پس از قتل نادر شاه افشار در سال 1747م/1160ق روند تاریخ سیاسی ایران شکل جدیدی به خود گرفت. شرایط ناشی از خلاء سیاسی و افول قدرت مرکزی در ایران، جوامع ساحلی خلیج فارس را بر آن داشت که از این فرصت بهره برداری کرده وبه طور مستقل وآزاد به تجارت ودریانوردی بپردازند. در این شرایط بود که رهبران این جوامع ساحلی توانستند در سایه قدرت اقتصادی بدست آمده، ضمن تقویت توان نظامی وسیاسی، حوزه قدرت خود را به سای...

در سالیان اخیر، محیط‌زیست آبی حوزۀ خلیج فارس در کنار انواع مشکلات زیست‌محیطی، شاهد شیوع تأمل‌برانگیز پدیده‌ای به نام کشند سرخ بوده است. این پدیده به زعم کارشناسان، منجر به ورود خسارات عمده‌ای به زیست بوم دریایی و آبزیان این منطقه شده است. با‌این‌حال، ابعاد حقوقی و دیپلماتیک آن، چندان مورد توجه کارشناسان امر قرار نگرفته است. این مقاله به دنبال تحلیل مسئولیت بین‌المللی دولت‌های ساحلی حوزۀ خلیج فا...

آنالیزهای خوشه‌ای سلسله مراتبی و مولفه ­های اساسی از جمله روش­های آماری هستند که اغلب برای بررسی گروهی از متغیرها توسط متخصصان ژئوشیمی استفاده می­شوند. در راستای تعیین خانواده‌های نفتی در پهنه ایرانی خلیج فارس تعداد 33 نمونه نفتی از میادین متفاوت برداشت شد و مورد آنالیزهای پیشرفته کروماتوگرافی گازی، کروماتوگرافی گازی- طیف­ سنجی جرمی و طیف­ سنجی جرمی ایزوتوپ پایدار کربن قرار گرفت. از میان پارامت...

گرم شدن زمین به علت سوخت های فسیلی دارای نتایجی از جمله تاثیر بر الگوی بارندگی، بالا آمدن آب دریاها و تاثیر متفاوت بر زندگی گیاهان، حیات وحش و انسان ها می باشد. همه این دلایل دانشمندان را به یافتن منابع تجدید پذیر، ترغیب می نماید. منابع انرژی تجدیدپذیر به طور برجسته شامل انرژی باد، انرژی خورشیدی و در مقیاس کوچکتر انرژی برق آبی ، در حال گسترش می باشند. از مزایای انرژی امواج، عدم آلودگی به واسطه ...

خلیج فارس همواره در تاریخ ایران و سرزمین های مجاور نقش مهم و حساسی داشته است. توجه تمامی حکومت های ایران از عهد باستان تاکنون به منطقه خلیج فارس به عنوان یک نقطه ارتباط و تلاقی فرهنگ و تمدن ایرانی با سرزمین های دیگر، بر اهمیت اقتصادی و سیاسی این منطقه افزوده است. ارتباطات ساسانیان با آفریقا، هند و شرق دور از این منطقه صورت می گرفت. مسلمانان یک پایگاه خود را برای فتح ایران، در خلیج فارس قرار داد...

منطقه خلیج فارس از زمان پایان جنگ جهانی دوم همواره در صدر اولویتهای سیاست خارجی و امنیتی ایالات متحده آمریکا بوده است. اما این اهمیت در دوران پس از 11 سپتامبر 2001 و در پی آن اشغال عراق در مارس 2003 مضاعف گشته و به نظر می رسد در آینده نیز تداوم یابد. وجود ذخایر عظیم انرژی در منطقه خلیج فارس، حضور نیروهای آمریکایی که بویژه پس از اشغال عراق افزایش پیدا کرده است. بر این اساس، این کشور در تلاش است ...

خلیج فارس یکی از پهنه های آبی مهم جهان به شمار می آید که علاوه بر داشتن سازه های مهم ساحلی و فراساحلی، جمعیت زیادی نیز در سواحل و جزایر آن زندگی می کنند. شناخت هرچه بیشتر رفتار امواج سونامی و پیش بینی تمهیدات لازم جهت کنترل آن می تواند خسارات ناشی از آن را به حداقل برساند. چین خوردگی ها و گسل های سواحل جنوبی ایران و تعدد زمین لرزه در این منطقه موجب شده تا خلیج فارس جز مناطق با لرزه خیزی بالا دس...

رساله حاضر با عنوان خلیج فارس در عهد کریمخان زند، به بررسی روابط وی با قدرتهای منطقه ای خلیج فارس در سالهای 1193-1163 ه قˆ 1779-1749 م. می پردازد. منطور از قدرتهای منطقه ای، حکام ایرانی، عرب و ترک سواحل و جزایر خلیج فارس و نمایندگی های شرکت های هند شرقی هلند و انگلیس در آن منطقه است که به سه دسته تقسیم می شوند: 1 - ایرانیان، شامل حکام سواحل خلیج فارس از بندرعباس تا دهانه ارندرود اعم از حکام بند...

تحولات نظام بین الملل در اوایل قرن 21 ، زمینه تصاعد بحران در خلیج فارس را فراهمآورد . علت اصلی این امر را باید در تئوری جنگ پیش دستانه و همچنین ظهور دولت هایخاکستری دانست . اگرچه، یکی دیگر از شاخص های درون ساختاری خلیج فارس را می توانمطلوبیت های اقتصادی آن دانست . شواهد نشان می دهد که اقتصاد منطقه تحت تاثیر موجهای نظام سرمایه داری بوده؛ اما در عین حال قابلیت های لازم برای تامین نیازهای اقتصادیو...

در تحلیل و تبیین نقش و جایگاه ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک ایران در اقتصاد بین الملل نمی­توان نقش سواحل خلیج فارس و منطقه مکران را نادیده گرفت به نحوی که هم منطقه مکران و هم سواحل خلیج فارس دروازه صادرات واردات حجم عظیمی از کلاهای اقتصادی و فراورده‌های انرژی محسوب می‌شوند. سؤال اصلی مقاله این است که نقش و تأثیر سواحل خلیج فارس و منطقه مکران در اقتصاد بین الملل چیست و با توجه به تأثیر استراتژیکى آن‌...