در هر دو زبان عربی و فارسی شماری از ترکیب های وصفی و اضافی هست که از لحاظ دستوری و معنایی یک واحد دستوری و یک گونه معنایی به شمار می روند شیوه جمع بستن این ترکیب ها موضوعی است که درکتابهای دستور فارسی و صرف و نحو عربی به ویژه در کتابها با تکیه بر زبان عربی راههای جمع بستن آنها را نیز از هم تفکیک کنیم

مقالة حاضر می‌کوشد تا نشان دهد مجاز فراتر از جایگزینی صِرف واژه‏ها در انسجام متن نقش‏آفرینی می‏کند؛ بنابراین در این مقاله مجاز پدیده‏ای مفهومی و مربوط به شناخت و نه مربوط به زبان تلقی می‌شود. چرا که به باور ما مجاز با ایجاد تعامل بین سه گسترۀ شناخت‏شناسی، هستی‏شناسی و زبان‏شناسی، انسجام متنی را رقم می‏زند. این امر خاصِ زبان ادبی نیست، بلکه در زبان روزمره هم شاهد آن هستیم. برای اثبات چنین مدعایی ن...

درجه بندی و چینش مطالب درسی، از مسائل مهم انواع برنامه های درسی در تهیه و تدوین متون آموزشی محسوب می شود. هدف پژوهش حاضر، ارائه ی الگویی جدید در زمینه ی درجه بندیِ بندها در متون آموزش زبان فارسی از طریق پارامترهای «گذرایی» و «استعاره ی دستوری» است. بر این اساس، پرسش های این پژوهش عبارتند از: 1) ارزیابی میزان گذراییِ هر یک از بندها در متن و همچنین، بررسی کاربرد انواع استعاره های دستوری و صورت متجا...

در زبان­های دنیا دو نقش دستوری فاعل و مفعول مستقیم که آن­ها را روابط دستوری نیز می­نامند، در جمله از طریق سه راهکارِ ترتیب واژه­ها، مطابقه و نظام نشانه­گذاری حالت قابل تمایز از یکدیگرند. زبان­های دنیا ممکن است یک یا دو راهکار و گاهی در برخی موارد هر سه راهکار را برای تمایز روابط دستوری به کار گیرند. هدف از پژوهش حاضر تعیین راهکارهای اتخاذ شده برای تمایز بین دو نقش دستوری فاعل و مفعول مستقیم در ج...

ساختار معلوم، ساختاری است که در آن فاعل دستوری کنندة کار است؛ مسند، وجه معلوم دارد و عمل بر روی مفعول صریح انجام می‌گیرد. در زبان روسی، چنانچه به هر دلیلی، فاعل منطقی در جایگاه فاعل دستوری قرار نگیرد، یا به عبارتی دیگر، فاعل منطقی نه در حالت فاعلی، که در حالت معیت بیان شود و مفعول صریح نیز در حالت فاعلی، یعنی در جایگاه فاعل دستوری بنشیند، و وجه فعل جمله هم مجهول باشد، در آن صورت چنین ساختاری ...

گویش ابوزیدآبادی1 یکی از گویش‌های ناحیۀ مرکزی ایران است. این گویش در بخش کویرات به مرکزیت شهر ابوزیدآباد رایج است. این شهر در سی‌کیلومتری جنوب شرقی کاشان واقع شده است. ابوزیدآبادی از نظر دستوری، نسبت به فارسی ویژگی‌هایی دارد که آن را از زبان فارسی کنونی متمایز می‌کند. در این مقاله، نویسنده می‌کوشد برخی از ویژگی‌های آوایی و دستوری این گویش را توصیف و تحلیل کند. کاربرد تقریباً چهارده مصوت کوتاه و ...

کتا ب نه جالأدب، تألیف نج مالغنی رامپوری ( 1339 ه . ق.) است. ای نکتا ب درحکم دایره المعارفی است که تمامی مباحث دستوری را با توضیح و تفصیل بسیار و مثا لها و شواهد متعدد، با استفاده از حدود 300 کتاب، رساله و فرهنگ، در سه باب در خود جای داده است. باب سوم این کتاب، به مبحث حروف اختصاص داده شده است؛ که در آن، پس از تعریف حرف و تقسیم بندی آن به دو دسته حروف مبانی و اصطلاحی، ویژگی های هش ت حرف مختص زب...

در زبان های مختلف تکواژ ریشه هسته مرکزی واژه را تشکیل می دهد. تکواژ ریشه مانند سایر تکواژها ‘ می تواند دارای معانی دستوری یا واژه ساز ی باشد. در زبان روسی اهمیت تکواژ ریشه از لحاظ معنی دستوری به مراتب از زبان فارسی غنی تر است. در زبان فارسی‘ اهمیت تکواژ ریشه از لحاظ واژه سازی بیشتر از زبان روسی است. تکواژ از لحاظ کاربرد به دو گروه وابسته و غیر وابسته(آزاد) تقسیم می گردد. تعداد تکواژ ریشه وابسته...

پژوهش حاضر با هدف نقد و بررسی نگارشی، ویرایشی و دستوری آرای دادگاههای عمومی جزایی مشهد و شناسایی ضعفها و عوامل اثر گذار بر آنها انجام شده است. روش تحقیق به صورت کتابخانه ای – توصیفی وکیفی با رویکرد گروههای کانونی و روش نمونهگیری، نمونهگیری در دسترس است. برای گردآوری اطلاعات پژوهش، از پرسش نامه باز پاسخ استفاده گردیده است. سؤالهای پژوهش عبارت است از:گستره اشکالهای نگارشی، ویرایشی و دستوری تا چه ...

مقالهء حاضر به بررسی مقایسه ای مقولهء صفت در زبان های فارسی و آلمانی می پردازد. شناسایی صفت در زبان آلمانی با ملاک های ساخت وا ژی و نحوی صورت می گیرد. اما در زبان فارسی اغلب مرز دقیقی بین صفت و سایر مقولات دستوری وجود ندارد و شناسایی صفت به سادگی ممکن نیست. با این حال فارسی زبانان، ابزارهای مختلفی برای تشخیص این مقوله به کار می گیرند. در زبان ألمانی صفت وصفی به اعتبار جنس دستوری، شمار و حالت صر...