تربیت اخلاقی، به عنوان ساحتی مهم از تربیت، امروزه مورد عنایت و توجه ویژه‌ای قرار گرفته است. عصر ما، عصر بحران‌ها و چالش‌های بنیان‌افکن است و اگر بشر امروز بخواهد تعادل روانی داشته باشد، مقهور شرایط نشود و در روابط فردی و اجتماعی موفق باشد، باید به اخلاق و تربیت اخلاقی روی آورد. هدف این مقاله بررسی موضوع تربیت اخلاقی، از منظر ملامحسن فیض کاشانی است. ناگفته پیداست که این مقال را، مجال نیست که به...

شیعه در لغت به معنی پیرو و یاور، و تشیع یعنی ادعای پیروی نمودن است. این کلمه در مفهوم اصطلاحی خود به پیروان و یاوران وطرفداران هر شخصی اطلاق می گردد، اما در کاربرد اختصاصی در تاریخ اسلام، اسم علم به خود گرفته است که به پیروان و معتقدان به امامت حضرت علی بن ابیطالب (ع) و فرزندان معصوم او (ع) اطلاق گردیده است. گرچه بر طرفداران و پشتیبانان آن حضرت در بعد سیاسی و حکومتی در برهه ای از تاریخ اسلام ه...

اخلاق یکی از سرمایه های اصلی بشر به شمار می رود، و توجه به فضایل اخلاقی و جلوگیری از رذایل و انحطاط اخلاقی، مستلزم شناخت عوامل اثرگذار بر تکوین و شکل گیری شخصیت اخلاقی انسان است. این رساله تلاش نموده تا زمینه ها و بسترهای تعالی و انحطاط اخلاقی انسان را قبل و بعد از تولد او شناسایی و بررسی نموده، و آثار و پیامدهای آن ها را تبیین کند. در این راستا، عواملی از قبیل انتخاب همسر، تشکیل خانواده، پدر و...

نهج البلاغه مجموعه خطبه ها، نامه ها و کلمات قصار امام علی(ع) است که توسط سید رضی گردآوری شده است. در این مجموعه از زبان حضرت علی (ع) نکات اخلاقی و تربیتی بسیار مهمی بیان شده است که می تواند چراغ راه هدایت انسان ها به سوی فضائل و مناقب اخلاقی و تربیتی و دوری از رذایل و کاستی های آن باشد. با مطالعه نهج البلاغه ملاحظه می شود که امام علی(ع) در موارد متعددی پس از بیان یک نکته اخلاقی و یا تربیتی، علت...

همه انسانها در تمامی ادوار طالب سعادت بوده و هستند و برای دستیابی به آن تلاش می کنند و این مسأله امری فطری در زندگی بشر است. در شریعت و دین مبین اسلام و به تبع آن از دیدگاه شهید مطهری، سعادت بشر در گرو شناخت نفس و آگاهی از خویشتن و فطرت الهی است که برای شناخت آن لازم است دستورات الهی، انبیاء و اولیاء را خط مشی قرار داد تا بتوان به مقاماتی دست یافت. فطرتی که با ویژگی هایش موجب تمایز انسان با سای...

محمد مهدی نراقی (1146-1209 ه.ق.) در کتاب جامع السعادات، نظامی اخلاقی به شیوه اخلاق فضیلت محور و با رویکردی غایت گرایانه سامان داده است. اخلاق نراقی با فلسفه، کلام و اصول فقه وی پیوند دارد و در این رساله برای نخستین بار با نگاهی میان رشته ای به همه آثار نراقی، نظام اخلاقی وی گزارش و تحلیل شده است. نراقی در انسان شناسی دوگانه انگارانه خود، حقیقت انسان را نفس غیرمادی می داند. این نفس فناناپذیر به ...

دیوان اشعار ناصرخسرو از جمله آثاری است که همه ی ابعاد آن به تمامی پژوهش نگردیده است ؛ از جمله موضوعهایی که مورد بررسی قرار نگرفته یا بگونه ای محدود وگذرا مطرح شده است ، موضوع « مضامین اخلاقی در دیوان ناصرخسرو » است ، بنابراین هدف این تحقیق ارائه تصویری جامع از مضامین اخلاقی دیوان ناصر خسرو است . به عنوان درآمدی بر مباحث تحقیق ابتدا در فصل اول به اختصار در خصوص مبانی علم اخلاق و مفاهیم کلی آن و ...

توجه به انسان و شناسایی اوصاف و ویژگی های انسان کامل همیشه مورد توجه مذاهب ، مکاتب و فرهنگ های گوناگون بوده و هست، عامل این گرایش نیز همان میل به کمال است که ریشه در ذات آدمی دارد و انسان را به سوی کمال می کشاند. در این بین اسلام به عنوان یک مکتب توحیدی از لابه لای آیات قرآن و سنت معصومین(ع) به معرفی انسان کامل می پردازد، دعای شریف مکارم الاخلاق امام سجاد(ع) نیز به عنوان سنت معصوم (ع) بیان کنند...

صائب تبریزی از شاعران بزرگِ عصرصفوی است. اشعار صائب، تحت تأثیرِ آموزه های دینی و اخلاقی قرارگرفته است. موضوع اصلی این پژوهش بررسی مولّفه های اخلاقی در سه جلد اول دیوان صائب تبریزی است. به همین منظور ابتدا ابیاتی را که در آن ها فضایل یا رذایل اخلاقی مطرح شده بود، استخراج و پس از این مرحله، ابیات را طبق موضوعات اخلاقی دسته بندی کرده ایم. سپس هریک از موضوعات را به زیرشاخه های گوناگون تقسیم نموده و مو...

موضوع این مقاله سنجش مفاهیم اخلاقی است. هدف آن بررسی روش علمی و عملی برای اندازه گیری مفاهیم و ارزش های اخلاقی است و با روش تحلیل مقایسه ای و اقتباس از رویکرد روان شناسی ـ روان پزشکی، پژوهش خود را پی می گیرد. محورهای تاریخچه، امکان و ضرورت سنجش مفاهیم اخلاقی، جدول نشانگان، طبقه بندی، مقیاس سازی و عرضهٔ نمونه های عملی در این جستار مطرح شده است. برخی از یافته های آن بدین قرارند: اندازه گیری و سنجش...