فارابی در مقاله ای که دربارهء صنعت کیمیا نوشته است، تلاش می کند علت آمیخته شدن این صنعت را با رموز و اسرار شرح دهد و سپس با توسل به گفته های منطقی ارسطو عملی شدن کیمیا، یعنی تبدیل فلزی پست به فلز والایی همچون طلا را ثابت نماید; البته برهان وی صرفآ فلسفی است و پشتوانه تجربی ندارد. در مقالهء حاضر متن عربی رسالهء فارابی و نیز ترجمهء فارسی آن تقدیم خوانندگان می شود.

رساله‌نویسی از روزگاران گذشته در دنیای اسلام رواج داشت و دانشمندان و ادبا، نکته‌ها و یافته‌های مهم و ضروری خود را در قالب رساله عرضه می‌کردند. کار رساله‌نویسی‏ در روزگار میرسیدعلی همدانی (713-786ه‍.ق/ 1313-1384م.)، یعنی سدة هشتم هجری نیز چون بسیاری دیگر از دوره‌ها رونق فراوان داشته است؛ چنان‌که بیشتر آثار هم‌روزگاران وی در قالب رساله نوشته شده است. در میان رساله‌نویسان آن روزگار، نام سیدعلی همد...

هدایت الهی دارای مبدأ (منه)، مقصد (الیه)، وسیله (به) و طریق (صراط) است. پرداختن به موضوع هدایت در آیه شریفه «اِهدِنا الصِّراطَ المُستَقِیم»، بدون تبیین حقیقت «الصراط» که مفعول دوم «اِهدِنا» و متعلّق هدایت است، در واقع پرداختن به بحثی بدون موضوع است که می‌تواند به نتایجی ابهام‌آفرین، مانند تعدّد صراط بینجامد. هدف اولیه این تحقیق، تبیین فلسفی حقیقت صراط از منظر ملاصدرا است. ایشان صراط مستقیم را در دنیا، مفهو...

چکیده در نظام حقوقی اسلام، تلاش مجتهد بر آن است که مراد شارع را از منابع مقبول و از طریق مطلوب و دارای حجیت بدست آورد. از نگاه اصولیان، حالت های وصول به واقع از سه فرض یقین (قطع)، ظنّ و شکّ خارج نیست؛ ظن جز در موارد خاص حجت نیست؛ شک نیز مردود است. ادله و منابع حکم و تکلیف، افاده کننده یقین منطقی نیست؛ لذا بدیهی است یقین در فقه و حقوق، یقین فلسفی نباشد. ظاهراً در عمل، علما به یک حالت دیگری روی می آ...

درحالی که به لحاظ شهودی و عرفی جمله ای مثل «رخش وجود ندارد» به وضوح صادق است اما طراحی سیستمی منطقی که بتواند با موضوع قرار دادن رخش و محمول قرار دادن وجود، این جمله را تحلیل کند، تبدیل به یکی از مسائل پیچیده ی منطقی و فلسفی گشته است. این پایان نامه در میان گستره ی نظریات پیرامون وجود محمولی، دامنه ی کاری خود را به تحلیل های سازگار با منطق آزاد محدود کرده است. ابتدا نظریه راسل در تحلیل وجود م...

هدف مقالةحاضر، بررسی الگوهای نوین تربیت فلسفی ‌معلمان و پیشنهاد راهکارهای عملی برای اجرایی‌کردن این نظریه‌ها در نظام تربیت‌معلم ایران است. روش تحقیق، نظری و تحلیلی وبه‌شیوة مروری و کتابخانه‌ای است. یافته‌ها نشان می‌دهند که دلایلی چون، توسعة مهارت‌های استدلال تفکر عمیق و منطقی، یادگیری تلفیق فلسفة تئوری و عمل، ضرورت توسعة توانایی‌‌ها‌‌ی بالقوة ذهنی معلمان، حمایت از معلمان برای پذیرش فلسفة ذهن‌، ...

یکی از مسائل پیش روی فلسف? معاصر، بویژه فلسف? تحلیلی، دلالت شناسی «ناچیزها» یا «ناموجودات» است. منظور از ناموجودات آن دسته از اشیاء است که فاقد موقعیت مکانی و زمانی می باشند. ماینونگ استدلالی تحلیلی ارائه می کند که بر اساس آن اثبات می شود، اشیائی از قبیل زئوس، سانتاکلوز، پگاسوس و نظایر اینها باید مدلول داشته باشند و در نتیجه باید به نحوی موجود باشند. راسل با ارائه نظریه وصفها خاص، ادعا می کند ک...

  زمینه: پیشرفت ابعاد گوناگون جامعه بشری، در گرو خلق اندیشه‌های نو می‌باشد. تفکر منطقی را می‌توان منوط به داشتن ذهنیت فلسفی وی دانست. ذهن فلسفی به مدیر و کارکنان بینش و دانشی می‌دهد تا بتواند در مواجه با مسائل سازمان از تنگ نظری، خود محوری و یک جانبه نگری مصون بمانند. هدف: هدف اصلی مورد بررسی در این پژوهش؛ بررسی رابطه بین ذهنیت فلسفی و میزان خلاقیت سازمانی کارکنان مرکز آموزش مدیریت دولتی می‌با...

منطق دانان مسلمان در تکامل و پختگی مباحث منطقی گام های اساسی و بلندی را بر داشته اند. این تکامل بدون در نظر گرفتن سیر تاریخی ای مباحث منطقی، به خوبی قابل درک نیست؛ زیرا توجه به پشتوانه تاریخی مباحث عقلی در تحلیل آن نقش مهمی دارد. مباحث منطقی نیز در سیر تکاملی خود بیشتر مرهون تلاش های فکری ابن سینا و شارحان و ناقدان اوست و این تکامل ادامه دارد تا در منطق صدرایی به اوج خود می رسد. میرداماد را می ...