رقابت‌های پنهان و آشکار آمریکا و روسیه در سال‌های پس از جنگ سرد همچنان تداوم یافته است. کشورهای جداشده از اتحاد شوروی از کانون­های رقابت راهبردی دو کشور در قبال یکدیگر هستند. از یک­سو آمریکا افزایش نفوذ و سیطره بر این جمهوری­ها را در چارچوب هدف‌های کلان خود مبنی بر ورود به حیات‌خلوت روسیه از راه گسترش ناتو به منطقه و کاهش نفوذ روسیه در منطقه می‌داند؛ اما از دیگر­سو این راهبرد آمریکا منافع سیاسی...

سیاست خارجی عبارت است از یک استراتژی یا یک رشته اعمال از پیش طرح ریزی شده توسط تصمیم گیرندگان حکومتی که مقصود آن دستیابی به اهدافی معین، در چارچوب منافع ملی و در محیط بین المللی است. داده های سیاست خارجی تحت تأثیر متغیرهای گوناگون شکل می گیرند که اهمیت هر یک در شرایط و مقتضیات مختلف متفاوت است. در این ارتباط، روسیه به ویژه در دوره های رهبری پوتین از موقعیت خاصی برخوردار است. به گواه تاریخ، اصول...

چکیده مقاله حاضر با هدف بررسی همکاری سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و شورای همکاری خلیج فارس و تأثیر آن بر امنیت جمهوری اسلامی ایران نگاشته شده است. در شرایط کنونی، فعالیت های ناتو در منطقه با منافع ملی ایران سازگاری ندارد و نگاه رایج در ایران به سیاست های ناتو به عنوان سازمانی که تحت نفوذ کامل آمریکا قرار دارد رویکردی تقابلی است. حضور نظامی کلیه اعضای درجه اول ناتو در خلیج فارس و دریای عما...

طرح سپر دفاع موشکی به طور جدی در سال1983 با عنوان « ابتکار دفاع راهبردی» از سوی دولت ریگان برای مقابله با حملات احتمالی موشکهای قاره پیمای شوروی مطرح شد. اما استقرار این سامانه به دلیل مشکلات فنی و هزینه بسیار بالای آن از ادامه مسیر باز ایستاد. در دوره جرج بوش، وی خروج آمریکا را از پیمانِ معاهده ضد موشکهای بالستیک را اعلام نمود و استقرار این سامانه را در کشورهای چک و لهستان مطرح کرد. اما این مسئ...

اتحادیة اروپا و ناتو 21 عضو مشترک دارند، به همین دلیل، بررسی چالش‌ها و فرصت‌های روابط این دو نهاد در حوزة سیاست بین‌الملل بسیار مهم است. اتحادیة اروپا قدرت غیرنظامی با قابلیت‌های اقتصادی-اجتماعی و امنیت نرم است و قابلیت‌های نظامی آن در قالب سیاست دفاعی و امنیتی اروپا اهمیت کم‌تری دارد، اما ناتو در نخستین نگاه پیمانی نظامی و امنیتی بیشتر تحت نفوذ آمریکا شناخته می‌شود. از دهة نود اتحادیة اروپا قا...

چرچیل نخست وزیر وقت انگلیس در 1939 چنین ابراز نمود که "اقدامات روسیه قابل پیش بینی نیست. چون روسیه معمایی است که به طور اسرارآمیزی در یک راز پیچیده است". برخی از نخبگان سیاسی ایران نیز روسیه را متحد غیرقابل اعتماد معرفی می نمایند که تا حد زیادی نشان و ترجمانی از گزاره چرچیل در فرهنگ ایرانی است. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال 1991، و تولد روسیه، اندیشه و رویکرد این کشور در بعد سیاست خار...

فدراسیون روسیه از جمله مهم­ترین و تاثیرگذارترین بازیگران «بازی بزرگ جدید» منطقه آسیای مرکزی طی ٢٥ سال گذشته بوده است و در راستای حفظ وضع موجود، احیا و تقویت جایگاه سنتی و هژمونیک روسیه در این منطقه، حفظ کشورهای منطقه در مدار سیاست خارجی و دفاعی مسکو و در نهایت مقابله با اهداف و سیاست­های قدرت­های رقیب به ویژه ناتو، اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا، کوشش­های متعددی را در سطح مناسبات دو جانبه ...

جمهوری گرجستان به دلیل واقع شدن در منطقه ی مهم قفقاز همواره از اهمیت فوق العاده ای برخوردار بوده است. قدرتهای بزرگ، کوشیده اند تا با تسلط براین منطقه از منابع سرشار آن بهره گیرند. تقابل منافع روسیه و آمریکا، همراه با اختلافات داخلی موجود در گرجستان، این کشور را با بحرانهای متعددی روبرو کرده است. آنچه در اوت 2008 روی داد، ناشی از همین اختلافات داخلی و نیز تقابل منافع آمریکا و روسیه در این کشور ک...

جمهوری اسلامی ایران روابط نزدیک و دوستانه ای با جمهوری کوچک و مسیحی نشین ارمنستان دارد. این درست در نقطه مقابل روابط ایران با جمهوری به ظاهر با اهمیت تر و شیعه مذهب آذربایجان است. اگرچه روابط نزدیک ایران با ایروان ارتباط زیادی با انزوای جغرافیایی و اقتصادی ارمنستان دارد، روابط غیرصمیمانه جمهوری اسلامی ایران با جمهوری آذربایجان نتیجه بدگمانی و نبود اعتماد بین دو طرف است. از نظر تاریخی، روابط ویژ...