داستان های پیامبران از مهم ترین بخش هایی است که در بررسی ویژگی های هنری قرآن مورد توجه قرار گرفته اند. روایت تفاسیر از این داستان ها نیز به دلیل بسط و گسترش و پرداخت نو، موضوعی است که می تواند نتایج مفیدی در زمینة داستان پردازی در ادبیات فارسی و سنت-های تفسیری در بر داشته باشد. از این رو، این مقاله با مقایسة داستان پردازی قرآن با برخی کتب تفسیری، به دنبال پاسخی برای این پرسش است که مهم ترین نقش...

نظریه اجتهاد انبیاء، منبع علم و آگاهی عمل و گفتار پیامبران را در انحصار وحی نمی داند بلکه استنباطات شخصی ایشان را در زمان های انقطاع پیام الهی، مکملی بر وحی الهی و تعیین کننده بعضی از مواضع و عملکردهای پیامبران می داند. چون در فرآیند اجتهاد، احتمال خطا وجود دارد، توصیف رسولان الهی به اجتهاد، مبتنی بر قبول ارتکاب اشتباه و خطا از سوی ایشان خواهد بود. عمده مفسران و صاحب نظران اهل سنت، معتقد به جوا...

تلمیح آرایه ای است که در سراسر جغرافیای ادبیات ایران اعم از شعر و نثر انعکاس گسترده ای دارد و همواره برای علاقمندان پلی ارتباطی میان حال و گذشته بوده در ضمن به سان آیینه ای است که خوانندگان، گذشته ی غبارآلود خاطرات مه گرفته شان را در آن می بیند. ناصر خسرو شاعری است که اعتقادات دینی خود را در قالب نظم ریخته است برای شناخت بیش تر افکار و عقاید و اندیشه های او گشودن رمز و راز داستان ها و شخصیت ها...

بازتاب داستان پیامبران در دیوان حکیم سنایی و رابطۀ تنگاتنگ آن با اعتقادات اسلامی و مذهبی مبانی نظری شامل مرور مختصری از منابع، چارچوب نظری و پرسشها و فرضیه ها: اکثر کتب تفسیر اعم از تفاسیر شیعه و اهل جماعت، کتب تاریخی، کتب آسمانی مانند عهد قدیم (تورات) و عهد جدید (انجیل) و دیگر آثار ادیان بزرگ و البته قرآن کریم به عنوان سرلوحه و محک تحقیقات روش تحقیق شامل تعریف مفاهیم، روش تحقیق، جامعۀ مورد ...

چکیده: سرچشمة مضامین شاعرانه مختلف و متنوع است؛ اسطوره، تاریخ، فرهنگ، قصص و...؛ و یکی از شاخصه های آثار ماندگار ادبی، استفادة هنرمندانه شاعر یا نویسنده از این مضامین و بن مایه ها است. داستان ها دارای ظرفیت های ویژه ای برای بیان مسائل حکمی و تعلیمی بوده اند. استفاده از داستان و قصّه در دوره های مختلف ادب فارسی رواج داشته است و شاعران و نویسندگان از آن برای بیان معانی و مضامین گوناگون سوده برده ...

چکیده: حضرت موسی(ع)یکی از پیامبران اولوالعزم و از معدود پیامبرانی است که صاحب کتاب و شریعت بود. نام او بارها در قرآن کریم ذکر شده، و به عنوان یکی از بزرگترین پیامبران مبارز با ظلم و ستم، و مظهر گسترش توحید و یکتاپرستی معرفی شده است. داستان این پیامبر الهی در تورات بازتاب گسترده ای دارد و به صورت مشروح بیان شده است.اما انجیل مقدس به صورت مستقل به داستان حضرت موسی(ع)نپرداخته و تنها به منظور تبی...

عناصر اسطوره ای در شعر هر دوره از جایگاه خاصی برخورداراست. اگر در دوره ی سامانی و غزنوی گرایش به اسطوره از اهمیت خاصی برخوردار است و به عکس آن در عهد سلجوقی با توجه به شرایط موجود، عدم اقبال به باورهای ملی یک ویژگی سبکی در شعر محسوب می شود؛ در دوره ی مشروطه نیز با توجه به احوالات سیاسی اجتماعی این عصر بیشتر شاعران جریان ساز این عهد برای تحریک و برانگیختن عاطفه و حس مخاطبین خود، از این الگوهای ن...

زندگی بشر ، پیوسته ، همراه با انبیاء و حجت های خدا بوده است .چنان که خدای متعال در قرآن میفرماید: و اِن مِن اُمَه اِلّاخَلا فیها نَذیر (فاطر/23) امتی نبوده مگر اینکه پیامبری در میانشان وجود داشته است. بنابراین می توان گفت جوامعی که انبیاء در آن می زیستند ، به هیچ وجه غیر متمدن و ابتدایی نبوده اند . این جوامع، چه از لحاظ معنویت و چه از لحاظ مادی ، دارای مبانی تمدن و فرهنگ بوده و فرهنگ انبیاء بر آنها حاک...

نقد اسطوره‌ای یا نقد کهن‌الگویانه به کشف الگوهای ذهنی و تبلور آن‎ها، در آثار ادبی می‌پردازد. اهمیت این شیوه از آنجاست که به بررسی اساطیر از چند دیدگاه می‌پردازد و زمینه‌های اجتماعی، فرهنگی و روانی را در آفرینش اساطیر، بررسی می‌کند. ازآنجاکه در این مقاله، بر آنیم تا به کندوکاو در ریشه‌ها و زمینه‌های روانی اسطوره بپردازیم، از میان مضامین متنوّع در فرهنگ‌های گوناگون، بُن‌مایۀ «اسطورۀ کودک رهاشده»1 ا...

مهدی بازرگان (1286 ـ 1373ش) در واپسین سال های زندگی خود، به تبلیغ جدایی دیانت از سیاست پرداخت و هفت دلیل به نفع آن بر ساخت. چگونگی این دلیل ها، شگفتی ناظران و داوران آگاه را برانگیخت. پرسش اصلی آن است که آیا مطالب مهندس بازرگان، استدلال است یا اعتراض؟ ظاهر عبارات ایشان، فرضیّه اول را تأیید می کند ولی دقّت و ژرف نگری در بحث های ایشان و قرائن دیگر این فرضیّه را تایید نمی کند و به همین جهت چاره ای جز...