اصل بر اختیار است یا اجبار؟ حجت الاسلام محمد سروش محلاتی 1 1- استاد حوزه علمیه قم و عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه بیان مسئله مسئله دنیای مدرن، دنیای صنعت و فناوری است و به تبع این ویژگی، «ابزارهای فراوانی» در دسترس بشر قرار گرفته و از این رهگذر تواناییهای فوق العاده ای پیدا کرده است. البته این ابزارها، کاربردهای یکسانی ندارند و قابلیت بهره گیری دوگانه در جهت اهداف خیر و شرّ، را دارا هس...

چکیده : یکی از مباحث مهم و پر اهمیت و البته مجمل که با چالش جدی بین فقها مطرح بوده مساله موسیقی و غنا و حکم آن و تشخیص موسیقی حرام از غیر حرام است که همواره خاستگاه اختلاف نظر بین فقها را دامن زده است. در این نوشتار ضمن بحث مفهوم شناسی، به تعریف غنا، ارائه حرمت و حلیت آن تعریف موسیقی و انواع و آثار آن و تفاوت میان غنا و موسیقی پرداخته شده است. قابل بیان است که حکم غنا حرمت و حکم موسیقی تفکی...

رساله ای که در اختیار خوانندگان عزیر قرار می گیرد به بحث و بررسی درباره مسئله رضاع پرداخته. مسئله رضاع و شیرخوارگی از موضوعات مهم فقه می باشد، هر کتاب فقهی شیعی یا غیر شیعی بحثی بسیار مهم استدلالی را تحت عنوان رضاع برآورده و درباره آن گفتگو کرده است. بررسی این مسئله در فقه از جایگاه خاصی برخوردار است، درک محورمیت حاصله از طریق رضاع یا شیرخوردن با تمام شرایط ویژه آن از ایجاد نکاح حرام جلوگیری خو...

از قدیم الایام یکی از سیره های رائج در فرآیند اجتهاد، تجسس از علت یا علت های احکام شرعی در لابلا و فحوای ادله آنها بوده است تا بتوان از طریق قیاس منصوص العله، حکم شرعی را از موضوعی به موضوع دیگر سرایت داد و یا اینکه در صورت عدم وجود علت بدست آمده در بعضی از مصادیق، حکم شرعی را از آن مصداق منتفی دانست. ربا نیز از جمله موضوعاتی است که مخصوصاً در صد سال اخیر با نفوذ سرمایه داری به کشورهای اسلامی بی...

در این جزوه مطالب به سه بخش تقسیم می شود: بخش اول: خوردنیها بخش دوم: آشامیدنیها بخش سوم: جواز خوردن محرمات به هنگام اضطرار. بخش اول خود به پنج فصل و بخش دوم به سه فصل تقسیم می شود. فصل اول در رابطه با فلسفه احکام در اسلام می باشد. در فصل دوم درباره فلسفه غذا خوردن آداب غذا خوردن - پروتئین و اهمیت و منابع آن - چربیها و اهمیت آنها - مواد معدنی و منابع آنها بحث شده است . در فصل سوم ابتدا گوشتهای ح...

سحر در لغت به معانی زیر به کار رفته است. 1- «هرچیزی که با یاری شیطان انجام گرفته باشد» 2- «اخراج باطل به شکل حق است که به آن خدعه و نیرنگ می گویند» 3- «هر چیزی که مأخذ و منبع آن دقیق و لطیف باشد » 4- « مجازاً برخی از بیانها و سخنها نیز سحر نامیده شده است» اما سحر در اصطلاح عبارت از عمل خارق العاده است که اسباب و علل آن مخفی می باشد. و آثاری از خود یا بواسطه نوشتن یا بواسطه گفتن یا چند چیز ...

انگیزه و محتوای حرام در حرمت همه اقسام مصادیق هنر، غیر از غناء، به عنوان تمام موضوع یا جزء موضوع، دخالت دارد. در مورد غناء که نوعی کیفیت صوت است و تعیین آن خارج از موضوع این مقاله است، ظاهر ادله معتبر و آرای غالب فقها این است که انگیزه و محتوا در حرمت آن نقش ندارد.

اعتقاد به مقدّسات سابقه طولانی دارد و همزاد جوامع بشری می باشد. از همان آغاز تشکیل جوامع ابتدایی، اعتقاد به مقدّسات وجود داشته است و واژه مقدّسات واژه ای است که هم قابل توسعه و هم قابل تضییق می باشد، از این رو اگر محدوده آن مشخص نباشد و یا مصادیق آن به طور واضح مشخص نشود، می تواند از طرفی بهانه ای باشد برای حکومتها تا از آن در مقابل مخالفین خود استفاده کنند و از طرفی دیگر زیاده خواهان و معاندین می...

قاضی‌عبدالجبار همدانی شرایط دعا را اراده، علم به مقام کسی که از او طلب می‌کنیم، بیان قید خالی بودن از مفسده، و خاضع و خاشع بودن می داند. در دیدگاه معتزلی وی، فلسفه‌ی دعا لطف بودن آن است. وجه لطف بودن دعا، این است که خداوند ما را امر به دعا کردن فرموده و خدا امر به کار قبیح نمی‌کند. دعا تقسیمهایی دارد. دعا در حق غیر و لعنت، دعا برای مؤمن، فاسق و کافر، دعا برای امر حسن یا قبیح و نیز دعا برای اموا...

یکی از مباحث قرآنی مورد بحث اندیشمندان مسلمان ترجمه پذیری و ترجمه ناپذیری قرآن است. برخی قایل به ترجمه پذیری آن و گروهی نیز آن را امری غیر ممکن و حرام تلقی نموده اند. هر دو دیدگاه در میان متقدمان و متأخران طرفدارانی دارد. این مقوله از جنبه شرعی و نیز از جنبه زبان شناختی و امکان برگردان متن قرآن به زبان های دیگر قابل بررسی است. مقاله حاضر، به ترجمه پذیری و ترجمه ناپذیری قرآن از منظر زبانی پرداخت...