چکیده سعدی در شاعری، نویسندگی و اندیشه ورزی چهره ای جهانی است؛ بنابراین درباره ی آرا و اندیشه های او آثار بسیاری نوشته اند. این رساله نیز در نوع خود به بررسی دقیق و آماری عناصر و مضامینی می پردازد که سعدی از دو فرهنگ ایرانی و سامی وام گرفته و در آثار خود وارد کرده است .در این بررسی به تمام عناصر هر دو فرهنگ اعم از باورها، آداب و رسوم، اسطوره ها، آیین ها، آثار و بناهای تاریخی و فرهنگی، اقلیم و ...

افصح المتکلمین، سعدی شیرازی، از بزرگ ترین ارکان ادب پارسی است. نقادان ِسخن از قدیم شیوه هنری وی را سهلِ ممتنع نامیده اند. عنوانی متناقض نما که نه تنها نکته ای بر خواننده نمی گشاید بلکه او را در ابهامی بیش تر فرو می بَرد. از آن جا که برای پی بردن به راز و رمز زبان شگفت­انگیز وی راهی جز بررسی علمی و موشکافانه آثار وی نیست، به همین سبب بر آن شدیم تا ساختمان جمله های بوستان را به شکلی کاملاً علمی و آما...

در دهه­های اخیر آرای گوناگونی در زمینه­ی نشان­دادن انسجام و دست­یابی به عمق معنایی اثر ارائه شده است که در همه­ی آن­ها تحلیل متن، در مرکز بازخوانی­هاست؛ ازجمله نظریه­ی هالیدی و حسن (1976م) که در بررسی کلیت منسجم متن، سازنده و پویاست. ازاین­رو در پژوهش حاضر با استفاده از نظریه­ی انسجام متن هالیدی و حسن در زبان­شناسی ساختگرا به تحلیل و بررسی نشانه­های مختلفی چون نشانه­های واژگانی، آوایی، نحوی و م...

زبان فارسی و عربی از دیرباز با هم در ارتباط بوده اند و این ارتباط اغلب موجب تداخل زبانی شده است. علاوه بر بخش واژگان زبان، در بخش صرف، آواشناسی و حتی نحو هم این دو زبان روی هم تأثیر گذشته اند. این مقاله که هدفش بررسی یکی از این تداخل های زبانی است، نشان می دهد که بسیاری از کارکردهای حرف « واو » در عربی، به فارسی نیز منتقل شده است؛ چنان که این حرف آنجا که میان دو اسم، دو فعل یا دو جمله قرار می گ...

فرهنگ عامّه با عناصر متعدّد خود، با زندگی و فرهنگ عمومی بشر امتزاجی ناگسستنی دارد. شاعران و نویسندگان بزرگ به شکل های مختلف، آگاهانه و ناآگاهانه، از عناصر فرهنگ عامّه برای تصویرآفرینی و یا انتقال اندیشه ها و اهداف خود به خوانندگان بهره می گیرند. در این میان هنرمندانی که از پایگاه مردمی بالاتری برخوردار باشند، بازتاب فرهنگ عامّه در آثارشان به مراتب قوی تر از شاعران و نویسندگان دیگر خواهد بود. پاره...

میرزا حبیب اصفهانی (1312/1311-1251هـ .ق) در ترجمۀ سرگذشت حاجی بابای اصفهانی، میراث نویسندگی سنتی فارسی را به داستان نویسی جدید انتقال داده است. شیوۀ نگارش میرزا حبیب در این ترجمه -که متن های گوناگون در آن حضور دارند - به گونه ای است که گویی متن های گذشته در این آخرین شعلۀ نثر سنتی، با هم همنوایی بزرگی را بر پا کرده اند. در این میان آثار سعدی به ویژه گلستان، حضوری چشمگیرتر دارد. از این رو، نگارن...

در میان صنایع بدیعی، کمتر آرایه ای را می توان یافت که از نظر اهمیّت، ارزش سجع و موازنه را در آفرینش آثار منثور کلاسیک فارسی دارا باشد. نثری که بر این اساس شکل می گیرد، نثر موزون و مسجّع است که نوعی از کلام ادبی محسوب می شود و خصیصه اصلی آن، ایجاد آهنگ و موسیقی برای انتقال هرچه بهترِ معنای متن، از طریق تأثیرگذاری بر مخاطب است. سؤال این است که «آیا گلستان سعدی در استفاده از نثر مذکور، به جز رعایت قو...

تأثیر فرهنگ اسلامی در متون ادب فارسی، که از عالی‏ترین عناصر فرهنگی و اندیشه ایِ جامعه محسوب می‏شوند، امری انکارناپذیر است و کم تر شاعر یا نویسنده ای است که بازتاب معارف اسلامی را در کلام خود نداشته باشد. در این بین، نهج البلاغه تأثیر شگرفی در شعر و نثر فارسی گذاشته است؛ بسیاری از شعرای زبان فارسی کوشیده اند تا با توجه به میزان درک و توانایی خود از نهج البلاغه و آموزه های اخلاقی و تعلیمی آن بهره ...

ادبیّات را از هر دیدگاهی می توان مورد بررسی قرار داد. زبان فارسی با رمز و رازهای فراوانش و به عنوان نقطه ی اشتراک و پیوند دهنده ی ایرانیان و رمز هویّت و فرهنگ ما، در نظم و نثر، هزاران نکته و مجهولات فراوان دارد، که می توان با تدبّر و تحقیق به گره گشایی از آن دست یافت. عدد به عنوان یکی از جلوه های نماد، از دیرباز در میان اقوام گوناگون و از جمله ما ایرانیان دارای مفاهیم گوناگون است. در این پژوهش که ...

متنبی 354-303) هـ ) به عنوان پرآوازه ترین شاعر عرب که تمام سروده هایش در قالبمدح است، خود را مردم شناس می داند و در اغلب قصیده ها آنان را سزاوار تحقیر می بیند . وبه ندرت از مردم در برابر حکومت دفاع می کند . در این مقاله شفاعت خواهی و میانجی گریوی در مورد معترضان و مخالفان حکومت ( کافور و سیف الدوله ) با جانبداری سعدی شاعرمردم گرا، از منتقدان و افراد ناراضی از حاکمان مقایسه می شود .زبان  متنبی ...