چکیده: حکومت صفوی اگر چه تداعی کننده قبایل قزلباش است، اما در گستره جغرافیایی این حکومت اقوام و قبایل گوناگونی سکونت داشتند که هر کدام با توجه به اوضاع و احوال زمان و وضعیت داخلی خود در پیشبرد سیاست های صفویان نقش فعالی ایفا کردند. این اقوام برای دولت صفویه از اهمیت والایی برخوردار بودند. از جمله این اقوام می توان به قوم کرد اشاره نمود که از همان آغاز حکومت صفویان تا پایان یا به عبارتی سقوط ای...

مساله ی جانشینی یکی از مهمترین مسائلی است که بسا اوقات حکومت ها را با بحران مواجه ساخته است. هر یک از حکومت ها و سلسله های ایران باستان معمولا قوانین و رسوم خاصی برای تعیین جانشین در نظر داشته اند. در کنار رسوم و قوانین؛ متغیر های دیگری از قبیل: نهادها، خاندان ها ، گروه ها ی قدرتمند و مسایل پیش بینی نشده داخلی و خارجی نیز در قضیه تعیین جانشینی شاهان تأثیرگذار بوده¬اند. با آن که برخی از منابع با...

تاریخ هر فرهنگی پیوسته ردی از دیگری را در خود دارد و تقابل دوگانه خود - دیگری همواره از جمله محورهای مطالعات فرهنگی بوده است. عناوینی همچون چگونگی مواجهه یک فرهنگ با دیگری و علل دامن زدن دولت‌ها به دیگری‌هراسی در این زمینه قابل طرح هستند. در این مقاله الگوی نشانه‌شناسی فرهنگی برای مطالعۀ چگونگی بازنمایی دیگری‌فرهنگی در دو نگاره از شاهنامه‌های مصوّر عهد صفوی (شاهنامه شاه تهماسبی و شاهنامه شاه ...

دربارۀ رضا عباسی پژوهش های بسیاری صورت گرفته و تحقیقات بسیاری درزمینۀ آثار او و مکتب نقاشی اصفهان، که خود بنیان گذارش بوده، انجام شده است. باوجوداین، دورۀ میانی زندگی وی همچنان در هاله ای از ابهام قرار دارد. این زمان، دورانی از سرکشی و آزادی اوست که شاید در زندگی کمتر هنرمندی تا آن زمان روی داده باشد. این مقاله می کوشد برپایۀ منابع به جای مانده از دورۀ شاه عباس اول و پژوهش های انجام شده دربارۀ ...

رساله حاضر به بررسی ریشه ها و نشانه های گرایش علوم انسانی به مبانی علوم غربی در عهد پهلوی اول می پردازد. بررسی اسناد تاریخی نشان می دهد که بعد از ورود اسلام به ایران و در طول دوره های مختلف تا پایان دوره قاجار بخش اعظم نظام آموزش و پرورش ایران به شکل سنتی و تحت نظام آموزشی و پرورش خاصی عمل می نمود. در این نظام آموزشی و پرورشی طلاب و مراجع اسلامی منبع و محور تولید و بازتولید علوم انسانی و اسلامی...

پژوهش حاضر به منظور بررسی هنرشناختی آثار معماری و نقاشیهای دیواری منطقهی جلفای اصفهان )مکتب اصفهان و دورهی شاه عباس صفوی ( انجام شد. بدین منظور از روش توصیفی – تحلیلی بهره گرفته شد. این تحقیق از نوع کیفی و کاربردی است. اطلاعات ضروری تحقیق با استفاده از روشهای کتابخانهای ) فیشبرداری ( و میدانی ) گفتوگو با کارشناسان ( گردآوری شد. مهمترین یافتهها و نتایجی که به دست آمد، عبارتند از این که مکتب ...

انقلاب مشروطه ایران و رضایت حاکمیت مطلق به برقراری نظام مشروطه که نهاد آن مجلس بود ریشه در حوادث، باورها و تحولاتی داشت که در دوران سلطنت قاجار شکل گرفت، رشد یافت و به ثمر رسید. در نوشته حاضر تلاش بر این است که ضمن بررسی این روند تاریخی، ساختار سیاسی ایران در دوره قاجاریه و جایگاه مشروعیت سلطان را روشن ساخته و سپس مسائلی که باعث تغییر در این نحوه نگرش شد و نیز نقش و جایگاه گروهها و طبقات مختلف ...

سرشت دولت پهلوی اول، همواره مورد بررسی و مجادلۀ کلامی از سوی پژوهشگران قرار داشته، اما اجماعی دربارۀ صفت قطعی یا صفت اعظم این دولت حاصل نشده است . در این پژوهش نیز تلاش شده است با ارائۀ یک الگوی مطالعاتی و فقط از طریق کنکاش در یکی از سیاست های کلان دولت، یعنی سیاست عشایری به فهم و توصیف درون مایه و ماهیت دولت پهلوی اول پرداخته شود . پرسش اصلی این تحقیق این است که با توجه به برنامه ریزی دولت پهل...

متون تاریخی به جهت روایت‌گری‏های مردانه از فرمانروایان و بزرگان دوره‏های تاریخی، اغلب کمتر از مردمان عادی، به‌ویژه زنان، گفته‏اند. درواقع،زنان با اینکه نیمی از جامعة بشری و تربیت‏دهندة مردان و نسل آینده هستند و در ادوار تاریخی نیز تأثیر انکارناپذیری در روابط اجتماعی، حفظ و تداوم سنت‏ها، رسوم و حتی بازی‏های سیاسی داشته‏اند، در بیشتر مواقع به دلایل فرهنگی کمتر سخنی از حضور آنان در اجتماع به میان ...

با تأسیس دولت صفوی و به رسمیت دادن مذهب تشیع دوازده­امامی – به عنوان تنها مذهب رسمی کشور – در سال 907 ه. ق. در ایران تحولی شگرف و رنسانس­گونه به وجود آمد  که در راستای به ثمر رسانیدن آن علما و وزرا و مبلغان مذهبی زیادی نقش داشتند. یکی از این افراد وزیر کارکشته و پیر این عصر ساری تقی (مقتول به سال 1055 ه.ق. در عصر شاه عباس دوم) بود که به عنوان اعتماد الدوله یا وزیر سه پادشاه در عصر صفوی خدمت می ...