در این مقاله مهم‌ترین وقایع فرهنگی شهر دوشنبه، پایتخت کنونی تاجیکستان، از ۱۴ اکتبر ۱۹۲۴م- زمانی که جمهوری خودمختار شوروی تاجیکستان در هیئت جمهوری شوروی سوسیالیستی ازبکستان تأسیس یافت و دوشنبه پایتخت آن اعلام شد- تا سپتامبر سال ۲۰۱۰م- که شهر دوشنبه پایتخت فرهنگی جهان اسلام در آسیا اعلام شد- به‌صورت سال‌شمار تاریخی ذکر شده است. نگارنده در تنظیم این سال‌شمار تاریخی، به مهم‌ترین وقایع تاریخی و فرهن...

در دوم مارس 1992 تعداد کشورهای عضو سازمان ملل متحد از 166 به 175 رسید. در میان 9 عضو جدید نام جمهوری­ های قزاقستان، قرقیزستان، ازبکستان، تاجیکستان و ترکمنستان در آسیای مرکزی و آذربایجان و ارمنستان در قفقاز برده شده است. تنها گرجستان هنوز تقاضای عضویت در سازمان ملل را نکرده است. اما این کشورهای تازه استقلال یافته صرف نظر از وضع نابسامان اقتصادی که جای بحث آن در این مقاله نیست؛ با اختلافات عدیده...

رصد خانه مراغه که بزرگترین رصدخانه جهان در دوره قبل از اختراع تلسکوپ بوده است در سال 657 روی تپه ای در غرب مراغه به دستور هلاکو نوه چنگیز خان مغول و همت خواجه نصیر الدین طوسی بنا شده است. این مجموعه تا سال 703 هجری آباد بوده، لکن پس از آن بر اثر زلزله های سخت و بی توجهی حکام رو به ویرانی رفت. رصدخانه چین، سمرقند، استانبول و هند از روی رصدخانه مراغه ساخته شده اند. امروزه تنها پی های بخش های مختل...

منطقه «بلخ» از جمله مناطقی است که حدیث شیعه مدتی از حیات خویش را در آن سپری کرده است، ولی پژوهشی مستقل در بازخوانی تلاش محدثان شیعه در این منطقه شکل نگرفته است.  این منطقه بخشی از خراسان بزرگ در قدیم بوده و اکنون شامل استان­هایی در ازبکستان و افغانستان شود. حضور محدثان بلخی در این منطقه و بلخیان مهاجر به دیگر حوزه های حدیثی شیعه از یک سو و اقبال دانشیان شیعی به حضور در این مناطق سبب شد که حوزه ...

در این مقاله مهم ترین وقایع فرهنگی شهر دوشنبه، پایتخت کنونی تاجیکستان، از ۱۴ اکتبر ۱۹۲۴م- زمانی که جمهوری خودمختار شوروی تاجیکستان در هیئت جمهوری شوروی سوسیالیستی ازبکستان تأسیس یافت و دوشنبه پایتخت آن اعلام شد- تا سپتامبر سال ۲۰۱۰م- که شهر دوشنبه پایتخت فرهنگی جهان اسلام در آسیا اعلام شد- به صورت سال شمار تاریخی ذکر شده است. نگارنده در تنظیم این سال شمار تاریخی، به مهم ترین وقایع تاریخی و فرهن...

سازمان شانگهای به عنوان یک سازمان منطقه ای در سال 1996 با مشارکت کشورهای آسیای میانه تشکیل گردید. نظر به اهمیت این سازمان مهم منطقه ای، هدف از این پژوهش، آشنایی با سازمان مذکور و بررسی ظرفیت ها و توانایی های این سازمان در شکل گیری و توسعه همگرایی در منطقه آسیای میانه و موانع پیش روی آن می باشد. سازمان شانگهای از ظرفیت های مهم و گسترده سیاسی، اقتصادی و ژئوپلتیکی جهت تقویت همکاری و همگرایی بین کش...

امروزه آسیای مرکزی متشکل از پنج جمهوری مستقل قزاقستان, قرقیزستان, ازبکستان, ترکمنستان و تاجیکستان می باشد. این منطقه دارای منابع طبیعی و موقعیت تجاری فوق العاده ای است و در قدیم محل عبور جاده ابریشم بوده است. مسلمانان در این منطقه تحولات مهمی به وجود آورده و ضمن ایجاد مراکز علمی, مساجد زیادی بنا کرده و به امور مذهبی روی آوردند. اما از اواسط قرن شانزدهم میلادی که روس ها بر این منطقه تسلط یافتند,...

در آغاز قرن بیستم در منطقۀ آسیای مرکزی و به‌ویژه در شهرهای بزرگ آن ازجمله سمرقند، بخارا، تاشکند، خوقند، خجند و... جنبش فرهنگی و اجتماعی جدیدیه عرض هستی کرد که در ترویج خودشناسی ملی، رشد حس وطن‌دوستی، تشکیل مکتب و معارف، بیداری فکری، ترغیب آموزش علم و فرهنگ، تلقین آرمان‌های انسان‌پروری و افکار دموکراسی در کشور نقش معین داشت. در این مقاله، ضمن معرفی خادمان و جانب‌داران این جنبش، مهم‌ترین مکتب‌های...

آسیای میانه یکی از مراکز بزرگ پیدایش وتنوع گونه های گیاهی خانواده چتریان است. سیستم بافت‌های ترشحی و سایر مشخصات آناتومیکی گیاهان این خانواده کمتر بررسی گردیده‌اند. مطالعات مقایسه‌ای آناتومیکی ساختمان‌های ترشحی دارای ارزش تئوری و عملی در رابطه با تاکزونومی، اکولوژی و داروسازی است. این مقاله نتایج بررسی ساختمان اندام‌های ترشحی پنج گونه گیاه دارویی انحصاری آسیای میانه از خانواده چتریان Sphaerosci...

در اوایل سدة دهم هجری/شانزدهم میلادی، سلطان محمدشیبانی(د 916 ق/ 1510 م) خان سمرقند، پایتخت تیموریان را تصرف وحکومتشیبانیان را پایه گذاری کرد. بزودی رقیب تیموری او، بابر (د 936 ق/ 1530 م)مجبور شد آسیای میانه را ترک گوید تا امپراتوری گورکانیان را در هندتأسیس کند. مقالة حاضر به بررسی مناسبات شیبانیان و گورکانیان هند می -پردازد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که به رغم خصومت اولیه، واقعیاتحاکم بر ...