این مقاله، فهرست تطبیقی چند دستنویس پهلوی است که در سال‌های 1355ـ1357، در مجموعۀ «گنجینۀ دستنویس‌های پهلوی و پژوهش‌های ایرانی» دانشگاه شیراز منتشر شده‌‏اند. هدف از این مقاله، سهولت در یافتن فصل‌های متن‌های مختلف پهلوی در این دستنویس‌ها است. 

سیاست به مفهوم جدید در ایران مقوله‌ای است که طبقات، شئون و قشرهای مختلف اجتماعی در آن دخیل بوده‌اند. گستردگی موضوع سیاست و حضور بیش از حد آن در زندگی مردم، حوزه‌های مختلف زندگی آنها را در نوردیده است. از آنجا که ادبیات موجود، طبقات، ایلات یا برخی شئون خاص را در جامعه‌شناسی سیاسی ایران بررسی کرده‌ است، این تحقیق به‌سمت قشرهایی رفته است که یا در ادبیات سیاسی به آنها توجه نمی‌شود یا چون متعلق به ت...

چکیده پژوهش حاضر به بررسی ویژگی¬ها و کارکرد مواد کمک¬آموزشی برای آموزش مهارت¬ خواندن زبان فارسی به کودکان اختصاص دارد تا یادگیری مهارت خواندن و اندکی نوشتن را برای کودکان دورة سنی پیش¬دبستانی و اول دبستان آسان¬تر سازد، به این دلیل که فراگیری در این دورة سنی عمیق، پایدار و شخصیت¬ساز است. برای این منظور، ابتدا بر اساس مبانی نظری به¬دست¬آمده در پژوهش¬های پیشین، سیاهه¬ای از ویژگی¬های ساختاری، کار...

نقد بدخوانی‏ها و تصحیح اشتباهاتی که پژوهشگران در خوانش و ترجمه دو کتیبه پهلوی ساسانی مرتکب شده‏اند، انگیزه نوشتن این مقاله است. تلاش نویسنده بر این بوده است که در حدّ امکان با بهره‏گیری نقّادانه از آثار پژوهشگران پیشین درباره این دو سنگ‏نبشته پهلوی، پیشنهادهایی بهتر پیش نهد و آن سخن به نبشتار درآمده را به‏درستی بازنمایاند. نتیجه این پژوهش، ارائه ترجمه‏ای است که بر پایه رعایت کامل اصول دستورزبان پ...

دلایل توسعه‎نیافتگی ایران، در چند دهۀ اخیر ذهن مورّخان و عالمان سایر علوم را مشغول‎ کرده‎ و دورة قاجار، به سبب حیطۀ مشخص و حساسیت زمانی، بسیار مورد توجه بوده‎است. نکات اصلی این مقاله عبارتند از: نبود امنیت لازم برای تجمّع سرمایه ؛ خصلت ایرانیِ مغایر با فعالیت جمعی اقتصادی؛ نبود آمادگی های علمی و فنی برای کارخانه داری و نیز نبود راه های مواصلاتی به عنوان زیرساخت فعالیت اقتصادی در دورۀ قاجار. تجمّع س...

سیستان یکی از مناطق بسیار مهم دورة اشکانی در باستان­شناسی ایران به­شمار می­رود. این منطقه در تاریخ سیاسی و فرهنگی دورة مذکور به لحاظ حاکمیت یونانی­های باختر، ورود سکاها، حضور خاندان پرقدرت سورن­پهلو و محل وقوع داستان­های حماسی و پهلوانی ایران از شهرت خاصی برخوردار است. شرایط زیست­محیطی مطلوب سیستان در دورة اشکانی سبب گردید که در این منطقه شهرها و استقرارهای فراوانی به­وجود آید. چنان­که از مجموع...

در دوران قاجار که مقارن بود با تحولات بزرگ فرهنگی و اجتماعی درایران از جمله انتقال علوم دقیقه از حوزه به مدرسه، به دانشمندی جامع بهنام میرزا ابوتراب برمی خوریم. وی به مسألة تثلیث زاویه پرداخته و در رسالةدر معرفت وتر ثلث قوس معلومة الوتر، راهی نوین برای حل آن گشودهاست. مقالة حاضر درصدد روشن نمودن شرایط زندگی و شخصیت میرزاابوتراب و نیز معرفی رساله و تبیین راه حل اوست.

در مقاله حاضر، ذهنیت های گوناگون بینندگان سریال «کلاه پهلوی» درباره این سریال مورد بررسی قرار گرفته است. در این مطالعه که با روش کیو انجام شده است، 24 نفر از بینندگان سریال «کلاه پهلوی» مشارکت داشته اند و در نهایت، سه ذهنیت در این خصوص به دست آمده است. برای توصیف این سه ذهنیت از 43 جمله کمک گرفته شده است که نگاه های مختلف را نسبت به سریال «کلاه پهلوی» از دیدگاه بینندگان آن نشان می دهند. ذهنیت ه...

مساجد در صدر اسلام به دلیل عهده داری کانون اصلی ارتباط مردم به ویژه فعالان جامعه، کارکردهای فراوانی در نظام اجتماعی ایفا می کردند. در عصر جدید به دلیل تفکیک ساختاری و تقسیم کار به برخی از کارکردهای اجتماعی و سیاسی آن کمتر توجه می شود. با این حال در جریان انقلاب اسلامی ایران، مساجد نه تنها محلی برای عبادت که محلی برای فعالیت فرهنگی علیه رژیم و نظام اجتماعی حاکم تبدیل شد. با توجه به مطالب یادشده،...