فرهنگ هر ملّتی از عناصر گوناگونی فراهم می آید، یکی از مهم ترین ارکان سازنده فرهنگ، شعر و ادب است که از اساطیر، مذهب، حوادث اجتماعی و تاریخی هر ملّت سرچشمه می گیرد و یکی از منابع شناخت تاریخ تمدّن ملل در قرون مختلف می باشد. آشنایی دقیق و انتقادی با تحوّل و تطوّر شعر در طول تاریخ، گامی مؤثّر در شناخت سرگذشت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی هر جامعه ای است. با آشنایی با تاریخ ادب و شعر می توان دریافت که آیا جامع...

فریومد اکنون یکی از دهستانهای بخش میامی شهرستان شاهرود است که در شرق استان سمنان واقع شده است. بنا به قول حمدالله مستوفی این شهر در قرن هشتم هـ .ق. مرکز بخش جوین بوده است .در زمان ایلخانان اعتبار بالایی داشته است. در منابع تاریخی نام این شهر ذکر شده است. دولتشاه سمرقندی از عمارت شهرستان فرومد نام برده و از آن به زیبایی و شکوه یاد می کند. مهمترین اثر به جای مانده از شهر فریومد، مسجد جامع آن است....

در زبان فارسی چه در نظم و چه در نثر و همچنین در زبان محاوره اتباع بسیار به کار می‌رود. اینکه بکار بردن اینگونه ترکیب‌ها از چه زمانی در آثار کتبی و شفاهی ایرانیان آغاز شده است، هنوز مشخّص نیست. مطالعات پیشین فقط نمونه­هایی از کاربرد این نوع ترکیب را در آثار گذشتگان ارائه کرده­اند. با توجه به سیر اتباع در دوره‌های مختلف و کاربرد آن در زبان شاعران و نویسندگان سبک‌های متفاوت، می‌توان گفت که اتباع در...

رساله حاضر، در بردارنده بحثی تحلیلی در ارتباط با انواع شکواییه در سبک عراقی است. نظر به اینکه، سبک عراقی یکی از مهم ترین و وسیع ترین سبک ها در ادب فارسی به حساب می آید و در مقایسه با سبک خراسانی بیشتر درونگراست تا برون گرا، یکی از موضوعات محتوایی و بسیار برجسته این سبک، شکواییه است. بنابراین شکواییه در سبک عراقی اهمیت فراوان می یابد و موضوع از نظر زمانی، قرن هفتم تا نهم هجری را در بر می گیرد.عو...

شعر در یک دیدگاه کلی، به دو حوزه شکل(form) و محتوا (meaning) تقسیم می‌‌شود. آنچه شکل اثر را می‌‌سازد، زبان، صور خیال، موسیقی (وزن و قافیه) و ساختار بیرونی و درونی (پیوند پوشیده عناصر متن در محور عمودی) است؛ و محتوای اثر نیز بازتابی از جهان‌بینی، نگرش و تجارب وی‍‍ژۀ شاعر از دنیای پیرامون او است .در ادوار مختلف شعر فارسی، توجه شاعران و ادیبان یا بر جهان معنای اثر بوده و یا بر شکل بیان آن: برای شا...

در این مقاله با محور تمثیل به بررسی اشعار میرزا حبیب خراسانی با مفاهیم مبتنی بر تقابل عقل و عشق و جسم و جان پرداخته شده است. اشعاری که در آنها تشبیه محمل ایجاد تمثیل است. از دیرباز تمثیل یکی از ابزار­های مهم بلاغی مورد توجه شاعران بوده است؛ لذا شاعران سعی در استفاده از آن داشتند. میرزا حبیب خراسانی نیز با استفاده از تمثیل­هایی که دارای بار معنایی تصویری و اندیشه است اول سعی در ایجاد تصاویر و ای...

در آخرین سال های قرن دوازدهم هجری در ایران، شاعرانی چون شعله، مشتاق، عاشق، هاتف، نشاط و صبا و فروغی شیوه های طرز تازه را بدرود گفتند و به روش شاعری سبک خراسانی و عراقی بازگشتند. فرجام این گرایش، سنخورانی چون عارف و ایرج و پروین و بهار و دهخدا را به محفل نکته سنجی ارمغان داشت. این حرکت ادبی در دیار هند نیز تأثیر نهاد و موجب شد که شاعران ساده نوا و شیرین بیانی چون واقف لاهوری، محمد علی حزین، و قم...

شرح لغات واصطلاحات وابیات دشوارچهل قصیده ازآغازدیوان امیرمعزّی نیشابوری رسال? حاضرکاوشی در شرح احوال و دشواری های چهل قصیده از دیوان امیرالشعرا محمد بن عبدالملک نیشابوری متخلّص به معزّی از استادان قصیده سرا در اواخر قرن پنجم واوایل قرن ششم است.از وی دیوان شعری مشتمل بر18500 بیت به جامانده که حجم بسیاری از آن را قصاید مدحی تشکیل می دهد.معزّی در مدح دنباله رو شاعران سبک خراسانی است و تا حدودی ت...

منظومه‌ی دلاویز «ویس و رامین» از داستان های روزگار اشکانیان است که فخرالدین اسعد گرگانی از شاعران بزرگ سبک خراسانی در میان سال های (432-446ه.ق.) آن را به نظم درآورده است. وی علاوه بر به کارگیری انواع صور خیال، با امتزاج گونه های متنوع استعاره در شعر خود به آفرینش سبکی فاخر و هنری دست یازیده که دربردارنده‌ی نهایت احساس و جهان بینی شاعر به این شگرد شاعرانه است. در حقیقت اهمیت استعاره در این است ک...