بنادر را می­توان دروازه­های اصلی ورود و خروج جریان­های فضایی برشمرد. این کانون­های فعالیتی، درصورتیکه بتوانند پیوند مناسبی با ساختار فضایی مناطق درون­سرزمینی ایجاد کنند، نه تنها می­توانند جریان های توزیع کالا را به خوبی هدایت کنند، بلکه نقش موثری در توسعه نواحی پسکرانه­ای خواهند داشت. در این میان، تمرکز و تاکید بر مولفه­های ساختار فضایی، می­تواند موجب رونق تعامل بنادر با قطب­ها و توسعه پسکرانه­...

       سرزمین­های شهر محور، برآیندی از روابط عملکردی و کالبدی است. گسترش روز افزون این روابط منجر به پیچیده شدن ادراک هر یک از پدیده­های فضایی و برنامه ریزی منطقه­ای می­گردد. هدف از این پژوهش، بررسی چهار واژه پر کاربرد در مطالعات منطقه­ای (منطقه کلان شهری، شهر- منطقه، منطقه شهری عملکردی و منطقه شهری چند هسته­ای) با استفاده از روش تحلیل تطبیقی است تا بر اساس آن به تبین ماهیت هر یک از این پدیده­ه...

یکی از پیامدهای نامطلوب سیاستهای توسعه ای کشور در چند دهه اخیر گسیختگی در ساختار فضایی و ناموزنی در نظام سلسله سکونتگاهی است که آثار ناخوشایند آن علاوه بر خودنمایی در عرصه ملی، در سطوح پایین تر (منطقه) مشاهده می شود. بطوری که در منطقه مورد مطالعه (بخش داورزن)، گسیختگی در ساختار فضایی به شکل توزیع فضایی نامتناسب جمعیت، فعالیت و امکانات، فقدان حلقه های واسط و مکمل و وجود ارتباطهای غیر منطقی سکونت...

نابسامانی در سازمان فضایی کشورهای جهان سوم که در اثر عوامل گوناگون تحت تأثیر مکانیسم‌های حاکم بر ساختارهای اقتصادی – اجتماعی و سیاسی پدید آمده است، موجب گسستگی روابط بین شهرها شده و عدم تعادل‌های منطقه‌ای را به وجود آورده است. یکی از مشکلات اساسی توسعه فضایی و منطقه‌ای در استان کردستان، گسیختگی سازمان فضایی و عدم سلسله‌مراتب مبتنی بر رابطه تعاملی میان سکونتگاه‌ها است. سازمان فضای استان کردستان ...

شهر اردبیل به عنوان یکی از شهرهای مهم قلمرو تمدن دوران اسلامی معاصر در دهه های اخیر، با رشد شتابان شهرنشینی در دوره‌ی معاصر (از دهه‌ی 1340) مواجه بوده است. این روند منجر به ایجاد عدم توازن در توزیع مناسب فضایی خدمات و فضاهای عمومی شهری شده است. از جمله‌ی این فضاها، مسجد به عنوان یکی از ارکان شهر در دوره‌ی تمدن اسلامی معاصر است. توزیع نامتوازن فضایی مساجد در سطح شهر مسئله و تلاش برای ایجاد توازن...

این مطالعه بر اساس نظریه پیکره‌بندی فضا صورت گرفته‌است. بررسی اجزای تشکیل‌دهنده‌ خانه‌ها و عوامل شکل‌گیری ساختاری فضاها و ارتباط آنها با دیگر فضاها، رهیافتی برای دستیابی به تأثیر روابط فضایی در شکل‌گیری روابط اجتماعی در خانه‌ها می‌باشد. شناخت عوامل و مولفه‌های موثر بر میزان همگنی و توزیع‌پذیری با استفاده از ضریب افتراق یکی از مهمترین مولفه‌ها در این خصوص می‌باشد. خانه‌های دوره قاجار کاشان و تحل...

گسترش شهرنشینی، توسعه فضایی و کالبدی و افزایش اهمیت و نقش‌ شهرها در عرصه‌های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و... زمینه‌ساز توجه بیشتر و تلاش بازیگران برای به کنترل درآوردن فضاها و افزایش حوزه نفوذ، رقابت بازیگران و خلق مناظر و ریخت خاصی در شهرها شده است. گسترش و تنوع مسائل و بارز شدن نقش سیاست و قدرت در شهر هم در سطح ملی و هم بین‌المللی، موجب توجه جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک به فضاهای شهری و شکل‌گیری شا...

ساختار فضایی آیین عملکرد فضایی مناطق است؛ به‌طورکلی اجزای سه‌گانة جمعیت، فعالیت و نواحی ساخته‌شده که از سه عامل مرکز شهر، شبکه‌های ارتباطی و زیرمراکز فعالیتی متأثر است، این ساختار را جایی بین تک‌مرکزی تا چندمرکزی قرار می‌دهد؛ از این‌رو، هدف اصلی این پژوهش تحلیل کمی توزیع جمعیت منطقة کلان‌شهری تهران براساس عوامل سه‌گانة فوق برای درک ساختار فضایی و الگوی فضایی حاکم بر آن است. روش تحقیق حاضر از نظ...

در قرن بیستم، گرایش­های اولیه تمرکززدایی و تغییرات در فناوری اطلاعات، حمل‌ونقل و ارتباطات منجر به تغییر ساختاری عمده‌ای در شهرها شد و روند الگوی تک­هسته­ای را که به اشتغال در مرکز تجاری شهر (CBD) تمرکز داشت، متوقف ساخت. هنوز درک روشنی از اینکه آیا شهر چندهسته­ای، پایدار یا به لحاظ اقتصادی رقابت‌پذیر هست یا نه، وجود ندارد. هدف از این پژوهش، تحلیل ساختار فضایی شهری با تأکید بر رویکرد ریخت­شناسی ش...