شاعران ایرانی از آغاز پیدایش زبان فارسی، کم و بیش به قرآن کریم و احادیث توجّه داشته‌اند. این توجّه در سده‌های هفتم و هشتم با گسترش معارف اسلامی و اندیشه‌های عارفانه به اوج خود می‌رسد. مولانا حسن کاشی، شاعر پارسی‌گوی شیعی سده‌ی 7 - 8 ه . ق به اقتضای تربیت خانوادگی، علاقه‌ی شخصی، ذهنیّت مذهبی و سنّت انعکاس معارف اسلامی در شعر پارسی با این منابع معرفتی آشنایی عمیق داشته و در اشعار خود به ویژه در قص...

در این کتاب که برای دانشجویان دوره کارشناسی ارشد رشته علوم حدیث، نگارش یافته است؛ ریشه ها و عوامل پدیده «وضع» در احادیث تحت این عناوین، تحلیل و بررسی می شوند: شواهد وقوع وضع و علل گسترش آن، انگیزه سیاسی در وضع، انگیزه فرهنگی، انگیزه مالی و دنیوی، انگیزه خیرخواهانه، شیوه های وضع حدیث، ثمرات رویارویی با وضع، نشانه های حدیث، ثمرات رویارویی با وضع، نشانه های حدیث، تعبیر شناسی احادیث، تأثیر وضع بر ف...

زید بن ثابت و مسئله جمع قرآن[1] شهین قهرمان ایزدی* چکیده از جمله مباحث مهم تاریخ قرآن، جمع قرآن در دوره‌های گوناگون و کیفیت تدوین آن است. زید بن ثابت از کسانی است که در زمینه جمع قرآن همواره مورد توجه دانشمندان علوم قرآنی قرار گرفته و نام او از نظر تاریخ‌نویسان پنهان نمانده است. نگارنده در این پژوهش با نگاهی به نقش زید در مسائل تاریخی پس از عصر پیامبر6، انتخاب او را برای جمع قرآن در دوره‌های گو...

مکتب تفکیک به عنوان یک جریان جدید در فضای شیعی ایرانی پا به عرصه وجود گذاشته و تفکر و شیوه خود را به قدمت اسلام می داند. این مکتب نگاه انتقادی به پاره ای از جریان های اسلامی و شیعی دارد و نگاه ویژه ای به قرآن و احادیث می کند. نگاه و رهیافت این مکتب بر عدم مزج منابع شناختی ـ وحی، فلسفه و عرفان ـ است و دریافت معرفت از منبع وحی ـ که همان ثقلین است ـ را یگانه راه درست معرفی می کند. تفکیکیان با این ...

این نوشتار کارکرد قرآن در اجتهاد شهید ثانی را به بررسی نشسته است. نویسنده در آغاز به سه موضوع قرآن آموزی، قرآن پژوهی و تفسیرآموزی و آثار قرآنی بر جای مانده از شهید پرداخته و آن گاه به تبیین دیدگاه شهید ثانی در منزلت و کارکرد قرآن در اجتهاد اشاره کرده است. ارائه نمونه های عینی از کاربرد قرآن در مبادی اجتهاد و دانش و اصول نیز استنباط احکام فقهی بر اساس شالوده آیات قرآنی سازواره اصلی این پژوهش را ...

  شکرالله جهان مهین*   چکیده دین مقدس اسلام بر خلاف همه مذهب‌ها و مسلک‌های اجتماعی موجود و گذشته مصرّاً پیروان خود را به تعقّل و خردورزی دعوت می‌کند و در بسیاری از آیات قرآن کریم به این حقیقت توجه شده است. از نظر قرآن کریم، نیروی عقل و خرد آدمی یکی از سرچشمه‌های علم و آگاهی بشر و نیز یکی از ممیزات واقعی انسان از سایر حیوانات می‌باشد. به همین ...

پس از رحلت پیامبر،عواملی همچون اختلاف نقل شفاهی قرآن،اختلاف لهجه‌ها، اختلاف مصاحف،تجرید مصاحف از قوائد املایی-قرایی و اموری دیگر سبب پیدایش‌ اختلاف قراءات قرآن شد.اختلاف قرائت و اندیشهء درستی و نادرستی قرائت‌های مختلف و معیارهای مربوط به آن نیز به نوبه خود انگیزهء پیدایش علم قرائت شد.قاریان در سرزمین‌های مختلف جهان اسلام با بهره‌گیری از علوم نحو،حدیث،فقه و تفسیر به اجتهاد قرائت‌های مختلفی از قر...