یکی از مکاتب تأثیرگذار فلسفی قرن بیستم اگزیستانسیالیسم است. فیلسوفان اگزیستانس به دغدغه های انسانی پرداخته اند و فلسفه را از امور انتزاعی به امور ملموس زندگی روزمره وارد کرده اند. یکی از این فیلسوفان کارل یاسپرس است. یاسپرس در فلسفه ورزی خود به دنبال اگزیستانس است. او اگزیستانس را وجود حقیقی انسان میداند و معتقد است که آن در ارتباط، آزادی و موقعیتهای مرزی شکوفا میشود. بیشتر آثار یاسپرس به زبان ...

مسئله مابعدالطبیعه به عنوان اساسی‌ترین پرسش در اندیشه کانت و هایدگر، کل نظام فلسفی آنها را تحت تأثیر قرار داد. از این رو، مسئله عمده کانت، چالش‌های اساسی عقل‌گرایی و تجربه‌گرایی با مابعدالطبیعه زمان او بود که باعث بطلان و شکست مابعدالطبیعه گردید. لذا تلاش عمده او نجات مابعدالطبیعه از جزمیاتی بود که گریبان‌گیر آن شده بود. هایدگر نیز مثل کانت، توجه اصلی خود را به مابعدالطبیعه معطوف کرده و مابعدال...

پدیدارشناسی برجسته­ترین گرایش فلسفی قرن بیستم و حتی قرن فعلی است. برخی از مدعیات این نحله فلسفی بنای بسیاری از گرایشات پیشین فلسفی که در علوم انسانی آنها را به کار می­بردیم ویران نموده است. ولی متاسفانه شاهد آنیم که پژوهشگران علوم انسانی بدون توجه به انتقادات وارده از جانب پدیدارشناسان بزرگی همچون هایدگر به راه غلط پیشین خود گام گذاشته و دستاوردهای ابطال شده قبلی را همچنان بسط و گسترش می­دهند. ...

یاسپرس و صدرا گرچه به دو منظومه فکری متفاوت تعلق دارند ولی هر دو بر ضرورت شناخت انسان تاکید و به وجود هسته ای مرکزی به نام نفس اشاره دارند که به علت فعالیت و مدرک بودن و نیز حرکت و آزادی غیر قابل تعریف و شناسایی حدی است این حقیقت دارای تعیین ها و تحصل ها و مراتب بی شمار است اساساً انسان دارای ماهیتی از پیش تعیین شده نیست و هر فردی خود نوع منحصر به فرد است در نظام فکری صدرا نفس و بدن با هم ارتباط...

در مقطعی از تاریخ انقلاب اسلامی جدال بین طرفداران هایدگر آلمانی با طرفداران پوپر انگلیسی، انگیزه بخش روشنفکران دینی در ایران بالاخص دهه 70 در زمینه های نظری بود. هایدگر فیلسوف شهیر آلمانی که احمد فردید، امام خمینی را همسخن وی در نقد غرب معرفی می کرد، بحث خود را از هستن شروع و به اندیشه ختم می نماید. ایشان اندیشمندی پست مدرن است که در تقابل با اندیشه دکارت، به نقد تجدد و فلسفه غرب می پردازد. علا...

پدیده­شناسی با تقلیل تاریخ و فعلیت اشیاء، به پدیده­های محض دست می­یابد، و بدین ترتیب سرزمین ویژه­ی خود را خود می­سازد. اما با تقلیل پدیده­شناختی «جهان» را از کف می­دهیم و باید در ادامه، با آغاز از ایدوس­ها و از طریق تقویم پدیده­شناختی، صاحب جهان شویم. آن­گونه که نشان خواهیم داد پیامدهای تقلیل ایدتیک سهمگین­تر از آن است که بتوان جبران­اش کرد. موازی با تقلیل جهان، اگوی استعلایی نیز به اگوی مطلق (...

پدیدارشناسی برجسته­ترین گرایش فلسفی قرن بیستم و حتی قرن فعلی است. برخی از مدعیات این نحله فلسفی بنای بسیاری از گرایشات پیشین فلسفی که در علوم انسانی آنها را به کار می­بردیم ویران نموده است. ولی متاسفانه شاهد آنیم که پژوهشگران علوم انسانی بدون توجه به انتقادات وارده از جانب پدیدارشناسان بزرگی همچون هایدگر به راه غلط پیشین خود گام گذاشته و دستاوردهای ابطال شده قبلی را همچنان بسط و گسترش می­دهند. ...

گادامر به پیروی از هیدگر فهم را حالت بنیادین هستی دازاین می‌داند. او در حقیقت و روش سه معنای متفاوت برای فهم برمی‌شمارد. وی همچنین معتقد است که این سه معنا ریشه در یک معنای اصلی و کانونی دارند. این سه معنا عبارتند از: ا- فهم به عنوان معرفت نظری؛ 2- فهم به عنوان معرفت عملی؛ 3- فهم به عنوان توافق. عامل پیوند‌دهنده این سه، معنای دیگری از فهم است که گادامر از آن به فهم به مثابه کاربرد تعبیر می‌کند....

در این مقاله کوشش بر آن است که جایگاه آزادی (اختیار) در تفکر کانت بنا بر تفسیر هایدگر نشان داده شود؛ اختیاری که بنا بر این تفسیر، نه اختیاری متافیزیکی و متعلق به بُعد نفس‌الامری آدمی در مقام سوژه، بلکه اختیاری وجودی و بنیاد امکان‌پذیری وی به‌عنوان دازاین (وجودی در جهان) است. چنین آزادی بنیادی‌ای نه نیازمند اثبات و نه اساساً پذیرای هرگونه بحث نظری است؛ بلکه در عمل و در جریان به‌کارگیری تصمیم‌های آ...

پدیده­شناسی با تقلیل تاریخ و فعلیت اشیاء، به پدیده­های محض دست می­یابد، و بدین ترتیب سرزمین ویژه­ی خود را خود می­سازد. اما با تقلیل پدیده­شناختی «جهان» را از کف می­دهیم و باید در ادامه، با آغاز از ایدوس­ها و از طریق تقویم پدیده­شناختی، صاحب جهان شویم. آن­گونه که نشان خواهیم داد پیامدهای تقلیل ایدتیک سهمگین­تر از آن است که بتوان جبران­اش کرد. موازی با تقلیل جهان، اگوی استعلایی نیز به اگوی مطلق (...