جایگاه رفیع سیمین دانشور در ساحت ادبیات داستانی ایران و پیشگامی اودر میان نویسندگان زن به آثار او اهمیت و اعتبار در خور مطالعه و پژوهش است ،از همین رو رساله حاضر بررسی و تحلیل آثار داستانی اورا به عهده گرفته است و در خلال فصول مختلف آن ، کوشیده است تا کلیه داستانهای کوتاه و بلند اورا از حیث صورت و محتوا مورد مطالعه و بررسی و تحلیل قرار گیرد

کاربرد اسطوره یکی از مولفه های مهم رمان مدرن و پست مدرن به شمار می رود. نویسندگان این داستان ها می کوشند تا از قدرت اسطوره که غالباً در تقابل با تاریخ گرایی محض عصر روشن گری است، برای تلطیف و تعادل افق اندیشه های انسان گرفتار جزمیت سود جویند. اما چنین نویسندگانی در رمان هایشان صرفاً به تقلید و باز روایی اساطیر گذشته نمی پردازند، بلکه از آن ها الهام می گیرند، دگرگونشان می کنند، با اساطیر دیگر درمی...

گفتمان «غرب زدگی» با ماهیتی بومی گرا در دهه های سی و چهل شمسی فضای روشنفکری را تحت تأثیر خود قرار داد. این گفتمان شامل موتیف های مختلفی است، از قبیل حسرت بر سنت و از دست رفتن یکپارچگی آن؛ تحقیر روشنفکر طرفدار غرب، بیزاری از غرب و آن را عامل کلیۀ ویرانی ها و مصیبت های مادی و معنوی دانستن و... . متنی که کلیۀ این موتیف ها را دارد، کتاب غرب زدگی نوشتة جلال آل احمد است. او در این کتاب نشان می دهد که...

میخاییل باختین در پاره‌ای از انگاره‌هاینظری خود در باب متن ادبی، «گفت‌وگومداری»را به‌ مثابة «هم‌کنشی متون»، مهمترین ویژگی متن دانست و «چند صدایی» گفتمان را به‌عنوان مؤلفه‌ای نوین در رمان مطرح کرد.از آن پس، بسیاری از اندیشمندان و نظریه‌پردازان مطالعات ادبی و فرهنگی، نظیر ژنتو کریستوا به‌ گسترش و تقریر این مبحث پرداختند و صورت‌بندی‌های مختلف و گاه پیچیده‌ایاز آن ارایه کردند. به ‌هر روی، امروز می‌...

چکیده شخصیت و شخصیت­پردازی، یکی از عناصر اصلیِ داستان است. در اکثر رمان ها و داستان ها – به­ویژه آثار رئالیستی – عنصر شخصیت، نسبت به بقیه­ی عناصر، اهمیت و کارکرد قابل توجه­تری دارد. به عبارت دقیق­تر مثلاً اگر آثار حادثه­ای، رویداد محورند، آثار رئالیستی، معمولاً شخصیت محورند. با توجه به همین امر، در این رساله شخصیت و شخصیت­پردازی را در دو رمان رئالیستی از دو نویسنده­ی معاصر بررسی و مقایسه کرده­ایم...

ادبیات، حاصل روان ناخودآگاه فردی و جمعی است که به وسیله روان خودآگاه فردی و اجتماعی (قرار دادهای فرهنگی) کنترل می شود. بنابراین می توان با جستجو در اثر ادبی به زوایای روانی فرد و اجتماع دسترسی پیدا کرد. مسأله اساسی پژوهش حاضر این است که نمود های رشد و تباهی که اریک فروم مطرح کرده است، چگونه می تواند در زبان نمادین شعر نمود پیدا کند. بنابراین پرسش، هدف مقاله یافتن نمود های رشد (عشق به زندگی، عشق...

فولکلور عبارت از همه جنبه های عامیانه زندگی اقوام و جوامع است؛ فولکلور یعنی دانش عوام و ادبیات عامیانه؛ رفتار و اعمال عامیانه و سنتی، زمینه های مختلف و متنوع زندگی روزمره، اعتقاد و باور، اصطلاحات و کلمات رایج، آداب و رسوم، خوراک و پوشاک، ضرب المثلها و... رایج مردم جامعه ای است که در رمان مورد نظر با آن مواجهیم. از آنجا که رضا امیرخانی و سیمین دانشور با به کارگیری عناصر فولکلور، در جهت حفظ فرهن...

سووشونِ سیمین دانشور، از جمله رمان‌هایی است که حضور شخصیت، در آن بسیار پر‌رنگ است و نویسنده، از شخصیت‌پردازی- به ویژه شخصیت‌پردازی نمایشی- برای تقویت ساختار اثر و انتقال بهتر معنا، بسیار سود برده است. شخصیت‌پردازی به دو شیوه‌ی گزارشی و نمایشی انجام می‌شود. شخصیت‌پردازی گزارشی به‌وسیله‌ی توصیف مستقیم و شخصیت‌پردازی نمایشی به‌کمک برخی از تکنیک‌های ویژه (از جمله گفتگو، عمل، صحنه‌پردازی، نام، لحن و ...

زبان شناسی یکی از ابزارهای مؤثر در تحلیل سبک شناختی متن است. بی تردید یکی از وجوه تفاوت مکتب ها و نظریه های ادبی با یکدیگر، زبان مورد استفاده آنهاست. این مسئله فرضیه بنیادین این مقاله را شکل داده است. پژوهش حاضر با نگاهی تطبیقی به بازیابی نحوه به کارگیری زبان در دو مکتب رئالیسم و سوررئالیسم و بیان وجوه تفاوت آن از رهگذر بررسی دو رمان برجسته فارسی، «بوف کور» صادق هدایت و «سووشون» سیمین دانشور می...

سقوط رضاشاه و کودتای1332 تحوّلات سیاسی-اجتماعی خاصّی درپی‌ داشت که بازتاب آنها را علاوه بر حوزة سیاست، در قلمرو ادبیّات فارسی نیز می‌توان دید. پژوهش حاضر قصد دارد تا این بازتاب‌ها را در ادبیّات داستانی، بویژه رمان، از منظر نظریّة «جامعه‌شناسی تولید آثار فرهنگی» بررسی‌نماید. بدین منظور، ابتدا، با تکیه بر مفهوم «میدان»، ساختارهای سیاسی-‌اجتماعی حاکم بر فضای ادبی بررسی‌ و تأثیر ترجمه‌ در تکوین رمان فار...