در پژوهش حاضر، با تحلیل آماریِ ویژگی‌های واجیِ موجود در 54391 واژة فارسی، کوشیده‌ایم تا جنبه‌هایی از سازوکار نظام آوایی زبان فارسی را با زبان آمار بیان کنیم. جنبه‌های واجی-آماریِ موجود در واژگان (ذهنی) فارسی‌زبان‌ها، که در این تحقیق به آن پرداخته‌ایم، مواردی مانند الگوی تکیة واژه در زبان فارسی، هجا و تعداد هجا در واژة فارسی، واج‌آراییِ واژه‌های فارسی، بسامد طبقات طبیعی واجی در کل داده‌ها، بسامد طبق...

در این مقاله نگارندگان باتوجه به ارتباطِ نزدیکِ زبان‌شناسی و ادبیات ازیک‌سو و نیز کارآییدستاوردهای زبان‌شناختی در زمینه شناخت و فهمِ بهترِ متونِ ادبیِ کلاسیک از سوی دیگر ، نظیر آثار مولانا ، ابتدا با مروری بر مطالعات انجام شده در زمینه باهم­آیی(ترکیب‌های واژگانی) از رویکرد‌های مختلفِ معنایی، ساختواژی و نحوی از سوی زبان­شناسان غیر ایرانی و ایرانی ، به بررسیِ دادهای تحقیق می‌پردازند. شایانِ ذکر است که محو...

این مقاله با بررسی انواع اختصار و اختصارسازی در زبان فارسیِ کنونی نگاهی تاریخی نیز به این فرایند واژه‌سازی دارد و با ارائة شواهدی نشان می‌دهد که علیرغم نظر برخی از صاحب­نظرانِ این حوزه، اختصارسازی در زبان فارسی قاعده‌مند و دارای قدمتی دیرینه است و حتی به دوران کتیبه‌نگاری برمی‌گردد. در این پژوهش، نگارندگان این بحث را برپایة اصول اقتصاد[1] و کم‌کوشی[2] گذاردهاند که زیف[3] در سال 1949 مطرح کرده بود...

هدف از انجام این پژوهش، مطالعه‌‌‌‌‌ی کاربرد تکواژهای وابسته به اسم فارسی در نوشتار دانش‌‌آموزان دوزبانه‌‌‌ی ترکی‌‌آذربایجانی-فارسی، بر اساس انگاره‌‌ی چهار تکواژ است. داده‌‌ها از نوشته‌‌های 80 نفر از دانش‌‌‌آموزان دختر و پسر پایه‌‌های چهارم و پنجم ابتدائی مناطق روستایی شهرستان مشگین‌‌شهر گردآوری شد. پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی است. ابتدا تکواژهای وابسته به اسم فارسی در چارچوب انگاره‌‌ی چهار...

در این پژوهش نظام جنسیت دستوری در گویش جوشقانی، یکی از گویش­های مرکزی ایران، بررسی شده­است. ابتدا، ضمن تعریف جنسیت دستوری به بیان پیشینه و مبانی نظری پژوهش پرداخته شده است. داده­های این پژوهش از گویش­وران بومی و از گفتار افراد بی­سواد و یا کم­سواد ضبط شده و پس از طبقه­بندی آنها بر اساس رویکر رده­شناختی کوربت(1991 و 2007) تحلیل شده‌اند. جنسیت دستوری در این گویش شامل یک تمایز دوگانۀ مذکّر و مؤنث د...

مقاله حاضر شباهت ها و تفاوت های مقولۀ صفت در زبان های فارسی و فرانسه را با توجه به ملاک های ساختواژی و نحوی بررسی می کند. مهم ترین تمایز صفت در زبان فارسی و فرانسه وجود جنس دستوری در زبان فرانسه و عدم وجود آن در زبان فارسی است. صفات در زبان فرانسه در اغلب موارد به لحاظ جایگاه پسین یا پیشین بودن با صفات زبان فارسی مطابقت دارند. برخی صفات زبان فرانسه از جمله صفات ملکی در فارسی معادلی ندارند. از ن...

چکیده ندارد.

ضمایر شخصی متصل در گویش دلواری که شامل ((-م،-ت،-ش،-مو،-تو،-شو)) می شوند در چهار جایگاه نحوی ظاهر می گردند که عبارتند از: جایگاههای فاعلی، مفعول مستقیم، مفعول غیرمستقیم و در ساختهای اضافی به عنوان ضمیر ملکی، این نوع واژه بست ها از نوع پی بست های ضمیری ویژه اند، یا به عبارت دیگر پسوندهای تصریفی عبارتهای ترکیبی که از معادلهای غیرواژه بستی و مستقل خود از نظر واجی، ساختواژی و برخی مواقع نحوی (بویژه ...

مقالۀ حاضر تحلیلی بین زبانی از الگوهای کاهش ظرفیت فعل که به حذف کنشگر منجر می­شود ارائه می­دهد. در این راستا بهره­گیری زبان فارسی از دو الگوی مهم ضدسببی و مجهول­سازی مورد بررسی قرار گرفته است و نشان داده شده که هرچند عملیات تغییر ظرفیت غالباً در زبان­های دیگر به صورت ساختواژی رخ می­دهد، در زبان فارسی این فرایندها از طریق الگوهای غیرصرفی صورت می­پذیرد. در خصوص مجهول­سازی نیز نشان داده شده از آنجا...

چهار عنصر (آب، آتش، باد و خاک) از جمله عناصری اند که بازتاب آن ها را می توان در گستره ی وسیعی از جهان اساطیر مشاهده نمود. حضور این عناصر در ابعاد مختلف حیات بشر، همواره، مفاهیم و پیام های گوناگونی را القاء می کند. تجسّم ضدیّت ذاتی و وحدت نهایی که میان این عناصر متضاد و چهارگانه ی هستی برقرار است در جهت غلبه بر طبیعت ایجاد شده اند که در این میان هر آخشیج دارای نقش هایی است که در اساطیر جهان عمومیّت...