بر اثر افزایش چشمگیر نرخ رشد جمعیت ایران در قرن اخیر و به اوج رسیدن آن در دهه ۱۳۶۰ و نگرش دوران مدرنیسم، رشد شهرها قابل مقایسه با دوره‌های قبل نمی باشد. نحوه رشد شتابان در برخی از شهرها حالتی پراکنده و گسسته داشته و با اتلاف اراضی کشاورزی و باغی حاشیه شهرها و تضییع منابع محیط زیست همراه بوده ‌است. این پدیده در محافل علمی رشد پراکنده شهر1 نامیده می‌شود. مشکلات ناشی از رشد پراک...

پدیده ی توسعه ی پراکنده شهری یکی از نیروهای عمده ی موثر بر تغییرات کاربری زمین در جهان است. پراکنده رویی یکی از اشکال آشفته و ناکارآمد رشد شهر است که آرایش فضایی برنامه ریزی نشده داشته و در کشورهای توسعه یافته بر اتومبیل شخصی متکی است. بیشتر کلان شهرها و مناطق شهری با سرعتی بیش از سرعت افزایش جمعیت محدوده های خود را افزایش می دهند و اراضی پیرامونی را به خود اضافه می کنند و در نتیجه مقادیر بسیار...

انسان ازآغازخلقت همواره به دنبال سرپناه بوده که به تدریج با ایجاد تمدن بشری مساله ایجاد شهر به وقوع پیوسته است. افزایش ارتباطات اجتماعی بین انسان ها و ویژگی های جوامع شهری امروزه سبب پیدایش الگو های متفاوت شهر ها و همچنین توسعه آن گردیده است. با توجه به این که شهر پدیده ای چندبعدی و پویاست، پیش بینی و برنامه ریزی دقیق و کامل برای تمام عناصر آن به طور مطلق وجود ندارد. الگوی رشد و توسعه کالبدی به...

گستردگی و گسیختگی کالبدی، بر سیمای بسیاری از شهرهای غربی کشور نمایان است. گستردگی کالبدی شهرها، در سالهای اخیر، می تواند ناشی از رشد طبیعی جمعیت، مهاجرت روستاییان به شهر و تمرکز گرایی جمعیت و فعّالیت و به طور کلی، به بهانه تامین نیاز مسکن و پیش بینی اراضی مسکونی باشد که از تبعات آن تجاوز به اراضی کشاورزی، باغات حاشیه شهر و نابودی چشم اندازهای طبیعی شهر است. هدف از پژوهش حاضر بررسی پراکنده روی شه...

شهرهای بزرگ در نظام شهری کشور از اهمیت ویژه ای برخوردارند به طوری که اغلب این شهرها، مراکز استان بوده و به تبع شرایط ویژه خود، نسبت به سایر نقاط شهری رشد بیشتری داشته اند، چنین رشدی که اغلب بی برنامه و لجام گسیخته است هزینه های زیادی را برای شهرها تحمیل کرده و پایداری شهرها را تهدید می نماید. امروزه استفاده از روش های پیش بینی برای بررسی تحولات آینده کارایی ندارند در حالی که روش های آینده پژوهی...

توجه به توسعه کالبدی شهر، به عنوان یک ضرورت اساسی در برنامه های توسعه شهری محسوب می شود. در ایران گسترش سریع فیزیکی شهرها در قالب رشد بدون برنامه و ناموزون در راستای علل مختلف ازجمله شهرنشینی شتابان یکی از مشکلات اساسی شهرها محسوب شده که پدیده ای تحت عنوان رشد پراکنده شهری از نتایج رشد این گونه می باشد. پراکنده رویی مناطق شهری و آثار متعدد اقتصادی و زیست محیطی آن، صاحب نظران مسائل شهری را به کن...

بررسی و تحلیل گسترش شهر با استفاده از داده های چندزمانه از جمله مباحثی است که در مطالعات شهری و برنامه ریزی برای آیندۀ شهر اهمیت زیادی دارد. هدف از این مطالعه، بررسی میزان گسترش کالبدی شهر مشهد، شناسایی ماهیت اراضی تغییریافته به کاربری شهری، تعیین جهات اصلی رشد و همچنین بررسی الگوی رشد این شهر در بازۀ زمانی 1366 تا 1392 است. بدین ترتیب، با استفاده از تصاویر ماهواره ای لندست (1366، 1379 و 1392) ...

رشد روزافزون شهرها متأثّر از رشد جمعیّت و مهاجرت، منجر به ساخت و سازهای بدون برنامه‌ریزی و تغییرات زیاد در ساختارهای فضایی به‌ویژه توسعة فیزیکی شهر در مکان‌های نامساعد طبیعی گشته است که لزومتوجّهبهمسائلشهریو مخصوصاً مسائلکالبدیآنرا ضروریساختهاست. آگاهیازفرمفضاییوشکلشهرمی‌تواندیکیازعواملتأثیرگذاردرمیزانموفّقیّت برنامه­ریزانودست‌اندرکارانشهریباشد.بر این اساس پژوهش حاضر با هدف تحلیل و شناخت رشد کالبدی -...