چکیده: پایان نامه ای که پیش رو دارید با عنوان «نخبگان سیاسی و مذهبی و تأثیر آنها بر ساختار دولت صفوی از شاه صفی تا پایان صفویان» در پی روشن کردن رابطه ی نخبگان و دولت در دوره ی متأخر صفوی و بررسی تأثیر نخبگان بر ساختار دولت در این مقطع از تاریخ حکومت صفویه است. از این رو نقطه ی شروع مدعای خود را اندیشه های تصوف، سلطنت و تشیع که در تشکیل و تداوم حکومت صفویه نقش داشته اند قرار دادیم. و سپس با ت...

شاه‎عباس صفوی بنا بر مقتضیات اجتماعی و سیاسی، در ساختار و کارکرد برخی از مناصب تغییراتی پدیدآورد. منصب دیوان‎بیگی نیز در نتیجۀ تحوّلات، تکامل و توسعۀ کارکردی یافت و از حالت نظامی به محکمۀ قضایی عرف تغییر رویه داد و وظایفی چون نظارت بر شکایات عامۀ مردم از مقامات دولتی، رسیدگی به جرایم و احداث اربعه و... را برای ایجاد نظم در ساختار اجتماع و کسب رضایت عامۀ مردم برعهده‎گرفت. اما نوسانات بعد از شاه‎ع...

پژوهش حاضر را باید در موضوع بررسی چالش های جنبش های مذهبی در عصر صفوی مورد بررسی قرارداد.این پژوهش چشم‏اندازی است بر اوضاع سیاسی ایران در دوره دولت صفوی و می‏کوشد سیر دگرگونی‏های تدریجی در ساخت اولیه دولت صفوی را از درون حوادث جست‏وجو کند. به این ترتیب، لازم است که جنبش های مذهبی این دوره بررسی شود. حوزه بررسی این موضوع کتب مختلف تاریخی نگاشته شده در عصر صفویه می باشد که به چندین منابع دست اول...

یکی از بناهای مهم معماری دوره اسلامی ایران، مدارس علوم دینی می باشند که با شکل گیری نظامیه ها در دوره سلجوقی آغاز و با فراز و نشیبهائی تا دوره قاجار نیز ادامه یافت که اوج توجه به احداث مسجد – مدرسه ها در اوایل دوره قاجار و تا زمان تأسیس مدرسه دارالفنون می باشد. تلفیق و ترکیب دو عملکرد مسجد و مدرسه باعث شکل گیری نوآوری ها و خلاقیت های فضایی در معماری اینگونه بناها گشت که حتی در مدارس باشکوه صفوی...

حکومت صفویه با داشتن تمامی جنبه های مشروعیت و با پشتوانه 150 سال در راه رسیدن به قدرت توانسته بود علاوه بر محبوبیت بین مردم با قدرت در برابر مهاجمان مقاومت کند و کشور را از سم ستوران دشمن حفظ کند اما در اواخر حکومت صفویه پادشاهان نالایق باعث ضعف حکومت صفویان شدند. حمله ی افاغنه غلزایی در سال 1135 ه. ق به اصفهان و سقوط این شهر را باید پایان عمر حکومت صفویه دانست. اگرچه تهماسب دوم توانست پس از اخ...

ساختار اجتماعی ایرانِ عصر صفوی، با تأثیرپذیری از سیاست های پادشاهان صفوی، دیگر پذیرای تحرکات سیاسی ـ اجتماعی طرایق صوفیانه نبود. طریقت نوربخشیه با مشاهدة حرکت صوفیان صفوی از محراب به جانب تخت سلطنت، تداوم محبوبیت و آزادی عمل اجتماعی خویش را در خطر دید. مرشدان نوربخشی تقریباً هم زمان با صفویان، به منزلة یک طریقت صوفیانة شیعه مذهب، در قلمرو تیموریان اعلام موجودیت سیاسی کردند، اما درادامه نتوانستند ...

ساختار اجتماعی ایرانِ عصر صفوی، با تأثیرپذیری از سیاست های پادشاهان صفوی، دیگر پذیرای تحرکات سیاسی ـ اجتماعی طرایق صوفیانه نبود. طریقت نوربخشیه با مشاهده حرکت صوفیان صفوی از محراب به جانب تخت سلطنت، تداوم محبوبیت و آزادی عمل اجتماعی خویش را در خطر دید. مرشدان نوربخشی تقریباً هم زمان با صفویان، به منزله یک طریقت صوفیانه شیعه مذهب، در قلمرو تیموریان اعلام موجودیت سیاسی کردند، اما درادامه نتوانستند ...

این نوشتار با عنوان ( تاریخ تشیع در ایران از زوال صفویه تا پایان زندیه) در پاسخ به این سوال اصلی که «تشیع و علمای شیعه بعد از زوال صفویه تا پایان زندیه چه وضعیت و چه جایگاهی داشتند؟» این فرضیه را مطرح می کند « با توجه به ماهیت استبدادی و جائرانه حکومتهای افغان، افشاریه و زندیه، به نظر می رسد که علمای شیعه با استفاده از عنصر تقیه و روش محافظ کارانه در پیشبرد احکام و دستورات شیعی و اسلامی استفاد...