دوره ماد یکی از پرابهام‌ترین دوره‌های تاریخی ایران و به تبع آن معماری ماد نیز دارای جنبه‌های ناشناخته زیادی است. یکی از مهمترین محوطه‌های تاریخی ماد تپه‌نوشیجان ملایر است که استقرار اصلی آن، یک دوره زمانی از 750 تا 650 ق.م را شامل می‌شود. این محوطه در فاصله سالهای 1967 تا 1977 توسط هیات انگلیسی به سرپرستی دیوید استروناخ کاوش شد که در نتیجه آن بناهای ارزشمندی که کمک بزرگی به شناخت معماری ماد می‌...

سردشت منطقه­ای کوهستانی با دشت­های میان­کوهی است که از نظر موقعیت جغرافیایی در حوزه زاگرس شمالی قرار می‌گیرد. در بررسی میدانی حاشیه شرقی رودخانه زاب کوچک علاوه بر کشف محوطه‌های باستانی از دوره­های فرهنگی مختلف، 5 گورستان خمره­ای شناسایی شدند. متأسفانه همه گورستان‌ها مورد حفاری غیرمجاز قرار گرفته و گورخمره­های زیادی تخریب شده­اند. چگونگی شیوۀ تدفین گورستان­های خمره­ای در سردشت و شباهت­ها و تفاوت...

اشکانیان ارمنستان در دوران شاهنشاهی اشکانی به‌‌دلیل قرابت سببی و نسبی که با فرمانروایان ایران داشتند و همواره متحد ایران دربرابرِ روم بودند؛ اما با سقوط اشکانیان و روی‌ کار آمدن ساسانیان در ایران فصل جدیدی در روابط ارمنستان با ایران و روم آغاز شد. برخلافِ دوران پیش‌از آن، که اشکانیان ارمنستان همواره در نزاع بین ایران و روم در صف مقدم مقابله با نفوذ امپراتوری روم بودند، این بار با سقوط اشکانیانِ ای...

کورنوکوپیا یا شاخ نعمت، از جمله نمادهای فرهنگی و اجتماعی است، که در اروپا و ایالات متحده امریکا، مظهر فراوانی و برکت به شمار می‌رود. منشاء کورنوکوپیا به اساطیر یونانی باز می‌گردد و به بخشی از افسانه‌‌ی زندگی زئوس، بزرگ‌ایزد یونانی، و نیز به داستان‌های اسطوره‌هایی چون هرکول، هِیدِس، دیمیتر و تیشه مرتبط می‌شود، اما نقش کورنوکوپیا را بر روی  برخی نقش‌برجسته‌ها و سکه‌های دوره‌ی اشکانی نیز می‌توان شنا...

سابقۀ دیرین در تاریخ‌نگاری از ویژگی‌های بارز فرهنگی ارمنی‌ها و گرجی‌ها در دورۀ باستان است. صدها سال زیستنِ مردمان ارمنستان و گرجستان در کنار یکدیگر، سبب همانندی برخی از ویژگی‌های تاریخ‌نگاری آنها شد. از دیگر سو، اختلاف در شیوۀ حکومت در برخی از دوره­های تاریخی  نیز سبب اختلاف در برخی دیگر از ویژگی‌های تاریخ‌نگاری آنها شد. این مقاله با بهره‌گیری از منابع کهن تاریخ قفقاز و همچنین پژوهش‌های نوین در ...

راه ابریشم یکی از مهترین دستاورهای بشری در طول تاریخ  برای ارتباط همه جانبه انسان­ها و فرهنگ­ها  در شرق و غرب دنیای باستان بوده است. موجودیت راه ابرایشم از دوره اشکانی قابل اثبات بوده که نه تنها حرکت و چرخش اقتصادی و اجتماعی را در دنیای باستان ممکن ساخته؛ بلکه به یکی از مهم­ترین ابزار تبادل فرهنگ، هنر  و زبان نیز در طول مسیر شده است. جاده ابریشم طی قرون متمادی شاهراه ارتباطی میان شرق و غرب آسیا...

تپه بالان یکی از پنج تپه باستانی است که در سال 1394 در راستای پروژه نجات بخشی سد سردشت کاوش شد. از مجموعه ترانشه­های کاوش شده  فصل اول  بیش از 900 قطعه سفال شاخص یافت شد که همگی آنها برای این پژوهش انتخاب شدند. اهمیت سفال‌های این محوطه به دلیل تک دوره‌ای بودن آن است. هدف اصلی از نگارش این مقاله معرفی و طبقه­بندی سفال‌های اشکانی تپه بالان است. بر این اساس، در این پژوهش سفال‌های اشکانی به دست آمد...