براساس الگوی جامعه شناسی دین عامه، که از تحقیقات جامعه شناسی دینی ماکس وبر ریشه می گیرد، مولفه هایی همانند عقاید التقاطی، اولویت دین زندگی شده بر دین توصیه شده، اسطوره گرایی و اعتقاد به منجی زمینی را در باورهای توده های مردم می توان جستجو کرد. در یک تحلیل تاریخی ـ جامعه شناختی، نمود این مولفه های دینی در افکار مذهبی توده های مردم، یعنی عنصر اصلی جنبش سیاه جامگان، بیش از این که ناشی از نوع دینِ ل...

این نوشتار با عنوان شبهه از دیدگاه روایات در چهار فصل فراهم گردیده ، هدف از آن ارائه تعریفی از شبهه با استناد به روایاتی است که به نوعی منعکس کننده تلقی معصومین (ع) از این واژه می باشد. در فصول چهارگانه این پایان نامه ، با محور قراردادن نظرات معصومین به بحث در باره شبهه پرداخته شده است . فصل اول به تعریف شبهه از نظر لغویون و احادیث و مقایسه آن با واژگان دیگر اختصاص یافته است . در فصل دوم عوامل ...

نویسنده پس از طرح مسئله تحریف، دلایل فیض بر عدم تحریف لفظی قرآن را مطرح و مورد ارزیابی قرار می‏دهد. سپس دیدگاه فیض را راجع به روایات تحریف توضیح داده و بر این باور است که این روایات از نظر فیض ناظر به تحریف معنوی و تفسیر آیات است نه تحریف لفظی. آنگاه به نقد فیض بر دیدگاه کسانی که معتقد به تحریف‏اند، پرداخته و دلایل آنان را از نظر فیض ناتمام می‏داند.

نگرش کارکردگرایانه به دین که بسط و تطور خود را مرهونِ جامعه شناسان دین بوده، رهیافتی است که کشف فواید عملیِ باورهای دینی را هدف خویش قرار می دهد. اقبالِ پژوهشگرانِ دینی و نهادهای فرهنگی به اخذ این رهیافت در مقامِ مطالعۀ دین عللی دارد که از آن جمله اند: آسان یاب سازیِ تعالیم دینی، جذابیتِ استناد به شواهد علمی و یافته های تجربی، غلبۀ نگرش تجربی در محافلِ علمی و ادارۀ نهادهای دینی توسط دانش آموختگان علوم ...

در فقه اسلامی بسیاری از احکام شرعی با استفاده از منابع چهارگانه ی قرآن، سنت، اجماع و عقل قابل استنباط می باشند. لیکن تعیین تکلیف برای همه موارد خاص و استنباط حکم مشخص آنها چیزی نیست که در آغاز قابل پیش بینی باشد به همین سبب مجتهد با استفاده از اصول عملیه، خلاء قانونی را پرکرده و در جهت کار آمدی علم فقه و پویایی اجتهاد قدم بر می دارد. یکی از آن اصول عملیه، اصل استصحاب است. چنان چه وجود حکم یا مو...

با توجه به جامعه ای که در آن زندگی می کنیم و فرهنگ اسلامی که بر جو جامعه حاکم می باشد و با نگاهی به فیلم های اکران شده سینما توجه به موضوع نقش آثار برگزیده یک دهه جشنواره فیلم فجر در رواج مصرف گرایی خالی احساس شد واین موضوع به ذهن خطور کرد که دست اندرکاران سینما بر طبق کدام معیارهای ارزشی سعی در ساختن فیلم های خود میکنند؟ با توجه به اهمیت مسئله فوق پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش آثار برگزیده یک ده...

مطالعات هیوم در فلسفه دین، در پی سنجش دلایل اقامه شده بر درستی عقاید دینی و بررسی علل پدیده ای به نام دین، در تاریخ و اجتماع است. وی برای انجام این دو کار، در اغلب مواقع، روش تحقیق واحدی را به کار گرفته، آن را «استدلال آزمایشی» و یا «استنتاج علّی» نامیده است. علت استفاده هیوم از این روش، تجربه باوری اوست. وی معتقد است داوری درباره همه امور واقع، از جمله مؤلفه های باور دینی، همانند باور به وجود خ...

پرسش ها، موضوعات، و شبهات در زمینه هایی چون: ثابت و متغیر در اسلام، خوانش های کاملا متفاوت از متن دینی، قبض و بسط تئوریک شریعت، مقاصد و اهداف شریعت، چگونگی تعامل اسلام با زمان، نوگرایی، مدرنیسم، نظام ربوی، دموکراسی غربی، آزادی، حقوق بشر و ارزش های انسانی، وهم چنینتهاجم همه جانبه غرب بر اسلام و مسلمانان، رابطه علم و دین و شکل گیری نزاع ساختگی بین علم و دین، نقش عقل و جایگاه آن در دین و اسلوب صحی...

در باب عقل و دین و اینکه آیا میان آنها نزاع و تضادّی هست یا خیر، سخن بسیار گفته شده؛ به‌‌ویژه در غرب و از دورة رنسانس تاکنون ادّعا شده که میان این دو نزاع هست و این درگیری با شکست تدیّن به انجام رسیده و دیگر دورة عقلانیت آغاز شده است. در این مقاله، نویسنده کوشیده تا اثبات کند که اساساً میان عقل و دین، اگر هر دو حقیقی باشند، نه تنها نزاعی نیست بلکه وفاق کامل برقرار است؛ لکن اگر یکی یا هر دوی آنها غی...

یکی از معارفی که نقش مهمی را در عقاید پیروان سه دین یهودیت، مسیحیت و اسلام ایفا کرده موضوع باغ عدن (بهشت آدم) و درخت معروفی است که در این باغ قرار داشت (در اسلام یک درخت و در یهودیت و مسیحیت دو درخت، یعنی درخت حیات و درخت معرفت). در این مقاله پژوهشی تطبیقی در مورد درخت ممنوعه در دو دین یهودیت و اسلام صورت گرفته است، و بدین منظور تعدادی از متون قدیم و جدید یهودی و اسلامی با هم مقایسه شده‌اند، تا...