تحولات سیاسی و اجتماعی اخیر خاورمیانه، به ویژه جامعه مصر به دلیل ظرفیت بالای پژوهشی و نظری آن از جذابیت ویژه ای برخوردار است. در رویدادهای سال 2011 مصر، انسداد سیاسی موجود در این کشور باعث شد تا نیروهای مخالف دولت از میان اشکال مختلف اعتراض اجتماعی، نوعی از مبارزه را در پیش گیرند که در برابر سرکوب دولت آسیب پذیری کمتری داشته باشد. آصف بیات این نوع کنش ورزی و اعتراض را «غیرجنبش­های اجتماعی» می ن...

انگلستان یکی از دولت های ذی نفوذ و با سابقه در تاریخ معاصر ایران به شمار می رود که در قرون 19 و 20 میلادی در دوران قاجاریه و پهلوی همواره کوشیده است تا بر جریان تحولات داخلی ایران در جهت حفظ و توسعه منافع ملی خود تأثیرگذار باشد. انقلاب اسلامی مردم ایران در سال 1357 و شکل گیری جمهوری اسلامی از مهم ترین تحولات قرن بیستم بود که منافع ملی دولت انگلستان را تحت الشعاع قرار داده و نحوه فعالیت این کنشگ...

گفتمان خاورمیانه ای جمهوری اسلامی ایران دکتر حسن بشیر تاریخ دریافت: 13/08/1387 تاریخ پذیرش: 11/10/1387 چکیده ایران پس از انقلاب اسلامی، گفتمان ویژه ای را در سطح جهان و به ویژه، در خاورمیانه به وجود آورده است که نه تنها اختلاف اساسی با قبل از انقلاب داشته بلکه ماهیت آن نیز متفاوت است. این تفاوت بر سه محور «اسلام گرایی»، «استقلال گرایی» و «وحدت گرایی» متکی است. اسلام گرایی پایۀ اصلی گفتمان ایر...

چکیده مقالة ‌‌حاضر ‌‌با ‌‌طرح ‌‌این ‌‌سؤال ‌‌که ‌‌دیپلماسی ‌‌عمومی ‌‌در ‌‌سیاست ‌‌خاورمیانه‌‌‌ای ‌‌امریکا‌‌ ‌‌با ‌‌تأکید ‌‌بر ‌‌دوران ‌‌ریاست ‌‌جمهوری ‌‌اوباما ‌‌چه ‌‌جایگاهی ‌‌داشته ‌‌است، ‌‌این ‌‌فرضیه ‌‌را ‌‌مطرح ‌‌کرده ‌‌است ‌‌که ‌‌دیپلماسی ‌‌عمومی ‌‌در ‌‌سیاست ‌‌خارجی ‌‌امریکا‌‌ ‌‌در ‌‌قبال ‌‌خاورمیانه ‌‌همواره ‌‌اهمیت ‌‌خاصی داشته ‌‌است؛ ‌‌از ‌‌آن‌جایی که ‌‌میراث ‌‌سیاست ‌‌خارجی ‌‌دولت ‌‌...

. دولت صهیونیستی که به عنوان دولتی کارگزار در منطقه خاورمیانه ایجاد شد، پس از ناکامی در دستیابی به اهداف خویش در نبرد سی و سه روزه لبنان و بیست و دو روزه غزه با چالش های جدی در جامعه آمریکا مواجه شد که از آن جمله پرسش از چرایی و علت حمایت این کشور از دولت صهیونیستی، علی رغم ناتوانی این رژیم در دستیابی به اهداف تعیین شده بود. در پاسخ به این پرسش، برخی پژوهشگران به محافظه کاران، یهودیان آمریکا و...

جنبش‌های اخیر خاورمیانه، علاوه بر تأثیرات متنوع خود، فرصتی مناسب برای سیاست خارجی برخی کشورهای عرب فراهم نموده است تا نقش فعال‌تری در منطقه ایفا نمایند. تحولات اخیر خاورمیانه و موضع‌گیری دولت‌ها در قبال جنبش‌های اسلامی – مردمی منطقه حاکی از آن است که دولت قطر نقشی خاص را دنبال می‌نماید. از سوی دیگر مواضع دوگانه این کشور در قبال مسئله فلسطین و هم‌زمانی آن با نقش مذکور این سؤال را پدید آورده است ...

راهبرد هسته‏ای خاورمیانه‏ای آمریکا بر چه اصول و محورهایی استوار است؟ آیا دولت اوباما راهبرد هسته‏ای بوش در قبال خاورمیانه را تغییر داده است، یا همچنان همان اصول را به اشکال دیگری پی‏گیری می‏کند؟ راهبرد هسته‏ای آمریکا با روی‏کارآمدن دولت بوش و بروز رویدادهایی چون حملات 11 سپتامبر و آشکار شدن توانمندی‏های هسته‏ای جمهوری اسلامی تغییرات اساسی نمود. دولت بوش با درک تهدید گسترش توانمندی هسته‏ای و آگا...

در چند دهه اخیر، تحقق نظام حکومتی لیبرال سرمایه داری در منطقه خاورمیانه، با فراز و نشیب های بسیاری همراه بود. از طرفی همواره درمورد امکان تحقق دموکراسی غربی در خاورمیانه، بحث های زیادی مطرح شده است. در سال های اخیر نیز چالش های مربوط به ظهور مفهوم دموکراسی در بسیاری از کشورها و حکومت های خاورمیانه مشاهده می­شود. در این راستا، بعضی از اندیشمندان معتقدند ظهور دموکراسی از نوع حاکم در جهان غرب، در ...

روابط عراق و اتحاد شوروی از دهۀ 1970 گسترش یافت و عراق به‌عنوان یکی از مهم‌ترین متحدان این ابرقدرت در خاورمیانه (غرب آسیا) محسوب می‌شد. فروپاشی نظام شوروی و پایان جنگ سرد، منجر به پایان اتحاد میان عراق دوران صدام حسین و روسیه نشد و این دو کشور در دهۀ 1990 با وجود فرازونشیب‌ها به همکاری ادامه دادند؛ اما حملۀ ایالات متحد آمریکا به عراق و سرنگونی رژیم بعث در سال 2003 نقطۀ پایانی بر اتحاد روسیه و ع...