چکیده نظریه پردازان ساختار گرا هموار سعی در ایجاد قانون و قاعده ای کلی و جامع جهت تحلیل آثار ادبی بویژه رمان داشته اند که قابل تعمیم به همه داستان ها باشد. این نظریات که با ولادیمر پراپ آغاز شد همواره توسط دیگر نظریه پردازان نظیر گریماس، تودوروف، فیلپ هامون وغیره گسترش یافت. یوسف ادریس به دلیل اهمیتی که برای ساختار رمان قائل بود، اسلوبی زیبا داشت، و به طور کلی بارزترین ویژگی ها ساختاری او شامل،...

امروزه رمان غالب ترین ژانر ادبی معاصر است. از میان تمامی طرفداران رمان، سهم زنان در این حوزه، چه در قالب نویسنده و چه در مقام خواننده به طور روزافزون در حال افزایش است به نحوی که بسیاری از صاحب نظران از زنانه شدن ادبیات سخن می گویند. این مقاله به توصیف همین ابعاد می پردازد. متأسفانه در زمینه ی رمان خوانی ایرانیان آماری دقیق و مناسب در دست نیست و لذا نتایج تجربی موجود در مقاله، نتیجه ی مجموعه ای...

زمان روایی یا به تعبیر ژِرار ژِنت زمان داستانی، در انتقال مفاهیم، شخصیّت­پردازی و توصیف نقشی غیر قابل انکار دارد. استفاده از مؤلفه های زمان روایی و لایه­های مختلف زمان، از بارزترین ویژگی­های رمان دو جلدی سیمین دانشور به شمار می­رود. در این پژوهش، نویسندگان با روش استقرایی، مؤلفه­های زمان روایی را در سه مقولۀ نظم، تَداوم و بَسامد در رمان دو جلدی «جزیره سرگردانی» و «ساربان سرگردان» سیمین دانشور مورد ب...

مناسبات مکانی، به عنوان یک لایۀ نشانه­شناختی در مطالعات گفتمانی، در بازتولید روابط قدرت، تولید هژمونی و مشروعیت به ایفای نقش می­پردازند. در این پژوهش، سعی بر آن داریم تا با بررسی نسبت­های مکانی زن شخصیت اصلی رمان، طوبی، نشان دهیم که چطور مکان دلالتگر می­شود و چطور به واسطۀ جنسیت، نشاندار می­شود. خانه، نقشی محوری در رمان طوبی و معنای شب ایفا می کند؛ خانه ای که با شروع داستان، طوبی در حیاط آن توص...

زبان از عناصر بنیادین در داستان‌نویسی به شمار می‌رود. بسیاری از صاحب¬نظران معتقدند میان زبان و نوشتار زنان و زبان و نوشتار مردان تفاوت وجود دارد. در عصر حاضر که در سایة تفکرات فمنیستی، زنان مجال حضور و ورود به قلمرو زبان و ادبیات را پیدا کردند، قلم را ابزار انتقال مردانگی، و بیگانه با خود یافتند؛ لذا در بیان مقصود دچار مشکل شدند. از سوی دیگر تحولات ادبی و ظهور رمان و داستان اعم از کوتاه و بلند ...

هشت سال دفاع مقدس، بزرگترین پدیده تاریخی کشور ما در سه دهه پس از پیروزی انقلاب اسلامی محسوب می شود که تمامی شوون اجتماعی، سیاسی و اقتصادی جامعه را تحت تأثیر قرار داده و به دنبال آن با نگاهی نو، تأثیری ژرف و بنیادین بر ادبیات به جا گذاشته است. در این دوره ادبیات داستانی و بویژه رمان از لحاظ کیفیت و مضمون متحول گشته، شخصیت های آن هویتی تازه می یابند؛ شخصیت زن که در گذشته همـــواره مبهم و تیره و ع...

نقد اسطوره ای، به کشف اسطوره ها و کهن الگوها و چگونگی آنها در ادبیات می پردازد. رمان خوف نوشتۀ شیوا ارسطویی، رمانی ست که می توان در لایه های پنهان آن نشانه های کهن الگویی و اسطوره ای را یافت و با تحلیل آنها به خوانش تازه ای از متن رسید. هدف این مقاله ردیابی ویژگیهای اسطوره ای و کهن الگوییِ این رمان بر مبنای نقد اسطوره ای ست. خوانش رمان خوف، با این روش، علاوه بر آشکار کردن جهان نمادین آن و یافتن ...