نیمه دوم سده سوم و چهارم هجری یکی از اعصار مهم در تاریخ خلافت عباسی است. در این دوران که به عصر دوم خلافت عباسی معروف است ، نقش ایرانیان در تشکیلات اداری و سیاسی حکومت کمرنگ شده و عنصر ترک نقش بارزتری پیدا می کند . با این وجود نمی توان حضور ایرانیان و فعالیتهای ایشان را در امور سیاسی و اقتصادی نادیده گرفت . برخی خاندانهای ایرانی در این دوران همچنان حضور فعال داشتند و در دربار خلفا به مناصب بالا...

دو سرزمین باستانی مصر و شام در تاریخ اسلام از اهمیت و جایگاه خاصی برخوردار بوده و حوادث سیاسی و نظامی و اجتماعی آنها بخش اعظمی از تاریخ اسلام را به خود اختصاص داده است. در این سرزمین بود که در پی سقوط بغداد به دست مغول، یکی از بزرگترین و مقتدرترین حکومتها یعنی حکومت ممالیک شکل گرفت و با تظاهر به حمایت از خلافت عباسی بیش از دو و نیم قرن ادامه یافت. در این دوره تاریخ نگاری مخصوصاً رونق گرفت و آثار...

یکی از قطب های فرهنگی و معنوی که همواره در درازنای سده های اسلامی برای مردم ایران  به عنوان نماد دلدادگی به اهل بیت (ع) مورد توجه شیعیان قرار گرفته مقبره های فرزندان و نوادگان امامان تشیع است. ایران به عنوان پناهگاه نسبتاً امن برای شیعیان و بستری مناسب برای ترویج، رشد و اعتلای شیعه بوده است. فرزندان امام موسی الکاظم (ع) یکی از پرشمارترین مهاجران به سرزمین های ایران در دوره حاکمیت عباسیان است. ای...

یکی از قطب های فرهنگی و معنوی که همواره در درازنای سده های اسلامی برای مردم ایران  به عنوان نماد دلدادگی به اهل بیت (ع) مورد توجه شیعیان قرار گرفته مقبره های فرزندان و نوادگان امامان تشیع است. ایران به عنوان پناهگاه نسبتاً امن برای شیعیان و بستری مناسب برای ترویج، رشد و اعتلای شیعه بوده است. فرزندان امام موسی الکاظم (ع) یکی از پرشمارترین مهاجران به سرزمین های ایران در دوره حاکمیت عباسیان است. ای...

جشن‌ها همواره یکی از دیر پاترین و ماندگارترین مولفه‌های هویتی و اجتماعی یک جامعه هستند که به‌رغم تحولات تاریخی عمیق در میان یک قوم و یا یک ملت، حتی در سخت‌ترین شرایط، پایدار می‌مانند. آیین نوروز و مهرگان از مهم‌ترین آیین‌های اجتماعی کهن جامعه ایران باستان بودند که علاوه بر برخورداری از خصلت‌های آیینی و انسان دوستانه خویش به دلیل نقش و کارکرد اقتصادی که داشتند در درون ساختار اقتصادی، اجتماعی و ف...

خلفای اموی - اندلس- عبدالرحمن سوم الناصر -اقدامات سیاسی - اقدامات فرهنگی

پزشکی از جمله علومی است که تحت تعالیم عالیه اسلام در قرن اول تا سوم با حضور پزشکان جندی‌شاپور و حمایت تنی چند از خلفای عباسی رشد چشمگیری یافت و سپس با قدرت‌گیری آل‌بویه و دست‌یابی بر بخشهای غربی به خصوص بغداد، پایتخت جهان اسلام، روند این تحولات شتاب بیشتری یافت. بر همین اساس شناخت جایگاه پزشکی در زمان آل بویه به عنوان حلقه استمرار پیوند دانش پزشکی پیش از اسلام به دوران اسلامی از اهمیت به سزایی ...

لاکلا و موفه با بازخوانی نظریه‌های متفکرانی مانند زبان‌شناسی سوسور، ساختارگرایی التوسر و پساساختارگرایی دریدا و...، نظریۀ گفتمان خود را در سال 1985 میلادی در کتاب هژمونی و استراتژی سوسیالیستی بسط دادند. نظریۀ گفتمان در دهه‌های اخیر برای فهم پدیده‌های اجتماعی و چگونگی تحول آن‌ها در حوزه‌های مختلف علوم انسانی کاربرد وسیعی یافته است. شعوبیه یکی از مهم‌ترین جنبش‌های تاریخ ایران واکنشی در ب...

فعالیت عبدالله‌بن‌حسن مثنی برای دست‌یابی فرزندانش به قدرت از اوایل قرن دوم هجری آغاز شد. باوجود افزایش این فعالیت­ها با آغاز خلافت عباسیان، سفاح روابطِ مبتنی بر تساهلِ آخرین خلفای مروانی با حسنیان را ادامه داد. اما با شروع خلافت منصور، این روابط به تیرگی گراییده و قیام و سرکوبی محمد‌بن‌عبدالله و برادرش ابراهیم را رقم زد. تاکنون درخصوص روند تغییر سیاست منصور و تأثیر آن در شکل­گیری نخستین قیام­های ...

تلقی انسان به عنوان «خلیفة اللّه فی ‌الأرض» امروزه به عنوان آموزۀ مسلمی پذیرفته شده است؛ اما در قرآن کریم چنین اصطلاحی ذکر نشده و واژه «خلیفة» دو بار در قرآن ذکر شده است. معنای اصلی واژه «خلیفة» جانشینی و جایگزینی فرد حاضر به جای شخص غائب است و به نظر می‌رسد که مقصود قرآن از به کار بردن این واژه و مشتقات آن همین معنا بوده است؛ و «خلیفة اللّه» دارای معنای متناقضی است؛ زیرا خدای حاضر و حاکم بر جهان...