غلامحسین ساعدی از داستان نویسان بزرگ است. با توجه به این که او روان پزشک بود، اغلب داستان های او جنبه ی روان شناختی دارد. در این پژوهش مجموعه داستان عزادارن بیل او را مورد تحلیل و بررسی قرار داده ایم. روال کار به این ترتیب است که ابتدا، تمامی هشت داستان موجود در این مجموعه را به صورت جداگانه، از لحاظ عناصر داستانی بررسی کرده ایم و با توجه به این که نشا نه هایی از رئالیسم جادویی در تمام قصه های ...

«سیاحت‏نامه ابراهیم بیگ» به قلم زین‏العابدین مراغه‏ای از مهم‏ترین کتاب‏هایی است که در اواخر دوره‏ی قاجار نوشته شده است. این کتاب در بیداری ایرانیان و تغییر رژیم استبدادی به مشروطه بی تأثیر نبود. علّت تأثیر گذاری این کتاب بر مردم، محتوای رئالیستی آن است. نویسنده‏ی این رمان با شرح فضای جامعه و ترسیم حرکت فرد در این فضا به طرح تعاملات متقابل فرد و جامعه پرداخته است. بدین جهت واقعیّت‏های اجتماعی نمود...

یکی از مؤلّفه­های ادبیّات تطبیقی در جهان، شکل­گیری مکتب رئالیسم و سمبلیسم و تأثیر این مکاتب در آثار نویسندگان معاصر است. دو ملّت ایران و عرب، در طیّ روابط تاریخی با کشورهای اروپایی، از این مهم بی­بهره نمانده و آثار ارزشمندی را مطابق اندیشه­ها و نظریه­های این مکاتب ادبی عرضه کرده اند. مکتب رئالیسم (واقع­گرایی) از جمله مکاتبی است که با توجّه به اوضاع و احوال جامعه وارد عرصۀ ادبی و داستان­نویسی شد و مک...

رئالیسم جادویی از شیوه­ها یا سبک­های  خاص در داستان­نویسی معاصر است که نویسنده با باورپذیر کردن وقایع شگفت، خیالی و عناصر جادویی، خواننده را در فضایی رازگونه و باورپذیر، به سیر وامی­دارد. بهره‌گیری از سبک رئالیسم جادویی بویژه در سرزمین­های در حال توسعه به سبب موقعیت‌های ویژه سیاسی، تاریخی و اجتماعیِ آن­ها در دهه­های اخیر رواج یافته­است. برخی از ویژگی‌های رئالیسم جادویی در داستان­های کوتاه نجیب م...

رورتی، کسی که چرخش زبانی هابرماس از وی متأثر است، دعوای رئالیسم و ضدرئالیسم را به سنت فلسفی متعلق می‌داند که از آن رخت بربسته‌ایم. در واقع، بر اساس دیدگاه او، چرخش زبانی اصل این تمایزها را دشوار می‌سازد. در مقابل، هابرماس تصمیم‌گیری درباره موضع رئالیستی یا نومینالیستی را انتخاب بنیادینی می‌داند که در معرفت‌شناسی، هستی‌شناسی و مفاهیم متناظر صدق و ارجاع نقش اساسی ایفاء می‌کند. دغدغه هابرماس، وارث...

پارادوکس های منطقی یک عبارت یا یک جمله خود ارجاع معیوب اند که هم فرض صدق آن مستلزم تناقض است و هم فرض کذب آن. لذا از آنجا که پارادکس های منطقی درستی مهم ترین تئوری های منطقی و فلسفی مانند تعریف خبر به صدق و کذب پذیری، نظریه مطابقت در صدق، قاعده امتناع تناقض و نظام منطق دوارزشی ارسطویی را زیر سوال می برد، پیداکردن راه حل مناسب برای آن همواره یکی از مهم ترین دغه دغه های منطق دانان مسلمان بویژه ...

به یک تعبیر، واقع‌گرایی درباب منطق واقع‌گرایی درباب موضوع منطق است.اما، منطق واقعاً دربارۀ چیست؟ صحبت از منطق کم و بیش به معنای صحبت از رابطۀ نتیجه منطقی تلقی می‌شود؛ رابطه‌ای که میان مقدمه‌های یک استدلال و نتیجۀ آن استدلال برقرار است. در تاریخِ منطق همواره این‌چنین نبوده‌است:در قرن بیستم دیدگاه فرگه-راسلی مبنی بر تلقی‌کردنِ منطق به عنوان مجموعه‌ای از صدق‌های منطقی در جامعۀ علمی حاکم بود. در این م...

نقد و بررسی مجموعه داستان ها و رمان های احمد محمود از داستان نویسان معاصر فارسی، موضوع اصلی این پژوهش است. احمد محمود با انتشار مجموعه داستان مول، خود را به جامعه ی هنری معرفی کرد. انتشار رمان همسایه ها او را به عنوان یکی از نویسندگان پیرو رئالیسم معرفی کرد، گرایش به ادبیات اقلیمی جنوب به شیوه ی رئالیسم ویژگی بارز آثار احمد محمود است. این پژوهش در چهار فصل مجزا به بررسی عناصر بومی در پنج رمان ...

جامعه¬شناسی ادبیات از رویکردهای نوین نقد ادبی است. در این رویکرد به ارتباط جامعه و ادبیات در بستر تاریخی، اجتماعی، و اقتصادی توجّه می¬شود. نقد مارکسیستی یکی از شاخه¬های مهم جامعه¬شناسی ادبیات است که جورج لوکاچ (1885م- 1971م) برجسته¬ترین منتقد مارکسیست با پرداختن به رئالیسم، آن را وارد مسیر تازه¬ای کرد. وقتی نویسنده در رمان به موضوع رشد خودآگاهی طبقه کارگر و مبارزات و اعتراضات آن¬ها در جامعه می¬پ...