آیا اعراب با ادبیات نمایشی آشنایی داشته اند؟ این پرسشی است که بر زبان بسیاری از محققان و نقادان ادب عربی جاری است. برخی پژوهشگران و محققان عرب بر این باورند، که ادبیات کهن عربی تهی از آثار نمایشی است، و بهانۀ روی نیاوردن اعراب به این نوع هنر را- در گذشته- پیوند آن با اساطیر می دانند، زیرا که روح حاکم بر این گونه آثار، کشمکش انسان با خدایان گوناگون و متعدد است، و این مطلب از نقطه نظر دین مداران ...

میخاییل باختین، صاحبِ نظریه ی منطق مکالمه بر ویژگی گفتگویی متون مختلف تأکید دارد و آن را حاصل تعامل متقابل گوینده و شنونده می داند. از دیدگاه او گفتگو در بستر اجتماعی شکل می گیرد و با گفتارهای گذشته و آینده در تعامل است. اگرچه از دیدگاه او از میان انواع ادبی تنها رمان واجد ویژگی های منطق گفتگویی و چند صدایی بوده و شعر به دلیل گزینش های محدود و خالی بودن از حضورِ « دیگری» در خور توجه از دیدگاه مذک...

"به انگلیسی چگونه می توانیم بنویسیم؟" این پرسشی است که اغلب مدرسان نگارش در کلاس های مقاله نویسی دانشجویان مقطع کارشناسی که زبان مادری آنها زبانی به غیر انگلیسی می باشد، با آن مواجه می شوند. از دهه هفتاد میلادی اندک پیشرفتی علی رغم تعمق در یافتن پاسخ این پرسش برای ارائه راهکار عملی جهت یافتن بیان شخصی نویسنده در نگارش صورت گرفته است. تحقیق حاضر به این مسئله می پردازد که دانشجویان رشته زبان و ا...

مطالعه معنا و انتقال آن از طریق زبان که در اشکال متفاوت عاطفی، خبری، پرسشی و امری نمود پیدا می‌کند در شاخه‌های گوناگون کاربردشناختی بررسی می‌شود. از منظر کاربردشناسی یک جمله می‌تواند در بسترها و بافت‌های مختلف نقش‌های متفاوتی داشته باشد که آن نقش‌های مرسوم‌تر، معنای اولیه هستند و نقش‌های دیگر، معانی ثانویه. بر این اساس گزاره‌های امری نیز می‌توانند همچنین نقش‌های متفاوتی را ایفا کنند. از آن‌جا ...

در قرآن کریم، ماده «شک» 15 بار به کار رفته است. این واژه در 6 مورد با صفت «مریب» آمده است. اشتراک لفظی این واژه در کاربرد قرآنی «شک» و استعمال زبان فارسی «شک»، زمینه لغزندگی‌ها در فهم معنای این کلمه در قرآن کریم شده است. به دلیل تعلق زمانی کاربرد قرآنی، تلقی اصطلاحی از واژه «شک» (به‌مثابه اصطلاحی شکل‌یافته در حوزه فقه و اعتقادات) وجود نداشته است، درنتیجه پرسشی مبنی بر چیستی معنای آن در کاربردها...

  یکی از مسائلی که در چهار دهه گذشته در میان زبان‌شناسان گشتاری‌ ـ زایشی محل بحث بوده است، رابطه میان صرف و نحو است. پرسشی که هم اکنون در این حوزه مطرح است، این است: آیا ساخت واژه دستگاه مستقلی است یا می‌توان آن را زیرمجموعه‌ای از نحو به شمار آورد؟ در این مقاله کوشیده‌ایم با توجه به فرایندهای واژه‌سازی زبان فارسی نشان دهیم که پذیرش استقلال صرف و نحو موجه‌تر به نظر می‌رسد.   مهم­ترین دلایلی که ا...

پژوهش حاضر به مقایسه‏ی راهبردهای بیان تقاضا بین دو گروهِ فارسی‏آموزان خارجی سطوح مقدماتی و پیشرفته، و فارسی‌‌زبانان بومی می‏پردازد. آزمودنی‏ها شامل سی و سه دانشجوی فارسی‌زبان دانشگاه پیام نور شهر تهران در مقطع کارشناسی ارشد، سی و هفت فارسی‏آموز خارجی سطح مقدماتی، و سی و هفت فارسی‏آموز خارجی سطح پیشرفته‏ی مرکز آموزش زبان فارسی دانشگاه بین‏المللی امام خمینی‌(ره) شهر قزوین می‏باشند. برای گردآوری دا...

     کتاب گلشن راز شبستری، بی تردید یکی از آثار ارزشمند زبان فارسی است که ادب  و معارف والای آن برگرفته از مضامین ارزشمند قرآن کریم است و به سبب همین اهمیتی که دارد، شرح وتوضیح زیادی برآن نوشته شده است و مسائل این کتاب کم حجم اما پرمحتوی از جنبه‌های مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. در این گفتار، سعی شده است که سوال‌های ادبی گلشن راز با پاسخ‌های دقیق و مسائل ظریفِ معرفتی وشناختی تا وصول به حق و ب...

از جمله موضوعات پُر‌مناقشه در فلسفة زبان معنای جملات است. فرگه معنای یک لفظ را بر مبنای نحوة بازنمایش لفظ از مصداقِ خارجیِ مرتبط با آن تعریف می‌کند. اما وی معنای جمله را در نسبت با صدق و کذب آن معرفی و «اندیشه» را معنای جملاتی می‌داند که حاوی حکم باشند. در این نوشتار ابتدا کوشیده‌ایم تبیین و تحلیلی تازه از موضوع اندیشه و پیش‌زمینه‌های دست‌یابی به آن را در دیدگاه فرگه ارائه کنیم. در ادامه و در مقام...

گفتمان اسلام سیاسی، در طول حیات خود تجربیات متفاوتی را در کشورهای اسلامی رقم زده که مهم‌ترین آنها پیروزی انقلاب اسلامی در ایران 1979 و تلاش جنبش اخوان‌المسلمین مصر برای به‌دست‌گیری قدرت به‌گونه‌ای دموکراتیک در سال 2012 بوده است. انقلاب اسلامی ایران در سال 1979 به پیروزی رسید و توانست خود را بر ذهن و زبان مردم هژمون سازد؛ اما اخوان‌المسلمین که سابقة بیشتری در مبارزه دارد، در طول فعالیت خود برای ...