جنگ های سی ساله، دستخوش شرایط سخت و دشوار بود. بازتاب این شرایط را می توان در آثار ادبی دوره باروک و شعر و نمایش های آن بازشناخت. آندره اس گریفیوس - شاعر آلمانی بزرگ این دوره- شعرهایی دارد که به نطر می رسد برخی از آنها را با الهام...

نفثه المصدور، کتابی تاریخی ـ ادبی است تألیف محمّد زیدری نَسَوی ـ منشی سلطان جلال­الدّین خوارزم­شاه ـ که در نیمه اوّل قرن هفتم به نثری مصنوع و مزیّن نگاشته شده است و روان­شاد دکتر امیرحسین یزدگردی آن را تصحیح و شرح کرده­اند. کنایه (irony) یکی از صُوَر (شکل) پویای خیال در ادب پارسی است که دانش­مندان علم بیان از دیر زمان تاکنون بدان اقبال نموده­اند. در این مقاله، پژوهنده تعریف کنایه را مورد مداقّه قرار داد...

در این گفتار فزون بر شرح مختصری درباره خیام، زندگی، آثار و جایگاه علمی و ادبی او، از مسائلی چون جایگاه خیام در مغرب زمین، نقش اروپائیان؛ بویژه فیتز جرالد در بلند آوازه نمودن خیام و رباعیات او، سخن به میان می آید. همچنین از تأثیر پذیری خیام از شعر و ادب عربی و اثر گذاری رباعیات و اندیشه او بر شعر و ادب معاصر عرب، میزان و گستره شیوع رباعیات خیام در جهان عرب، جایگاه خیام در ادب معاصر عرب، ترجمه ها...

یکی از شخصیت‌های مبارز روشنفکر که در پیشرفت حرکت معارف‌پروری اسلامی و خودشناسی ملی تاجیکستان نقشی بارز دارد، میرزا سراج متخلص به دکتر صابر است. در این مقاله که به‌قصد معرفی این شخصیت برجسته و آثار وی به‌نگارش درآمده، نخست شرح مختصری از زندگی او بیان شده است. میرزا سراج در سال ۱۸۷۷م در شهر بخارا به‌دنیا آمد. وی ضمن تحصیل علم و دانش، پیشۀ اجدادی خود را ادامه داد و به تجارت و صرافی مشغول شد. میرزا...

مثنوی به ‌سبب ساختار داستانی‌اش، همواره مورد توجه بوده است. شاید شخصیت‌پردازی‌های مبتنی بر عناصر داستانی، این اثر بی‌بدیل عرفانی را به یک شاهکار ادبی تبدیل کرده است؛ چراکه پرداختن به نقش‌آفرینی پدیده‌های غیر انسانی، خصوصاً شخصیت‌های جانوری و شناسایی کارکردهای مثبت یا منفی و رمز‌گشایی از آن‌ها، به ما در درک مفاهیم پیچیدة مثنوی کمک شایانی می‌کند. بنابراین داستان‌های مثنوی فقط وسیله‌ای در خدمت تفهی...