چکیده مهم­ترین نکته­ای که در این جستار ذهن نگارنده را به خود واداشته بود، این بود که آقا نجفعلی نقاشباشی دربار قاجار، برخلاف تصور شماری از هنرپژوهان، برادر محمد اسماعیل اصفهانی و یا فرزند میرزا بابا اصفهانی نبود بلکه با توجه به بعضی از قراین و شواهد و بویژه سند ازدواج دخترش شهربانو ملقب به صفیه سلطان، بنظر می رسد که فرزند کهتر محمد باقر، نقاش دوره زندیه و اوایل قاجاریه، بوده که نزدِ یکی از دوستا...

ایرانی و اسلامی بیشتر نمایان می­باشد. در هنگامه رقابت­های از قدیم الایام جلگه نسبتاً هموار سیستان بنا به موقعیت­های خاص جغرافیایی و منطقه­ای مورد تهاجمات داخلی و خارجی واقع می­گردید. از این رو حکمرانان و مردم سیستان همواره اقدام به ساخت قلاع بزرگ با حصارهایی مرتفع با اهداف نظامی و دفاعی جهت پیشگیری از آسیب و حفظ جان و مالشان در برابر تهاجمات مکرر دشمنان می­نمودند.  قلعه سکوهه یکی از قلاع مهمی ...

داستان «لیلی و مجنون» یکی از نامه­ های «نامی» است که مربوط به عهد زندیه است. نامی که خود وقایع نگار کریم­ خان زند بوده است، علاوه بر «لیلی و مجنون»، صاحب نامه­ های «گنج گهر»، «خسرو و شیرین»، «وامق و عذرا» و همچنین اثر منثوری با عنوان «تاریخ گیتی ­گشا» است. البته «یوسف و زلیخایی» نیز بدو منسوب است که در این مقال به بررسی صحت و سقم این ادعا پرداخته می­شود. اما حکایت «لیلی و مجنون» از زبان نامی، گ...

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

قوم لر یکی از اقوام ایرانی است که تاثیر بسیاری بر تحولات ایران به ویژه از دوره ی صفویه به بعد داشته که در دوره ی اول حکومت صفوی که از سال( 996- 907) بوده وتحقیر اقوام ایرانی به دست قزلباشان که سبب نارضایتی عمومی گردیده که قوم لر نیز از این قاعده مستثنا نبوده و این بود که قوم لر شورش هایی را علیه حاکمیت صفوی و والیان آنها یعنی قزلباشان صورت داده از آن جمله شورش اسماعیل دروغین در همدان می باشد که...

این مقاله مبتنی بر این فرضیه است که ظهور رقم مسجع در نقاشی اواخر دورۀ صفوی، افشاریه، زندیه و اوایل قاجار، بنا به مصالح مذهبی و لزوم اجتماعی و اقتصادی بوده است. از مکتب اصفهان به بعد که نقاشی تا حدودی از حصار دربار بیرون آمد، در جامعۀ اصفهان بسط و گسترش یافت و با زندگانی روزمرۀ مردم گره خورد، نقاشان با معضل مقبولیت آن در بین عامه مردم مواجه شدند؛ چون نقاشی از دورۀ اسلامی بنا به مسائل کلامی و مذه...

هدف پژوهش حاضر بررسی جایگاه و کیفیت روابط و مناسبات صوفیان با نهاد سلطنت دوره‌های صفویه و قاجاریه است. نتایج این پژوهش که به شیوه توصیفی – تحلیلی انجام شد، حاکی از آن است که جریان تصوف در نیمه اول سلطنت صفویان و همچنین در دوره سلطنت محمدشاه قاجار از بیشترین قدرت سیاسی برخوردار بوده و یکی از پایه­های قدرت را تشکیل می‎‌دادند. صوفیان با تحکیم سلطنت و قدرت سیاسی صفویان، تصدی مقام‌های ممتازی را برعه...

هدف پژوهش حاضر، معرفی نسخۀ خطی مثنوی لیلی و مجنون مکتبی شیرازی، سرودۀ سال 895ق، مضبوط به شمارۀ 10379 در کتابخانۀ آیت‌اللّه مرعشی نجفی است. معرفی ویژگی­‌های این اثر و تاریخ‌گذاری آن با اتکا به قراین سبک‌­شناسانه و مقایسۀ تطبیقی تصاویر انجام شده است. نسخۀ مذکور دارای 101 برگ به ابعاد 5/6×10سانتیمتر است. کتابت متن و سرلوحه­‌ها به دانگ غبار و خط شکسته‌نستعلیق انجام شده ­است. تذهیب محد...

چکیده مناطق مرزی ایران با تمدن کهن در طول تاریخ مرتب دستخوش تحولات سیاسی ـ نظامی و حتی اجتماعی شده اند. از آنجا که نواحی غربی ایران خصوصاً کرمانشاه و محال آن که از یک سو به علت هم جواری با سرزمین میان دو رود باستان و سپس شهر بغداد، موقعیت جغرافیاییش اهمیت یافت و از سوی دیگر به سبب وضعیت طبیعی منطقه، گروههای انسانی منطقه اهمیت یافت. گروههای انسانی که در طول قرن ها تحت تأثیر عوامل طبیعی وضعیت اج...