مدرنیته پدیده‌ای است که در چهارچوب اصول روشنگری به صورت فرایندی درون جوش و متناسب با شرایط تاریخی و فرهنگی اروپای غربی شکل گرفت و به تدریج دامن? آن به سایر کشورها و نظام‌های فرهنگی رسوخ یافت. این مقاله به دنبال بررسی پیامدهای ورود مدرنیته به کشورهای غیر غربی در سطح روشنفکری است و در این راستا کشورهای روسیه و ایران به عنوان موارد مطالعاتی انتخاب شده‌اند. استدلال نویسنده این است که ورود مدرنیته ب...

زن در طول تاریخ مورد ستم ها قرار گرفته، دین مبین اسلام به زن و حقوق آن توجه ویژه ای نمود و در اوایل قرن بیستم  روشنفکران در تلاش بودند تا ندای مظلومیت زن را به گوش همگان برسانند از بین این روشنفکران نجیب محفوظ می باشد، وی در آثارش و به ویژه در رمان های واقع گرایانه اش از مظلومیت زن و اجحاف حقوق وی سخن گفت. پژوهشگر در این مقاله درتلاش است تا با استفاده از نقد فمینیستی و در چهارچوب عناصر فمینیستی...

بیداری تاریخی روشنفکران ایرانی، با پیروزی انقلاب مشروطه به اوج خود رسید و در مسیر تازه‌ای افتاد. از جمله عرصه‌هایی که تحوّلات این جریان در آن انعکاس یافته، گونة ادبیّات داستانی است، که در این مقاله کوشیده‌‌ایم تأثیرات ارتباط متقابل این دو جریان فکری و فرهنگی را بررسی کنیم. تأمّلات روشنفکری، همسویی معناداری با مفاهیم مطرح در آثار داستانی معاصر دارند، که بررسی روابط و تأثیرگذاری‌های متقابل آنها می‌‌...

چکیده این پایان نامه سعی دارد نسبت دین و دولت در اندیشه دو روشنفکر دینی برجسته، یعنی شریعتی و سروش را با استفاده از نظریه گفتمان لاکلاو و موفه و با روش تحلیل گفتمان بررسی کند. تحقیق حاضر در پی یافتن پاسخ این سوال است که دین و دولت درگفتمان شریعتی و سروش چه جایگاهی دارندو ابطه ی بین آن دو دراین دو گفتمان به چه شکلی برقرار می شود؟ نوشته هاوآراءعلی شریعتی وعبدالکریم سروش رارویدادمهمی مانندانقلا...

مشروطیت و جریانهای مربوط به آن یکی از مهمترین رویدادهای تاریخ و تحولات سیاسی و اجتماعی ایران است و فصل جدیدی از مناسبات را برای ایران فراهم می کند.سعی شده است به شکل گیری اندیشه های نو و روشنفکران این دوره پرداخته شود. شناخت روشنفکران این دوره واکنش آنها را درباره مسائل سیاسی و اجتماعی ایران و تجدد و سنت بیان می کند. همچنین شرایط اقتصادی و اجتماعی ایران در آستانه مشروطیت در قالب شرایط داخلی مور...

در دوره مشروطه روشنفکران پس از آشنایی با تجدد و تحولات کشورهای غربی، در پی ایجاد آن در کشور خود به نقد سنت و وجوه متعدد آن پرداختند. در این میان، سنتِ اندیشه عرفانی که یکی از وجوه غالب و گسترده در حوزه اندیشه دینی و معرفتی به شمار می آید و به طور وسیعی در ادبیات فارسی انعکاس یافته است، از توجه و نقد روشنفکران بی نصیب نماند و از جهات مختلف مورد بررسی و واکاوی قرار گرفت. با مطالعه آثار روشنفکران ا...

نظریه تفکیک قوا یکی از مهم‌‌ترین نظریه‌ها و مفاهیم در حقوق عمومی می‌باشد که نخستین بار توسط مونتسکیو به صورت یک نظریه منسجم ارائه شد. برداشت‌ها و سنت‌های متفاوت و متعددی از این مفهوم در کشورهای مختلف به وجود آمده است. ایرانیان نیز برای نخستین‌بار از خلال انقلاب مشروطیت با این مفهوم از طریق نوشته‌های روشنفکران آشنا شدند و در قانون اساسی مشروطه به آن اشاره کردند. در این مقاله پس از نگاهی به مفهوم...

«وحی» حقیقت رازآلودی است که ازقلمرو اصطیاد عقل وحس استبعاد دارد؛ با این‌حال برخی از روشنفکران معاصر درباره این حقیقت مرموز معتقدند وحی محصول تجربه دینی است و به شخصیت و قوه خیال پیامبر’ در تولید وحی موضوعیت و فاعلیت داده است. در این تحقیق، ابتدا تعریفی از وحی و فرهنگ و نوع مواجهه قرآن با فرهنگ عصر نزول ارائه می‌شود. سپس از منظر فلسفه صدرایی اثبات می‌شود که: اولاً: وحی تعینی پیشینی و ثابت در علم ...

هدف این پژوهش بررسی جایگاه سعدی و میزان تأثیرگذاری او بر افکار و آثار روشنفکران عصر مشروطه با تأکید بر اندیشه­های میرزا آقاخان کرمانی می­باشد. روشنفکری که به دلیل داشتن نگرشی واقع بینانه­تر در میان هم عصرانش، رویکردی متفاوت نسبت به سعدی اتخاذ می­نماید. اهمیت بررسی این موضوع در عصر مشروطه، به این دلیل است که دراین دوره، روشنفکران جامعه، علاوه بر ارائه نقدهای سیاسی و اجتماعی، برای نخستین بار با ر...

با پیدایش نهضت علمی و پیشرفت علوم تجربی، چالش‌های فراوانی میان علم و دین به وجود آمد و دیدگاه‌های گوناگونی در این‌ باره پدیدار گشت. علی‌رغم سایر دیدگاه‌ها، اندیشه برخی افراد در رابطه علم و دین از برجستگی ویژه‌ای در میان روشنفکران دینی برخوردار است. برخی از روشنفکران با استفاده از یافته‌های علوم تجربی، تلاش در توجیه علمی آموزه‌های دینی داشته و بر این باورند که علم و دین دارای دستاوردهای مشابهی ه...