سیاره زهره در افسانه های دوران باستان به نام الهه زیبایی نام گذاری شده است؛ البته در اقوام مختلف نام های مخصوصی بر آن نهادند. یونانیان باستان آن را به نام آفرودیت، خدای باروری و حاصل خیزی می­ نامیدند. برای بابلی­ ها این سیاره معشوقه خدایان و الهه عشق و باروری و جنگ بود. چینی ­ها نیز آن را یک نقطه سفید زیبا می­ دانستند. با این تفاسیر این طور نتیجه می­ گیریم که زهره از آغاز تمدن، سمبل عشق و زیبای...

آریاییان باستان به دو نیروی راستی و نظم، و دروغ و بی‌نظمی باور داشتند و بعدها این اندیشه در آیین زردشتی گسترده‌تر شد و همه هستی و اجزا و حوادث آن را دربرگرفت. نواندیشی‌ها و نوآورده‌های زردشت و آیینش عاملی بس مهم در سقوط خدایان کهن آریایی و رانده شدن بسیاری‌شان به حوزه بدی و بی‌نظمی بود. گروهی از خدایانِ بیرون آمده از جهان خدایی به حماسه‌ها وارد شدند و نقش ضدقهرمانان و گاه قهرمانان را بر عهده گرف...

در این مقاله اسطورة فریدون و تغییر و تحولات آن در گذر زمان و زمینه‌های مختلف دینی با توجه به منابع قبل و بعد از اسلام بررسی شده استوضمن مقایسة فریدونو کارهای او با بعضی از شخصیت‌های اسطوره‌ای ودایی و آیین میترا و ارتباط آنها با نمادهای باروری، نشان داده می‌شود کهکار‌ویژة اینپهلوان اژدهاکش اوستا، کار‌ویژة خدایان باروری و بارندگی است.در متون بعد ازاسلام گرچه فریدون کار‌ویژه و چهرة خدایی خود را تا...

نقد اسطوره ای ((mythological criticism، روی کردی میان رشته ای است و از پیچیده ترین انواع نقد معاصر به شمار می رود؛ زیرا بر یافته های روان شناسی تحلیلیِ یونگ، مردم شناسی، تاریخ ادیان و... استوار است.ازآن جا که در این جستار، برآنیم که به کندوکاو در ریشه ها و زمینه های اجتماعی- فرهنگی و روانی اسطوره بپردازیم، از میان مضامین متنوّع در فرهنگ های گوناگون، بُن مایه‎ی "اسطوره‎ی کودک رها شده" انتخاب شده اس...

این پایان نامه در بر گیرنده ی تحلیل اسطوره ای ماه و خورشید در شعر فارسی تا پایان سده ی هفتم هجری است. ماه و خورشید به عنوان نخستین پدیده های طبیعی مورد توجّه بشر،در دنیای اسطوره صفات خاصّی شناخته شده اند. آفرینش اسطوره ای ماه و خورشید موضوع بسیاری از اسطوره هاست و علاوه بر این،در آفرینش اسطوره ای جهان نیز نقش دارند. در برخی از دوره ها پرستش ماه و خورشید رواج داشته و به پیدایش خدایان خورشیدی و قمر...

در ایران باستان بنا بر سنتی دیرینه جامعه به سه یا چهار طبقه تقسیم می‌شد. صاحب‌نظران بر این باورند که این میراث مشترک به دوران هندواروپایی برمی‌گردد که رد پای آن را می‌توانیم در جوامع و باورهای اقوام هندواروپایی بیابیم. بررسی منابع حاکی از وجود طبقات مختلفی در جامعه ایران باستان بوده است ازجمله‌ی این طبقات روحانیون، جنگجویان، دبیران، کشاورزان و صنعتگران بوده است. اما موضوعی که مهم است، اینکه آیا...

امروزه به تأثیر از عصر نوگرایی، نویسندگان در رمان‌هایشان صرفاً به بازروایی اساطیر گذشته نمی‌پردازند، بلکه از آن‌ها الهام می‌گیرند، ساختارشان را دگرگون می‌کنند و با اساطیر دیگر درمی‌آمیزند. نویسندگان در ارتباط بینامتنی با اسطوره‌ها، هم به الگوی خدایان و قهرمانان نخستین دست می‌یابند و هم در برخورد با مضامین اسطوره‌ای، آن‌ها را به دلخواه تغییر می‌دهند و از اسطوره‌ای به اسطورة دیگر می‌پیوندند. نگارن...

بشر اولیه با خدای خود ارتباطی نزدیک داشت و وی را از طبیعت می‌شمرد؛ بنابراین در محاکمی که عقل را در آن راهی نبود، با بینشی اساطیری، عوامل طبیعی را داوران آزمونی قرار می‌داد و این داوری را شمولی از داوری خدایان می‌دانست. در ایران باستان، به‌مثابه یکی از کهن‌ترین تمدن‌های جهان، این داوری‌ها همچون دیگر تمدن‌ها متداول بود. آن‌چنان‌که در محاکم پیچیده این سرزمین، این‌گونه داوری‌ها معمولاً به مدد قدرت ت...

آدمیان از دیرباز، خاستگاه و گوهر خود را برتر از عالم مادی موجود می‌دانسته‌‌اند. اعتقاد به این باور که نیاکان بشر جایگاهی بهشتی داشته و در نتیجه گناه، به این خاکدان درافتاده‌اند، در غالب اسطوره‌ها و ادیان کهن بازتاب دارد و یکی از عناصر اصلی انسان‌شناسی ادیان قدیم و زنده را تشکیل می‌دهد. این مقاله به مرور و تحلیل داستان آفرینش، ویژگی‌های نخستین زیستگاه آدم و حوا (عدن) و علت هبوط آنان در کتاب مقدس...

مغان در دربار پادشاهان، مراسم یزش و نیایش را به جای می‌آوردند؛ اجرای مراسم قربانی، بدون حضور آنان امکان‌پذیر نبود؛ چراکه مغان را تنها راه ارتباط با خدایان می‌دانستند. مساله مقاله حاضر بررسی مراسم قربانی و آیینی دوره هخامنشیان و تاثیر آن در افزایش قدرت و نفوذ مغان در ایران باستان است. از این‌رو، پژوهش حاضر با استفاده از بررسی تطبیقی تلاش دارد براساس نوشته‌های کلاسیک و الواح باروی تخت جمشید به ای...