محور اصلی شعر فارسی انسان و هستی است و ابعاد مختلف وجودی انسان به چند گونگی ارائه شعر انجامیده است . زاویه دید و استفاده از زبانی مناسب برای بیان این نگرش ، تفاوتهایی را در شیوه های شعر فارسی ایجاد نموده و سبک های مهم شعر فارسی براساس این زاویه دید و عناصر زبانی تدوین شده است . این پایان نامه در هشت فصل تنظیم شده است : فصل اول: مقدمه : در این فصل به چگونگی تغییر و تحول قالب قبل از نیما و قالبها...

شعر میراث، در آخر شاهنامه، از زمان چاپش در 1338 تاکنون با اقبال فراوانی روبه‌رو بوده که بازنشر آن در کتاب‌ها و تارنماهای مختلف نشانۀ این اقبال تواند بود؛ امّا تفسیرهای نوشته شده بر آن، اشارات بسیار اندک و اغلب اشتباهی است که دربارۀ بندهای آشنا در نیمۀ نخست شعر نوشته شده و سایر بندها در نیمۀ دوم فروگذاشته شده که نشان از دیریابی و ابهام‌ بخش‌هایی از آن دارد؛ لذا در این شعر، دوگانه‌ای ناساز (جاذبیّت...

شهر آرمانی نمایانگر حقیقتی است دست‌نیافتنی که از گذشته‌های دور همواره در اندیشه‌ انسان وجود داشته و پناهگاه او برای گذر از ناملایمات روزگار و تلخی‌های هستی بوده است. این نامرادی‌ها سبب شده که شاعران معاصر بکوشند در آثار خود دنیایی آرمانی و شایسته‌ زیستن انسان بیافرینند. در این آرمانشهرها کمال مطلوب، دستیابی به نظام و سامانی عقلانی و انسانی است که شر و فساد و سایر خوی‌های تباه‌کننده بدان راه ندا...

یافتن و مقایسه موضوعات مشترک در اشعار اخوان و ابوماضی این فرصت را فراهم می‌کند، تا از افکار و اندیشه‌های مشابه این دو شاعر نوگرا پرده برداریم؛ و به این مهم دست یابیم که حد و مرز جغرافیایی، و هم‌چنین فرهنگ و دین متفاوت نزد شاعران مردمی، مانعی برای رسیدن به همسواندیشی نیست. چراکه این دو شاعر ضمن مقدس‌شمردن اعتقادات خود، فرادینی و فرامرزی می‌اندیشند، و شعرشان بازتاب ناله و درد مر...

«نقد کهن الگویی» یکی از رویکردهای اصلی نقد ادبی معاصر است که به کشف ماهیت و ویژگی اسطوره ها و کهن الگوها و نقش آنها در ادبیات می پردازد. در این مقاله «قصه شهر سنگستان» از دیدگاه نقد کهن الگویی، بررسی و براساس کهن الگوهای قهرمان، مرگ و تولد دوباره، پیر دانا، سایه و خویشتن، و نمادهای کهن الگویی درخت، کوه، درّه، غار، چشمه، چاه و عدد هفت، تحلیل شده است. اساس کهن الگویی این شعر بر اسطوره «قهرمان ـ من...

از آغاز رنسانس تا به امروز، مسیر اندیشۀ بیشتر دانشمندان  به ویژه در جهان غرب بر این تفکر که علم، خاصّه علوم تجربی، یگانه چاره بخش گرفتاری های انسان است، استوار بوده است. براساس این شیوه تفکر، هر پدیده و یا باوری که با ترازوی علم قابل اندازه گیری نبود، بی اعتبار شمرده می شد. این شیوۀ تفکر به کمرنگ شدن امور معنوی و اخلاقی و نیز هنر و شعر منجر شد. یکی از نتایج تحولات مذکور، تنهایی و سرگشتگی انسان ب...

یکی از مهم‌ترین منابع الهام‌بخش شاعران معاصر فارسی و عربی اسطوره سیزیف است. در افسانه‌های یونان باستان، چنین آمده که سیزیف به خاطر سرپیچی و مخالفت با خدایان، محکوم شد و مجازات او این بود که سنگ بزرگی را از شیب تند کوهی تا قله آن بغلتاند و آنجا به حکم سرنوشتی محتوم، سنگ از دستش رها شده و برای همیشه مجبور به تکرار آن گردد. اما خوانش‌های متفاوت ادیبان، از این اسطوره و زاویه دید فلسفی، اجتماعی، سیا...

یکی از مفاهیم اساسی سبک، شیوۀ متمایز کاربرد زبان برای ایجاد تأثیر بر مخاطب است. ساختار ویژه و گزینش قالب، نوع ادبی، ترجیح برخی واژه­ها و ترکیبات عواملی است که در تحلیل سبک­شناسی اثر مورد توجّه قرار می­گیرد و نویسندگان و شعرا از این عوامل برای القای معنا و مفهوم مورد نظر خود بهره می­برند. از آن­جا که زبان، بنیاد اندیشه و تفکّر شمرده می­شود و می­تواند نظیر سایر رفتارهای اجتماعی بر مقصودی ویژه دلالت...

یکی از مهم‌ترین منابع الهام‌بخش شاعران معاصر فارسی و عربی اسطوره سیزیف است. در افسانه‌های یونان باستان، چنین آمده که سیزیف به خاطر سرپیچی و مخالفت با خدایان، محکوم شد و مجازات او این بود که سنگ بزرگی را از شیب تند کوهی تا قله آن بغلتاند و آنجا به حکم سرنوشتی محتوم، سنگ از دستش رها شده و برای همیشه مجبور به تکرار آن گردد. اما خوانش‌های متفاوت ادیبان، از این اسطوره و زاویه دید فلسفی، اجتماعی، سیا...

مفاهیم انسانی در تمامی زمانها، مکانها و زبانهای بشری ارزش یکسانی داشته اند. ازجمله، «آزادگی» که همیشه مورد ستایش بوده و ادبای بسیاری به اشکال گوناگون آن را فریاد زده اند. در تقابل با آن، صفت نکوهیده «بندگی» قرار می گیرد که در طول تاریخ، همواره مذموم بوده است. خوانشی کنجکاوانه و از سر شوق در اشعار وی یی و اخوان ثالث ما را بر آن داشت تا در این مقاله به بررسی دو مفهوم «بندگی» و «بردگی» از نگاه دو ...